Ալետիքեան,
Քերակ. 1815, 208
աո
մասնիկով
էջ
բառից։
ՆՀԲ թրք՛
Է
Ր
Ր2
բառի հետ, որ Հիւնք. պրս. է համարում
սխալմ ամբ,
Բաէօէ, Օոցւո6տ
2, 156
պրս.
&
Ր6§։
Թիրեաքեան, Արիա՛հայ բռ.
65
պրս.
«
գրկաչափ»։
ԳԻՌ.
—
Խրբ. Սեբ.
առէչ,
Ռ.
աոէչք,
Մշ.
յաոէսք,
Ալշ.
աւոէնկ,
Գոր. Ղրբ.
ա՚ոաչ,
Ակն.
առիչ։
(
Ալշ. Բլ. ՛և Մշ. այսպես են կոչ֊
ւում նա)և կողովի, խսիրի և նման
հիւսկ՛էն֊
ների հիմնական հաստ ճիլերը՝ որոնց
վրայ
հիւսւում են միւս բարակ
ճիլերը (Ղրբ–
մայր,))
Ըստ Կ. Մ. Շահնազարեան,
Վազի մշակու–
թիւնը, էջ 84
առէջք
են կոչւում նաև «բոյսի
կաշու տակի ջիղերը» (գաւա՛ռակա՞ն բառ է
թէ ինքն՛ա՛հնար)։
Աե՚բաստիոյ
բարբառում
փոքր փոփռխ՚ութեամբ
առէջք
դարձել է «մեծ
մաքւոք՝ որի վրայ
ջուլհակը թել է փաթա֊
թում»։
—
Նոր բառ է
առէջաթել
Ղրբ. «ոս­
տայնի առէջքի
թելերը»։—
Նոյն բառից եմ
կարծում նա՛և գւռ.
աոջկան (աոիջկան, ա–
ոիչկան).
Ալշ. Ապ. Լ. Վն. «թոք, մեծ իլ»։
ՓՈԽ.֊ Ըստ Գազանճեանի
(
Յուշարձան
328)
Հայերենից փ՛ոխառեալ է թրք.
61՚1
§
«
առէջք», բայց ինչո՞ւ գր՛ո՛ւած է § և ոչ
Շ,
որ թուրքերէնում
յաճախաղէպ
մի հնչիւն
է։ Ըստ
57–
Յ.Ձ1՝08՚ե. ՇբՁ8. ՕԴ. /.
էջ 28 այս բա­
ռը, որ սակայն բացի տաճկերէնից
ուրիշ ո–
րևէ թուրք֊թաթարական
լեզուի մէջ չկայ,
ծագում է ՛պրս. ^օ\\
ՁՐ1§
բառից
(«
արմու֊
կից
մինչև միջամատի
ծայրը եղած տարա­
ծութիւնը»),
որև ըստ
14
օա, 01՝ճւ՚. § 7 0
զնգ.
ՁրՏէ^Ձ
«
կանգուն» =թրք.
Ց1՝§տ
բառն է։
ք ԱՌԹԵՐ, ի-ա
հլ. «շնչերակ»,
ունի
միայն
ՀՀԲ և սրանից առնելով
ՓԲ. իբրև
վկայու­
թիւն գրուած է հետևեալ հատուածը. «Ամպք
իջեալ ի բարձանց ի խ՛որութիւն
անդնդական
ծովուցն խոնարհ
առթերացն
լցեալք,
ուռոլ–
ցեալք» Ագաթ, հա.։ ՀՀԲ այս բառը մեկնում է
իբր յն, &01~ղ017. «շնչա՛փող», սակայն ար­
դիւնք է սխալ գրչութեան, որ Ագաթանգեղո֊
սի նոր տպագրութեանց մէջ ուղղուած է
«
խոնարհ՝
աո եթերացն աոընթեր
լցեալ»,
այսպես տպ. Վենետիկ 1835, էջ 412. Թիֆ֊
լիս 1882, էջ 323 և վերջապէս 1902 թուի նո­
րագույն հրատարակութիւնը, էջ 283, ուր ձե­
ռագրական
տարբերութեանց
մէջ յիշւում է
նաև
ա որ ե ւ՚ ա ցն
ձևը։\
ԱՌԻԳԱԾ, ի-ա
հլ. «ղենջակ,
գոգնոց»
Ոսկ. մ, բ. էջ 464, Նար. Նխ. Երեմ. Մ 2ւնղ.
