202
ՍԵՊ
*
ՍԵՊՈԻՀ, ի-ա
հլ, (կայ և սեռ,
սեպա–
հեաց)
«
ասպետ,
ազնուականութեան
մի
աստիճան»
Եղիշ. Փարպ. Լաստ. (Հի
ս
Ր
ռ
՚
մեկնում է «հարկևոր, մեծարգոյ»,
նոր գրա­
կանում «գլխաւոր, առաջնակարգ»
(
օր.
սե­
պուհ պարտականութիւն).
որից
սեպհական
(
նաև
գրուած
սեվւական, սեփհական)
«
ա֊
ռանձնական, իւրական, իրեն ս/ատկանած,
տէր եղած» ՍԳր. Աթազ. Ոսկ. մ. բ.
20,
սնպհականեալ
Եզն. էշ
8.
սեպհականութիւն
Կոչ. Սերեր,
սեպհականագոյն
Փարպ.
սեպ­
հականատէր
(
նոր բառ). հնագոյն
ձևն է
*
սեպուրհ,
ինչպէս
ց
ո
յց է տալիս վրաց.
սադեպարո
փոխառեալ
ձևը (տե՛ս
տակը)։
= 1'րանեան փոխառութիւն է, հմմտ,
զնղ.
Բ Ա >ց)
• «2) 33 .1
\)\1
Տ0֊ԲԱ®™«(իշխանական)
տան
որղի», հիւս, արևմ. պհլ.
\
ՂՏբս1ւ1՚,
մա–
նիք.
«/
^/.^աՋՕ^Հո՜տբսհր ք ^ յ
էԲւ)
«
Ի
Հ
Ի"»»»
քՏՁ161ՈՅՈՈ ՅՃՒ1 8, 75),
հր. արևմտ. պհլ.
աՏ
բԱՏ
«
իշխան», սոգդ,
\
ՂՏբԱՏ
«
ժառանգէ,
որի թարգմանութիւնն
է արամ.
Է)9Ո6 ե31էՅ
ծ^Ո՛՛^
՚ ՝ ––
^
((
Ո
ՐԴՐՔ
տան» (որ է «աւագանին,
արքայական
իշխաններ»)։
Հայերէնը
ենթա­
դրում է իրան.
^ ւ Տ ^ Ձ ֊ բ ս Օ ւ ՜ Ձ ,
որի մէջ բար­
դութեան իբր առաջին եզր դրուած է գոյա­
կանի տեղ ածականը, որից
*
ւ|սեապուրհ>՝
*
վսեպուհ
և \\–ի անկումով՝
սեպուհ։
ՆՀԲ
նոյն է դնում
հյ.
սպ այ
կամ
լւս–
պահ,
պրս.
սիփահի
բառերի հետ։
էմին,
ռուս, թրգմ. Ասող, էջ
254
(
արտ. \\
Հ
՚
աբ. ^. ՃՕթՇՏ.
1893, 3 0 3 )
սպահ
բա­
ռի հետ հանում է
ասպ
«
ձի»
բառից։
ա 1 Խ
Տ ^ ճ ^ 42, 256
պահլ,
՚
Տ Յհբ ս ե
-
«
արքայորդի»։
Տէրվ.
Ճ1է31՝ա.
98
սեպհական
բառը սրանից բաժանե­
լով՝ մեկնում է դերանուանական
*
Տ Յ ե 1 ւՅ
արմատից, իբր յն.
օ՚ւՀՀ., հպրուս.
ՏԱեեՅ, ՏԱեՅ
«
ինքն,
իլրևան», գոթ.
տՍեՅ
«
ինքն»
ևն։ Ուղիղ
մեկնութիւնը
տուաւ առաջին
անգամ Մառ
3 8 0
5,
288—9
(
թըգմ. ՀԱ
1892, 165),
որ հա­
մարում է գնղ,
^ՏՕ-թԱ՚ՕքՅ
«
տան որդի»
ձևից կրճատուած։
(
նոյնը Աղոնց,
^\.բյ՚ւ.
Տ՚հ ՅՈ. 10<։1.
4 0 1 ) ։
Մերժում է Հիւբշ.
