ՍՈԻ
254
Ս Ո Ի
«
սուտ տեղը կեցող,
ձրիակեր,
ուրիշի աշ­
խատանքը
ուտող»։
Լաւանա բար
Վարղան
Յունանեանի
յօրինած բառերից է՝ ըստ նմա­
նութեան լատիներէնի, հմմտ. իր բառացան­
կում՝
ս ո ւ տ ա կ ա ՛
֊
լա.
ֆ ո ւ կ ո ւ ս , ս ո ւ տ ա կ ա ս ­
պ ա ս
֊ ֊
լ տ ,
ֆ ա կ ա ՚ տ ա ս ։
Առաջինն է
քսօստ
«
պիծակ»,
երկրորդը՝
քւ1ԸՁէԱՏ
«
կեղծ», ո–
րոնք թէև իրար հետ ո՛չ մի կապ
չունին
(՚\\
^Ձ1Ճ6
322),
բայց
երևի արմ ատակից էին
ըստ Յունանեանի
ստուգաբանութեան։—
Աճ.
*
ՍՈԻՏՐԱ,
նորագիւտ բառ, որմէկ անգամ
գործածում է Մագ. քեր. 228՝ հայերէնի մէջ
օտար փոխառեալ
բառերը
թոլելիս, իբրօ–
րինակ, «Փակեղն, որ է յունարէն,
քանզի ոչ
գոյր մեր և ոչ էր սովորութիւն, և
ս ա ս ւ ր ա ,
որ է սպիքուռ (այլ ձ.
սպիտաո),
և կաղա­
մար, որ է կա լամ առ, այսինքն ՛աման գրչի,
և այլ ինչ բազում, զոր ընտանացեալ
մեզ
ունիմք»։
Այլուստ
անծանօթ
է
ս ո ւ ս ւ ր ա ,
անծանօթ
լինելով նաև տրուած
բացատրու­
թիւնը (սպիքուռ կամ սպիտուռ), անյայտ է
մնում բառիս
նշանակութիւնը,
բայց պէտք
է կարծել
=- պբս. օ^յ.^–
Տսճւ
՜
Զ
«
է տեսակ իմն հան­
դերձի, որ և ասի
զ ա պ ա շ է
(
փոքր կապայ),
որոյ դրակն
լինի
մինչև ի մէջս, և թեզա­
նիք նորին ի յուսս. և է զգեստ ինչ յատկա­
ցեալ պարսկական
ազգին»։
Ադոնց, Արուեստ Դիոն. քեր. էջ 228
հանում է
ՏԱ(1ւ՝Ձ
բառից, որով անշուշտ
հասկանում է վերի պրս. բառը
(
տե՛ս
իմ Հայ. նոր բառեր
հին մատ. Բ. 113)։
+ ՍՈԻՐ, ո
հլ. «թուր, կտրելու որևէ գոր­
ծիք» ՍԳր. Ագաթ, «ժանտախտ»
IIսկ. մտթ.
և Ես, «բահի բերանը» Մեծոփ, յիշ, էջ 63
(
այս
իմ ա ստ ով չունին բառարանները),
«
հա­
տու, կտրող», փխբ, «մտքով,
տեսողութե­
ամբ, լսողութեամբ,
ընթացքով ևն արադ»
ՍԳր. Եփր. ծն, և ել, եւս. պ՛տմ. Ոսկ. փիլիպ,
Եւագր, Կոչ. «շուտ, անմիջապէս»
Անսիզք 13,
«
բարակ,
զիլ (ձայն)»
Փիլ. Պդատ. «կծու
(
համ
ունեցող)»
Տիմոթ.
կուղ 324. որից
սրել
«
դանակր
սուրցնել»
ՍԳր. Ոսկ, եբր,
«
գրգռել»
Փիլ, լիւս–
Զենոբ. 35.
սրանալ
«
սուր
լինել, սրուիլ» Յս. որդի,
«
ցցուիլ»
նար, «կրքով վառուիլ» Ոսկ, մ, դ, 8. «արագ
յարձակիլ,
խոյանալ,
վազել»
ՍԳր. Ոսկ.
Եւս. քր. «փախչիլ, հեռանալ»
Ոսկ. հռովմ.
212,
ս ր ա կ ո ւ տ ա կ
(
նորագիւտ բառ) Պարակ,
շար. 47.
ս ր ա բ ե ր ա ն
Ոսկ. ես.
ս ր ա գ ո յ ն
Կոչ.
ս ր ա թ և
Վեցօր.
