39
զոր պատգարակօք
եղեալ էր վասն
ծուխ
ըմպելո
յ»։
Տէրվ. Մասիս 1881 ապրիլ 28 ան֊
շուշտ պրս.։ Հիւնք.
պ ա տ գ ա մ ա բ ե ր
բա­
ռից։ Աճառ.
Տ/\.
1, 303
փոխառեալ պհլ.
*
բՁէ
§Ձ1՜Ձ1\
ձևից, որ կազմուած
Է զնդ.
Ր31Ա–
մասնիկով Աճէ «բռնել»
արմա֊
տից. հմմտ. պրս.
0
յ
.
Օ Ա Օ
ճ Ձ Տ է ^ Ձք Յ ,
որից կրճատուած րստ ԵյյԼճէՕԸ՚հ 1, 343
աճկ.
Օ
^Տ^տ
.
յ էշյ^ՕՐԸ
«
պատգարակ»
(
կամ
նաև
օ ^ Հ Լ ֊ յ
էշՏ§61՚6՝
ըստ Կամուս,
թրք՛ թրգմ. Բ. 929), իբր պրս.
(1
շտէ
«
ձեռք» և
§քքքՅ
«
բռնել»
ձևերից։ Վար–
դանեան ՀԱ 1910, 304
պ ա տ գ ա րհ ե լ
և
պ ա տ գ ա հի կ
բառերի հետ՝ իբր «հան­
գստարան»
։
ՊԱՏԳԱՐՀԵԼ
«
ոյժ գտնել,
զօ բանալ, զօ­
րութիւն ունենալ», նորագիւտ բառ, որ մէկ
անգամ գտնում եմ գործածուած
՛
Նորագիւտ
Բ. մնաց. ժգ. 20. «Ել ոչ կարաց պատգար­
հել Յեըոբովամ,
զի զամենայն
աւուրս կե­
նաց իւրոց Արիա
զկնի էր», (երր. «գտանել
զօրութիւն»,
հյ. թրգմ.
գ ո յ Ր գ օ Ր ո ւ թ ի ւ ն ) :
նորագիւտ բառս գտաւ ու մեկնեց վե­
րի ձևով Աճառ. ՀԱ 1908, 199
(
ընդունել
է Ամատ. Հայոց բառ ու բան 551—2),
Վարդանեան ՀԱ 1910, 304
չընդունելով
այս
մեկնութիւնը,
համեմատում
է
պ ա տ գ ա հի կ
«
հանդարտ»,
պ ա տ գ ա ր ա կ
(
իբրև «հանգստարան»)
բառերի հետ և
մեկնում է
«
հանգչիլ,
հանգստանալ,
դուլ և դադար գտանել»։
(
Կարելի է կա­
պել
պ ա տ գ ա հի կ
բառի հետ. հմմտ.
մ ա ր հ > մ ա հ .
բայց ո՛չ
պ ա տ գ ա ր ա կ ) ։
Թիրեաքեան ՀԱ 1912, 286—90 և 1914,
56
դնում է պհլ.
բ3է1<3ք
«
պայքար» բա­
ռից և մեկնում է «պայքարելու
ուժ
զգալ», իբր
պ ա յ ք ա ր ի լ
բառի
կրկնակը։
ՊԱՏԳՈՍ
«
պատգամաւոր, դեսպան», մէկ
անգամ
ունի Արծր. էջ 286. «Առաքին
յար֊
քունուստ պատգոսք
պատուաւորք
զօրօք
բազմօք... բերեալ
կրկին անգամ թագ... և
շքեղացոլցանեն
զթագաւորն
Գագիկ»։ Ան­
ստոյգ բառ է, որովհետև կայզանազան այլ
ձևերով, ինչ.
փ ա տ գ ոս—պ ա տ գ ոս
Կղնկտ. Գ.
20 (
Եկն խազար փատգոս).