ճառընտ. որից
առիգածեալ
ճառրնտ.։
= 4՚ած
«՝
հա\գնիլ» արմատից,
մեկնութիւնը
տե՛ս
զգածիլ
բառի տ՛ակ։ — Աճ.
ՆՀԲ լծ.
զգած, զգեստ, առագաստ, ա–
ռագուցեալ։
Տէրվ.
Ճ1է3ա1.
80
հանում
է
առագաստ
բառից,
ստ
վերածելով
ծ ։ —
Հիւնք.
առաստաղ
բառից։
ԱՌԻԹ, ի-ա
հլ. «հարսնախօսութեան
հա­
մար
ուղարկուած
՛
միջնորդը. 2. որևէ միջ­
նորդ, բարեխօս,
3.
միջոց. 4. պատճառ,
սկզբնապատճառ,
առիթ» Եփր. համ. էջ 17 և
աւետ. 307. Նիւս երգ. Խոր. Ոսկ. յհ. բ. 20.
Փարպ. որից
առթել
«
հարսնութեան
խօսիլ,
կնութեան հրապուրել»
Խոր. հռիփս. Շնորհ,
յս. որդի, «նիւթել, պ՚ատճառել»
Ոսկ. յ՛հ. բ,
19,
մ. ա. 5.
առթական
Շնորհ, ոտ.
մահա­
ռիթ
Յհ. կաթ.
կենսառիթ
Նար. Գնձ. արդի
գրական՛ում
առիթ
գործածական է
միայն
վերջին 4-րգ իմաստով և յատկապէս
առթիւ
մակբայաձևով,
նոր բառ է
շարժառիթ
«
դրր֊
դա՚պ ա՚աճառ»
։
ՆՀԲ
առնուլ
բայից, իբր առօղ և բե–
րօղ։
Շտաա, քձէ. 6էյ/ա.
10
Տ յն.
օ ս Փ
«
շարժառիթ, պատճառ» և սանս.
ՁւէՒւՁ
թառերի
հետ։
Հիւնք. 78
արդ
բառից։
Բտւեսն&պ ՀԱ 1903, 380
առ
մասնի֊
կով\է\ «երթալ»
բայից։
^շրտէ,
Յուշար­
ձան, Էջ 423 թրք.
ՁքՅ
«
մէջտեղր»։
ԱՌԻՃ
կամ
ԱՌԻՆՃ
«
գիւղ»
առանձին չէ
գործածուած,
բա՛յց կայ մի խ՛ումբ հին տե­
ղական յատուկ
անունների մէջ. ինչ.
քայգա–
յա ռին
կամ
Ր-ագայաոինն, Գուկաոինն, Լու–
սաթառին, Խոկառինն,
Զիթառին, Մկնա–
ոինն, Տիրաոին, Կթաոին։
Թէ բառի
ամբող­
ջական ձևն է
առին
(
և ո՛չ թէ
ա
յօդակապով
ո ին ) ՝
ցոյց են տ՛ալիս մի քանի անջատ գոր­
ծածուած
ձևեր. ինչ.
Արջոյ առին, խաղտ ոյ ա–
ռին
և վերջապէս
Կոտայքի
Աոինջ
գիւղը
(
հմմտ. նրա մօտ
Աւան
գիւղը, որ
աւան
հա֊
սարակ
անունն է յ՛ատ՛ուկ անուն դարձած),
նոյն եմ կարծում նաև
^աոին։
Fonds A.R.A.M