ԱՍ
266
ԱՍ
Պիտ.
կանխասաց
Ագաթ. Ոսկ. ես. և մ. ա.
11.
ճարտարասան
կամ
ճարտասան
Ոսկ.
մտթ. Փիլ.
այլասացիկ իրք
«
այլաբանու­
թիւն» Երգն. մտթ. 337 (տպ.
յայլ ա ս ա ցի
կիրս՛),
յունաբան
հեղինակների մօտ
ար­
տասանել, բացասական, բացասոցել, ստո­
րասել
ե այլափոխեալ
ձևեք ով՝
ապուսել (՛ապ
բացասա՛կանով)
«
ժխտել, ուրանալ,
մերժե՚լ»
Պղատ. տրամ. Մինովս ի, Վենետ. էջ 408,
բացուսել
«
բացասել,
ժխտել» Պերիարմ.
ա»
պուսեալ
Մա\գ. գամագտ,
ապասոցել, ապա–՛
շել, ապոսել, ապոսմնել, ապասութիւն
Պե­
րիարմ. Արիստ, Տիմոթ. կուզ էջ 280.
անա »
պոա ելի
«
անուրանալի»
(
չունի ՆՀԲ) Կիր. տպ.
Վենետ. էջ 193։
= Հնխ.
3
§ ՚
«
ասել» արմատից, որի միւս
ժառանգներն
են լտ. ձ\Շ կամ աւելի ձ\\Շ
«
ասել, խ՛օ՛սիլ» (<Հփխ.
* 3
§ ) 0 ,
ինչպէս կայ
լա.
ա Յյ 0 1 ՜ < * ա 3
^ 7
0
Տ
)
>
Յճ–3§1Աա, ՅԺ–3§10
«
բարոյական
ասացուած, առած», միռլ.
31»
36
«
առասպել»,
յն.
1
յ
(
ծագած
՜
Ւքձ1 ձևից)
«
ասէր»,
7
|Ա.է
«
ասեմ, խօսիմ» (ծագած
*
~ղ՚Հ\ւ.Լ
ձևից կամ նախորդից).—իսկ
սանս.
Յհ»
ՏհՅ
«
ատել» ծա՛գում է
Տ ժհ
արմա՛տից, ինչպէս
ցոյց է տալիս զնդ.
Յ
8
Յ
«
ասաց», ՛որո՛վ այս
արմատի հետ գործ
չունի քՏԱճ\ճշ
21—22։
8
օ1տ30զ
324,
Փօապ
ւ, 114,
Տաօսէ-^611–
1
շէ
28—29)։
Հայերէնս սէ հնխ. վ առհա­
սարակ տալիս Է
ծ,
բայց ինչպէս
ես
բառի
մէջ, նոյնպէս և այստեղ դարձել է
ս»
Տ՚աթև. հարց. 216.
անասուն
բառը մեկ­
նում է «գի անխօսուն
են կամ գի ան­
սնունդ և անընտել», (ըս՛տ այսմ հանում
է
աս
կամ
սուն
արմատից)։
ՆՀԲ
ասել
գնում է լծ. յն.
էք>
Հա՚ա «ասեմ»,
գօ\ւՂ
«
երգ»;
Բշէտաւ.
22, 34,
^/1ոճ1տօհ.
19,
8
ծաՇհ61– 2 0 ^ 0
1850, 350,
Տէրվ,
Նախալ. 61 ևն համեմատում
են սանս.
Յհ
ձևի հետ։ Պատկանեան, Փորձ 1880
մարտ, էջ 87
—
88
հա՛մարում է թէ հա­
յերէնի մէջ
ս
ձայնը յետին է և թ՛է մեր
բառի նախաձևն է
*
անել
(
համաձայն
սան՛սկրի՛տի), որ անփոփոխ
պահում են
գաւառականները՝
աճալ, ընել
ձևերով։
ա1\ա
ԻձՏԼ 7, 164
բացատրելու
համար
ք յ ՚ > Ա
ձա յնա փոխ ութիւն ր, են­
թադրում է որ
* 3
§ ՛
նախ դարձել է ըստ
օրինի
*
ած,
յետ՛ոյ բաղաձայնի
մօտ
աս,
ինչպէս
եղել է նա՛և
ես
բա՛ռը. յետ,ոյ այս
աս
ձևը ընդհանրացել կամնրա
վրայից
նմանողաբար
շինուել է
ասեմ,
փխ. հը–,
նագոյն
*
ա ծ եմ
ձևի, ճիշտ ինչպէս որ
յն.