պ ա տ ա գ ր ո ս
՛
Հև.
էջ 133(Բչ կարաց րնդո ստախօս պատագ­
րոսն այն համբառնալ
զգլուխն
իւր),
պտ–
տագարոս
Զքր՛ սարկ. Ա. 27 (Եւ ահա գայր
սլա տա գարոսն,.. Ել արտաքս ի վրանէն և
տեսանէ
զս/ա տա գա բո՛սն զի գայր, և կո֊
չեաց առ ինքն
զփայեկն)։
Պատկ. հրտր. Աեբէոսի, էջ 201 պհլ.
բ Յ ( 1 § 0 Տ
«
գաւառ» բառի հետ։ Հիւբշ. 223
ուղիղ չի կաիծում
պատ գոս
ընթերց­
ուածը։
Աղոնց,
^բ
^1.
էջ 215
միացնում
է յաջորդ բառի հետ.
պատգոս
մեկնում
է ֆ2ւճ–\–հյ.
կոյս,
՛
որ միամիտ է գտնում
աՈշէ
յ
^ Տ .
1910 (16),
էջ 179,
*
ՊԱՏԳՈՍԱՊԱՆ
«
պարսկական
զօրա պե­
տական
մի տիտղոս»,
ունի միայն
Սեբ. էջ
77, 92,
= նպհլ.
*
բՅ՜էջՕՏթՅՈ
«
երկրակալ, գաւա­
ռապետ, աշխարհատէր»
ձևից, որ
կազմուած
է
ահ
ւ՛
Հ)\Գ1Հք<մ
ԲՅ
՚
էԱօՏ,
մանիք. պհլ.
0
Ս
"1
ծ
$0
բ՚Յ՜ճցՕՏ,
աւելի
ուշ ժամանակ
ՕՄՏՁ
թաՏՕՏ
(
ՏՅ16Ո13ՈՈ
8
(1908),
էջ 108)>պազ.
թՅձ1\ՕՏ
«
գաւառ,
նահանգ»
+ թՅՈ
«
պահապան»
բառերից,
հմմտ. պրս.
թՅՑօՏթՅՈ
«
աշխարհատէր»։
—
Պարսից տէրութիւնր բաժանո՚ւած
էր 4 պատ֊
գոսի և իւրաքանչիւրի
վրայ իշխում էր մի
պատդոսապան. ըստ Խորենացոլ
աշխար­
հագրութեան՝
այս 4 երկրամասերն
էին՝ հիւ­
սիս (Մարաստան),
արևմուտք
(
Խուժաս­
տան), հարաւ (Պ ա րսկահնդկա
ս տ ան ) և արե­
ւելք (Խորասան)։—Հիւբշ.
223։
Ուղիղ մեկնեց Պատկ.
^ 3 7 6 թ .
II.
21։
Աղոնց տես նախորդր։
*
ՊԱՏԵԱ
«
բաժակ,
գինու գաւաթ», գոր­
ծածական է միայն յետին հայերէնում. ինչ.
Կոստ. երվն. 175. Որ ես խմեմ
զայն պա­
տեան (այլ ձ. կթխա յն), որ մէջն է գինով
յորդեան։
= Ատրպտ. թրք–ձյ^\.յնճճ^&
«
ապո՛ւրի պը֊
նակ, սկաւառակ, ափսէ», որ և Կազանի թթր.
Օ Ս - Լ յ
Ե ՅՃ ^ ՚ Յ Ո
«
փայտեայ մեծ սկաւառակ»
(
հյռ՚ձէՕՅ֊հ
1, 220),–
ԱՃ.
Պատեան
տե՛ս Պատ։
Պատեհ
տե՛ս Պատահ։
*
ՊԱՏԵ1ս
(
որ և
պատեկ, պտեխ, փաթեիւ,
պթեիւ)
«
սեխ
(
բոյսը և պտուղը)» Վստկ.
Fonds A.R.A.M