56
տեսակ պար)) (ծագում Տն հյ,
շ ո ւ ր ջ պ ա ր
բա֊
ռից. տե՛ս նաև
ց ո ւ ց ք ) ,
թրք. գւռ. Կր.
է)3ք
«
պար, շուրջպար)) (տ. Բիւր. 1898, 387 և
627),
ՊԱՐԱԶԱՆԻԼ
«
ստամբակիլ».
ունի
միայն
ՓԲ յաւել,
նոյնը գիտէ նաև Բառ. երեմ, էջ
268
պ ա ր ա ղ ա ն ե լ
և էջ 262
պ ա ղ ա ն ե լ
ձևով,
երկուսն էլ մեկնուած
«
ընդվզել,
մարտնչել))։
ՊարաԺոյԺ
նորագիւտ բառ, որ մէկ ան­
գամ
գտնում եմ գործածուած
Եփր. արև.
վկայից մէջ, էջ 17. «Ո՛վ սկայազունք ան֊
ուանիք... բարձունք քան զամենեսեան, որք
ոչ կորացուցին
զպարաժոյժն
պարանոցս ընդ
լծով անիծից
մահու)) (Սոփերք էջ 66 ունի
դ պ ա ր ո յ թ ն պ ա ր ա ն ո ց ս ն ) ։
Վերջին ձևր յիշում
է ԱԲ «կլորաձև,
կլորութիւն))
նշանակու­
թեամբ, որբաւական անճահ է։ Անշուշտ լա­
ւագոյն
ընթերցուածր պէտք է դն՛ել
պ արա–
ժ ո յ ժ
կամ թերևս ուղղելի
տ ա ր ա օ՚ ոյժ
«
տկար,
անզօր,
չդիմացող»
նշանակութեամբ, իբր
ա ա ր
և
Օ՚ոյօ՛
բառերից բարդուած
(
տե՛ս իմ
Հայ նոր բառեր հին մա՛տ. Բ. 10)։ Սակայն
հմմտ.
պ ա ր ա կ ա ն ո ն
«
անկանոն»
(
Քաջունի,
հտ. Գ. 202) փոխանակ
տ ա ր ա կ անոն,
(
օր.
պ ա ր ա կ ա ն ո ն շ ա ր ա կ ա ն ն ե ր ) ։
ՊԱՐԱԿԵՂՏ
«
հաւաքումն»,
ունի
միայն
Բառ.երեմ, էջ 268։
ՊԱՐԱՆ, ի- ա
հլ. «չուան»
ՍԳր. Ագաթ.
Երգ. վիպաս. (Խոր. բ. 47). «այգիների մի
տեսակ չափ» Վստկ. 10, «որթատունկերի
շարքը» Վստկ, 55.
որից
մ ա զ ա պ ա ր ա ն
Յայսմ.
սլար ա նխ ա ղ ա ց , պ ա ր ա ն խ ա ղ ա ց ո ւ ­
թ ի ւ ն
ԱԲ.
ա յ գ ե պ ա ր ա ն
Վստկ. 55.
պ ա ր ( ա ) ն –
մ է շ
Վստ՛կ. 58, 66.
պ ա ր ըն կ ո ւ լ
«
ԳԿ ձայնին
պատկանող
մի եղանակի անուն» Մանրուս.
(
Ամատունի,
Հայոց բառ ու բան 554),
Աւետիքեան, Քերակ. 1815, 227
֊
ա ն
մասնիկով
պ ա ր
արմատից։
Հիւնք.
վա­
ր ա ն ե լ
բայից։ Սագրզեան ՀԱ 1909, 335
սումեր.
եՁ1՝,
թրք,
ե37
«
կապ»,
1
ՀՅՐՏէ,
Յուշարձան 403 սումեր,
ԵՅՐ
«
կապել,
կապ»,
ԳԻՌ Երև.Մշ.
պ արան,
Խրբ. Սեր.
բ ա –
Րսւն,
Հճ.
բ ա յ օ ն ,
Ասլ.
բ ա ո ս
«
չուան,
թոկ»։
նոյն է նաև Սվեդ.
բէՈՐուն
«
թոկ,
չուան»։
Վստկ.
պ ա ր ա ն
բառը
պահում են
պ ա ր ա ն
ՊԱՐ
Ակն. Ատն. պարտէզներում
կանաչեղէն ևն
ց ան ե լու համար փորուած բարակ գիծ կամ
ակօս. որթատունկերի
մէկ
ուղղութեամբ
տնկուած շարքը», որից՝
ՓՈԽ.
