21
թեան։
ճամբորդելով
քաղաքից
քաղաք (նոր Ջուղայից
մինչև
Ռոտոսթօ)՝
կա՛մ
տեղի
վրայ և կա՛մ
տեղացի
գիտակ
անձերի
աջակցութեամբ
կազմեցի
30
գաւառականի
(
բարբառ
և ենթաբարբառ)
ամբողջ
բառացանկը,
որ
ներ֊
մուծել
եմ
այստեղ։
Այդ գաւառականներն
են՝
Ա. Ում հիւղ
Ե ր և.-----Երևանի բարբառ,
վերցրել
եմ Քանաքեռ
գիւղի խօսուածքր՝
տե­
ղի վրայ, բառացանկս
կազմել
եմ աջակցութեամբ
գիւղի
երկու
ամենահին
ծերունիների,
որոնք
են՝ Պապան
բիձա Արարատեան
(
ծն.1840 թ.
հայրն
ու պապն էլ բնիկ
Քանաքեռցի)
և Յակոբ
%
ազարեան
(
ծն. 1850 թ–)– ամ­
բողջ աշխատանքի
ժամանակ
գործակցում
և հետևում
էին ինձնաև մեր
համալսարանի
Պ ա տմ ա֊լեզուա
բան ական
բաժնի
երեք
ուսանող,
բնիկ
Քա­
նաքեռցի՝
լ
Բաղղասար
Գէորգեան,
Եղիշէ Գասպարեան
և Սամուէլ
Սաղա֊
թէլեան
(
երեքն
էլ հայերէնի
ուսուցիչ)։
, —
Տփղիսի
բարբառ,
այս բարբառի
բառերը
դուրս եմ բերել
Ախ֊
վէրղեանի,
Սունղոլկեանի
և Գ. Տէր֊Աղէքսանդրեանի
գործերից,
որոնք րստ
կարելւոյն
գիտական
ճշտութեամթ
են։ Ամբողջը
սակայն
վերաքննել
և
ուղ֊
զել է մեր համալսարանի
դասախօսներից
Գէորգ Ասատուր,
բնիկ
Բ՚իֆլի–
սեցի (ծն. 1868)։
Իր աջակցութեամբ
է նաև որ հայագէտ
՜\՝
®Ա.Հ01ձ՚հ
կազմել
է Թիֆլիսի
հայերէն
բարբառի
ուսումնասիրութիւնր
(
այն ժամանակ
Գէորգ
Աստուածատրեան
)։
Ղրբ– - Ղարաբաղի
բարբառ.
կազմՏլ
եմ 1899 թուին
էջմիածնոլմ՝
Եսա֊
յի
որկ– Մ ահտ ե սի֊Բ աբայե անի
աջակցությամբ
(
Վարանղայի
Գիշի
գիւ­
ղից)։
Օգնել է նաև ճեմարանի
ուսանող
(
այժմ
ուսուցիչ
նոր֊նախիջևա֊
նում)
Աւետիս
Տ էր֊Յ արութիւն ե ան (Թազոտ
գի-֊գից)՛
Ամբողջը
ստուգել
և
լրացրել
եմ տեղի
վրայ՝
երկու տարի
իբրև
ուսուցիչ
թեմական
դպրանոցի
մնալով
Նուշում և մի քանի տարի
շարունակ
ամառներր
անցկացնելով
այղ
տեղ։ Մեծապէս
օգտոլել
եմ կնոջս՝ + Արուսեակ
Աճառեանի
ցուցմունքներից,
որ
բնիկ
Շոլշեցի էր։
Գոր. = Գորիսի
(
Զանգեզուր)
ենթաբարբառ,
որի բոլոր
ձևերր
հայ֊
թայթել
է ինձ Տէր֊Դաւթեան
Զաքարիա,
1899
թուին,
ճեմարանի
բարձր
խմբի
ուսանողներից։
Շմ.= Շամախիի
բարբառ.
ուսումնասիրել
եմ
նոր֊նախիջևանում
1911 —1916
թոլերին՝
թատերագիր
Ալ. Աբէլեանի
հետ, որ բնիկ
Շամախեցի
է և շատ լալ ծանօթ իր մայրենի
բարբառին,
որով գրում էլ է։
Ջղ. = նոր֊Ջուղա
յի բարբառ.
րառարանր
կազմեցի
Նո ր֊Ջ ուղա
յոլմ
(
Սպահան)
1919
թուին,
աջակցութեամբ
բնիկ
նո ր֊Ջուղա
յե ցի,
Կալկաթայի
Հայոց
Մարդասիրական
ճեմարանից
շրջանաւարտ
և նոր-Ջուղայի
հայոց
դպրոցների
հայերէնի
և անգլերէնի
ուսուցիչ՝
Յովհաննէս
Տէր֊Գրիգորեանի։
Ամբողջ
բառացանկը
վերաքննեց
ու լրացրեց
Տիգրան
Աբգարեանց,
բնիկ
նոր֊Ջուղայեցի,
վաղեմի
ուսուցիչ
հայոց
լեզուի և հայոց
պատմութեան,
որ
նոյնպէս
կազմած
ունի
նոր-Ջուղայի
հայոց
բարբառի
ուսումնասիրութիւնը
և
բառարանը։
Ագլ. = Ագուլի սի բարբառ,
ուսումնասիրել
եմ նախ 1899 —1900
թոլե­
րին էջմիածնում,
բնիկ
Ագոլլեցի
ուսուցիչ
Մարտիրոս
Հախնազարեանի
հետ։
Fonds A.R.A.M