2 1
ա 0 46, 327—8,
թրգմ, ՀԱ
1892,
355,
րնդունում
է Ած. Խաչատրեան,
Լումայ
1896
Ա. էջ
294,
Հիլնք. էջ
282
սեպուհ =
պրս.
իսբէհ, ս ե պհա կ անՀս ե պ
բառից, իսկ էջ
344
սեպուհ
= պրս.
շա–
պուր
«
արքայորդի»։
Մառ
3 8 0
17,
165–—170
պնդում է ընդդէմ
Հիւբըշ֊
մանի, իբր կռուան
առնելով վրաց.
ևծ՚ԳտցՅ՚ոյծո սագԼպուրո
բառր, որ երևան
է հանում
հնագոյն
հյ,
*
սեպարհ
և
աւելի է մօտեցնում
զնղ,
՝
Տք1Տ՜0–բսՓքՅ
ձևին = պհլ.
V^Տ-թ՜Լ^հ^Յե;: —
Գ. Փառնակ,
Անահիտ
1907, 21
Սեբէոսի մէջ գտնե­
լով
ի սեպհական
գնդին
կողմանսն՝
դրուած
իբրև
Վասպոլրական,
այս եր­
կու բառերն էլ դնում է = ղնդ,
\՚1
տ0–բ
ս
՜
0
ւ ՚ 3 > *ւ|սպահր > * ս պ ո ւհր > *սպուհ>–
սեպուհ։
ՏՅ1Ք1ՈՅՈՈ,
^ՅՈւշհ.
Տ է ս ձ
Յ-ճ» 8 (1908),
էջ
75
մանիք. պհլ.
V1Տբսհ^
ձևի հետ։
1\13
պԱ31՜է
ՀԱ
1911,
541 — 2
բուն ձևը դնում է
*
սեփուքլ,
թրգմ, վրաց,
սեփեծուլի
ձևից,
֊
ո ւ հ ,
իգ.
ուհի՝
ծագում է հպրս,
բսէհքՅ
«
որ­
դի» բառից, ա՚ւՈշէ
^Ո ՏԼ
17, 248
հա–
մարում
Է իրանական
փոխառութիւն,
բառի երկրորդ մասը
հիւս, պհլ.
բսՒՄ
(
= բա՚հ"3)
«
որդի» բառն
Է. անծանօթ Է
սե–,
որ կապ
չունի
\
ք1Տ–
«
տուն»
բառի
հետ։ Վերի ձևով պատճառաբանեց
ու
մեկնեց վերջին անգամ
861
™6Ո1Տւ6
ՀԱ
1927,
762
և
ԲՏՃ,
9 (1929),
Էջ
Լւ(16Ո, Օձէտեօւ՜շտ հօ§տ1<օ13տ Յքտտ1աէ՚է
1933,
ձջ
52—54
ւալբան.
՚
Օ՚շբ
«
սեպ
ժայռ» բառի հետ, իբր հնխ.
է՚ՇբթՕ–՛.
ՓՈԽ.-Ըստ
Մառ՝
3 8 0
5, 289
և
11,
166—170,
աոօ՚յւ.
64,
Փ « 3 1 օ յ ւ օ ռ 1904,
Էջ
XXXVI
հայերէնից
են փոխառեալ վրաց.
1
>3<ցց սեւիե
(
ռմկ.
նեփե, մեփե)
«
թագաւոր»
("
Ր
Ւ
Ց
՚ ՚
Ձ Չ Ձ Օ ՚ Ձ շ Ր
0
Ա
ե փ ե ց ո ւ լի
«
ազնուական»),
է շ Յ ՚ յ յ ծ օ զեպարի
«
սեպուհ»,
եծՀտշՅ՚շծրւ սա–
ւլեպուրո
«
սեպհական».
՚
Լերջինը
գործա­
ծուած է Օր. ժդ.
2,
իզ,
1 8
և տառադարձու֊
թեամբ ձևացած է հյ.
սեպուհ, սեպհական
բառից, որ գործածուած
է բնագրի համա­
պատասխան
տեղերր։ Ըստ
այսմ
վրացին
նախապէս
ունէր
ևյյՅ՝յյ<^ւ(ո
սասեպոլւո
ձևը, որ յետին
մեկնիչները
վրաց,
ՀտշՅ՚շյծօ
Fonds A.R.A.M