7
|
ձևի վրայից
յետոյ
շինուել է
Ընդունելով
հանդերձ
* 6
§ ՚ 0 > 1 տ ո
հա­
մեմատ՛ութիւնը,
Հիւբշ. 421 չի ընդու­
նում
՚ 3
ջ ՚ > ա ս » հ լ
համեմատութիւնը,
սպասելով սրա դէմ
կանոնաւորապէս
հնխ.
*
շ1<՚»
Մաքսուդեան
ՒձՏԼ .7, 356
կարծում է թէ հյ.
աո-ած
բառը պահում
է գեռ ի\շճ\շէ–ի
ենթադրած
""
ածել >
ասել
նախաձևը,
ալս բառը
ինքը
մեկ­
նում Է
աո.
մասնիկով
*
ա ծել = ասել
բայից. Հմմտ. լտ.
ՅՃ–3
§1
ԱՈ1
աոասոՆ–
թիւ֊ն.
մեր կարծիքով
սակայն
առա ծ
բառը ուրիշ ծագում
ունի (տե՛ս
անգ)։
Հիւնք, յն,
ձ5ս)
5
Տօօյւօս, օէօօ»
«
երգել»
բառերից,
ԲՅէ ա եՅՈ^ Տ ճ
1, 4
նոյն Է
գնում Հունգ.
ՈՅՈ–§
«
ձայն»,
ֆինն,
ՏՅ–
ՈՅ
«
բառ», իբր
*
ՅՏՅՈե
«
խոսք»
ձևից
(
Հմմտ.
Հյ.
սա-ասաՏ^,
իսկ Տձ 1, 192
նոյն ընդ
յն.
7)
ւ ա ս ա ՚ յ Հ ՚ տ է – ,
իբր
Հնխ,
*
Յ1<՚»
նոյնը
Տ ճ
2, 234
և ՀԱ 1903,
381
Հնխ.
*
Տբ61<
«
տեսնել»
արմատից
կրճատուած։
լՀճէՏէ, Յուշարձանդ Էջ 407
սումեր.
ՏՅ, §3
«
ծանուցանել»։
Տօ1ւ6ք–
է 610 ա է 2
8 8
28, 286
Հբգ. \շհձՈ «խօ­
սիլ» բառի Հետ՝ Հնխ.
^01
Հ՛
արմատից :
Բ6է61ՏՏ0Ո,
Խ.
Ա.
Յա1.
ՏէսԺ.
Էջ 100
լիթ,
0
Տ21Ա,
0
Տ2է1
«
աղմկել,
բզզալ»,
0
Տ21
^Տ
«
շատախոս, շաղակրատ» բառե­
րի Հետ, որոնք դրւում են Հնխ,
ՏԱ՛
ար–
մ ատէց։
ԳԻՌ.-Ա. Մշ. Ջղ. Սլմ. Սչ. Վն.
ասել,
Երև. Ննխ.
ասէլ,
Զթ. &մ՚
ասիլ,
Տփ.
ա՚սիլ,
կ օ ՚ ս է ,
Ալշ. Մշ.
ըսել,
Ախց. Կր. Պլ.Ռ. Սեր.
ըսէլ, Ակն. Խրբ. Մկ. Ոզմ, Տիգ.
ըսիլ.
Ասլ.
ը ս է ՚ լ ,
Գոր. Ղրբ.
ա՛սէլ, ա՛նիլ,
Ագլ.
ա՛նիլ,
ն՚աճիլ,
Հմշ.
ասաշ
(
կար.
աստի^,
Շտ.
սել։
—
Անասուն բառը պահում
են Ջթ՛ Մշ, Շմ.
Սլմ. Վն.
անասուն,
Երև.
անա՛սուն,
Մկ, Տիգ.
անասուն
ձևով և ակենդանի,
հայվան»
Fonds A.R.A.M