—
թրք՛ գւռ. Ակն. թրք. յն. գւռ. Ատն.
եՅքՅՈ
«
որթատնկերի
շարքը
այգու
մէջ»,
(
նոյն թրք. բառը
ՕէյՍ
ե Յ ք Յ Ո
ձևով յիշում են
Կամուս, թրք. թրգմ. Ա. 159և
Տ
^ Յ Ր Օ Տ ՚ ե
7,
222),
ՊԱՐԱՆԴԱՑԵԼ
«
ընդունիչ». գիտէ
միայն
Բառ.երեմ, էջ 268։
—
ՊԱՐԱՆԻԼ
«
դառնալ, յետ դառնալ» մէկ
անգամ
ունի Իմ. ժզ. 14. «Ելեալ ոգին անդ­
րէն ոչ դառնայ և ոչ պարանի
շունչն
գրաւ֊
եալ». (Հին բռ. մեկնում է
պ ա ր ա նի
«
խա–
ւիանի», որ յարմար չէ. Բառ. երեմ, էջ 268
պ ա ր ա ն ե լ
«
խափանել կամպաղատիլ»,
պա­
ր ա նի
«
կապի,
ըմբռնի, կերպարանի»
•
իսկ
յոյն բնագիրն
ունի
&
Աճւ)՝օ՝>
8
տ 1ք»տ5լԱ 0Ս1է
0
է՝;«31|ՅՏ(քտւ, օ՚՚ւօտ օօ V
Ա ճ ձ
տ ւ
՝
կօ%Պ՝՛ 1(օւթօՕպ(քԽ1–
301
^,
ուր 0.՝/7
.
ճ
՚
ձ֊1 համապատասխանը՝
որ այլա­
պէս նշանակում է «լուծել, քակել»,
այստեղ
«
յետ
դառնալ, վերադառնալ»
նշանակու­
թիւնն
ունի)•
֊
Կազմուած
է
պ ա ր
«
շուրջ»
արմատից
–
ան
ածանցիլով
(
ինչ.
շ ո ւ ր ջ—շ ր ջ ե լ ) .
հմմտ.
գւռ.
պ ա ր ա ն ե լ
«
դարձնել,
շուռ տալ, միւս
կողմը
դարձնել, տապալել»,
պ ա ր ա ն ո ւ ի լ
«
դառնալ, շուռ դալ» ևն։
նՀԲ «իբրու պարանաւ յետս
քարշել»։
ՊԱՐԱՆՈՑ, ի- ա
հլ. «վիզ, ճիտ, շլինք»
ՍԳր. Կիւրղ. ղկ. Ոսկ.մ. բ. 17. «ծովի նեղ
անցք, նեղուց, թերակղզու
նեղ անցքը» Ա֊
րիստ. աշխ. որից
պ ա ր ա ն ո ց ա թ ա ղ
Ես. լ. 28.
պ ա ր ա ն ո ց ա տ ա ն ջ
Արծր.
պ ա ր ա ն ո ց ո ւ տ
նիւս,
կազմ,
մ ե ր կ ա պ ա ր ա ն ո ց
Երր. դ.13. Ոսկ.
եբր.
կ ա ր ճ ա պ ա ր ա ն ո ց
Վեցօր. 193.
բ ա ր ձ ր ա ­
պ ա ր ա ն ո ց 9՛.
մկ. գ. 12.
խ ս տ ա պ ա ր ա ն ո ց
Սիր. ժզ. 11. Բ. մկ. ժե. 6. Ոսկ. մ. ա. 9.
գ ե ղ ե ց կ ա պ ա ր ա ն ո ց
Մագ.
լ ա յ ն ա պ ա ր ա ն ո ց
Փիլ. լիւս. ճ ա ռըԱ տ. ևն։
ՀՀԲ իբր
պ ա ր ա ն ա ն ո ց ։
նՀԲ «Իմա՛
որպէս ամբողջ բոլորակութիւն
ուլան, ի
ձայնէս
պար,
յն.
է-ք՚է,
այսինքն
«
շուրջ»
կամ
պ ա ր ան,
վասն որոյ խառն ի ստու֊
գաբանոլթենէ
հյ. և յն. ասի վասն ան֊
Fonds A.R.A.M