ս ր ա ծ ո ւ թ ի ւ ն
ՍԳր. եւս. քր.
ս ր ա կ տ ո ւ ց
Ոսկ. ա. տիմ. ը.
ս ր ո ւ ն կ ն
Կոչ.
24, 248.
յ հ ս ա ն ա ս ո ւ ր
Եզեկ. ե. 1.
ք ա ջ ա ս ո ւ ր
Ոսկ. մ. ա. 7.
ս ա յ ր ա ս ո ւ ր
ճառընտ.
հրա­
ս ր ե ա լ
Թէոդ. խչ.
ս ր ա ծ ա յ ր , ս ր ա ր շ ա ւ
(
նոր
բառեր),
երբեմն նաև առանց
սղման,
ինչ.
ս ո ւ ր ա կ ն
Ոսկ. մ. ա. 2.
ս ո ւ ր ա կ ո խ
Ագաթ.
§ 12,
ս ո ւ ր ա զ է ն
Գնձ. — Այս
արմատին է
պատկանում
նաև
ս ո ւ ր
«
քաղցածութեան
հիւանդութիւն, երր ուտելով մարդ չի յա զե­
նում. նօԱւԽճճ»,
որից
Ա Ր ա լ
«
սուր
քաղցով
հիւանդանալ»
Ոսկ. պօզ. ա. 237, 479. (Եւ ի
մարմինս է ինչ այնպիսի դժնդակ ախտ, զոր
սուրն կոչեն բժիշկք, յորժամ ի բազում կա­
րօտութեան
սովիցի և
ԱՐայցէ,
գասրիցէ և
չյագիցէ. Եւ սովով և
Ա Ր ո վ
ս ր ա յ ի ) =
յն.
Տօ
՚
յ
/
ԱյսՅէ,
որ բուն նշ, «աբջա\ռաքաղց».
նոյ­
նը նաև Ոսկ. ես. 21. Գէ. ես։
֊––
Բնիկ հայ բառ, հնխ,
1
Հօ
~1՜0֊
ձևից, որ
կազմ ուած է
1
է
՚0–
«
սրել»
արմ ատից՝
–
ք 0 ֊
մասնիկով,
նոյն արմատի այլ ժառանգորդ­
ներն են՝ սանս,
Փ֊\Տւ~
«
նիզակ»,
օ1օ.Ձ
–
է1
«
սրել»,
0.1-
էԶ–
«
հատու»,
Ր
.
ՁՈՅ֊
«
յեսան»,
զնդ.
Տ36Ո1
«
սուր ծայր, գագաթ», պրս.
ՏՁՈ
«
յեսան», լտ.
Օ՜ՕՏ
«
յեսան»,
ԸՁէԱՏ
«
սրա­
միտ»,
միռլ.
ԸՁէհ
«
իմաստուն»
ևն։ (Հնխ.
կ/<ձ֊ «սրել»
ձևափոխութիւնն է ճճ.՛- «սրել»
արմատի, որի վրայ տե՛ս
ասեղն) (՜8օ1ՏԶՇգ
545, 66,
ատւ\ձշ
141—2,
ԲօճՕՈ1>՛
1, 454,
Ըաօսէ–^6ւ116է
216)։
րԱՁբւ
՜
օէհ,
ճտւՁ բօԻ/§1. 104
թրք.
Տ1\11 «սուր» բառի
հետ։
Բ6է61
՜
Ո
՜1.
21
զնդ,
ՏՍաւ
՜
Ձ։
ՕՕՏՕՈ6
45
ս՛անս.
ՇԱեՒՄՅ,
վնղ.
տւաւ՜Ձ
և պրս.
Տ02ՁՈ, ՏԱ2ՁՈ
«
ա֊
սեզ» բառերի հետ,
85
էէւՇհ. 2 0 ^ 0
1850, 361,
Ճ Ո Շ Յ
81, 317,
Լ Ձ § – Սւ–
§6ՏՇհ.
935
սանս,
ցօ
«
սրել» արմ ատից։
ԲւՇէշէ
2, 135
ս՛անս.
Կ§ԱՈ,
նհ ս Ո ,
եհս–
ՐՅ,
ԱտԱէ/Ձ,
քրդ.
ՏԱՐ, Տյտ՛,
նաև հմմտ.
զնդ.
ՏԱ
\
>7ւ
"1
«
դաշոյն, սուր», «որ տար­
բեր ծագում ունի», ա\\&
Տ ^ ճ ՝ ^ 38,
576,
593
և 40, 12 և 46, 463 զնդ.
Fonds A.R.A.M