ԱՌԱ
249
ԱՌԱ
ԳՒՌ.— Երև.
ոոա՚քաս տ
«
հնձանի կամ
տան
մէջ այն մասը, ուր խաղողն են կո­
խում՝
գինի հանելու
հ ամար»։
ԱՌԱԹՈԻՐ
Աթ ուր։
+ ԱՌԱԾ
(
յե տնարար
ի, ո
հլ.) «երկնա­
յին
ներշնչում,
յայտնութիւն,
տեսիլ.
2.
աստուածային
սպառնալիք, պատգամ» ՍԳր.
յետնաբար
«
սուրբ
հայրերի
պատուէրները,
բարոյական
վճիռ կամ իմաստասիրական
ճշմարտութիւն»
Սահմ. Ասող. Նար՛ նոր
գրականում
ունի միայն
«
բքՕ՜ՀՇՀ՚նՇ,
ՈՕՇ.ՈՕ-
8«
ԱՅյ>
նշանակութիւնը,
որից
առածանի, ա–
ոածապատում
ևն։
ա Կազմուած է
–
ած
մասնիկով
աո-ն-ալ
բայից
(
հմմտ.
արար-ած
),
ճիշտ
ինչպէս
հոմանիշ
յն.
X ՚ 5 ) ւ ^ ( 1 ^
«
ստացած
բան, շահ.
2.
իմաստասիրական
առած. 3. ներշնչում,
մարգարէութիւն»
կազմուած է ճԱ\).ֆձ.՝տա«առ­
նել»
բայից։
Այս մեկնութիւնը
ծանօթ էր արդէն
հնե֊
րին. հմմտ. Դ. թագ. թ.
25
«
Ել Տէ, առ
ի վերայ դորա զառածս զայս». Գէ. ես.
«
Առած
կոչեն զազդումն
մարգարէական
շնորհացն, զի զոր ինչ
առնուին
ի Հոգ­
ւոյն,
զայն խօսէին»։
նոյն
մեկնութիւնը
տալիս են նաև ՀՀԲ, ՆՀԲ, ՋԲ,
Լ Յ § Յ Ո Խ ,
Խա.
Տէ.§
179,
8
ս § § 6
\
Լ1
32,
44,
ա\Խ
ՏՊՎա
66, 269
ձևով
նոյն է
դնում սանս. V2^^^
է
զ՛եդ. VեXԱ, իսկ
նշանակութեամբ
զնդ.
Ր323Ր9
«
կարգ»։
Տէրվ.
ճ1էՅՈՈ.
91
կազմուած
աո
մաս­
նիկով,
նոյն րնդ
աոակ։
Մառ
3 8 0
5,
316
պհլ. Աոձձա\
«
չափ» բառի
հետ։
Հիւնք.
աոակ
բառի հետ։
Մաքսուդեան,
ՒՀՏԼ
17, 356
բաժանում է
աո-ած
և
ած
համարում է
ասել
բայի
հնագոյն
ձևը, իբր լտ. ձձ–3%\Ատ (տե՛ս
ասել)
^ 6 ւ 1 1 6 է
ևս դնում է ըստ Մաքսուդեանի
աո-ած (՛ասել
բայից), տե՛ս
ՏքՈՕԱէ–
1
ձՓէ%;
Էջ ™> Մառ
Ս ա 1917, 329
նոյն ընդ
աոակ
և ավար. Հ2ւ\ «խօսք»։
ԳԻՌ.— Ագլ. Ախց.
աոած,
Ալշ.
աոաձ։
ԱՌԱԾ
«
քթոց կամքաղալակ»,
ունի
միայն
Բառ. երեմ. Էջ
29,
+ ԱՌԱԿ, ի-ա
հլ. առաջին և նախնական
նշանակութիւնն
Է «օրինակ» և ըստ այսմ
շատ անգամ
գործածւոլմ
Է
օրինակ
բառի
հետ
միասին, ինչ. ՈրԷ առա կ օրինակի.
Գազ. դ.
24,
Որք
առակալ
ևօրինակաւ պաշ–
տէին. Երր, ը,
5,
Առակ օրինակի. Կոչ. ժա.
Առակ
օրինակի
լինէր
տեսողացն. Եւս.
պտմ. զ. կամ պարզապէս՝ Առակ մի կամիմ
ասել բանիցս
ասացելոց. Կոչ, ժա, Գնդե–
ցան
ջրոյն
առակալ.
Նար,
Ձիթոյ
առակալ
ընդ ոսկերս բաշխի. Նար
2.
Սրա աւելի
թանձրացեալ
նշանակութիւնն
է
«
դիտելու
բան, տեսնելու առարկայ». Որպէս
յառակն
ամենեքեան
զարմացմամբ
հային. Լմբ.
սղ.– 3. Ուրիշներին
իբր օրինակ
դրուած
առարկան սովորաբար բացասական տիպ է
լինում, գողը, անառակը, աւազակը ման էին
ածում ժողովուրդի
մէջ, որպէս զի նրանից
օրինակ առնելով՝ չարից հեռանայ և բարիին
հետևի, բայց սրանով իբր օրինակ
դրուած
առարկան
լինում էր «ծանակ, նշաւակ, խայ­
տառակ», առաջ
լրացուցիչ
բառով
ասում
էին՝ Առակ
օրինակի
խայտառակութեան.
Նորագիւտ բ մնաց, է,
20.
Առակ խայտա­
ռակութեան
յետնոց թողեալ. Գ. մակ. բ.
3.
Զի մի՛ ծանակ և առակ
լինիցիմք. Առակ և
ծանակ արար. Ոսկ. ես. Բայց յետոյ
կարելի
եղան պարզապէս ասել՝ Առ առակէ
շրջեցու–
ցանէին, Բ. մակ. զ.
10.— 4.
Օրինակր փո­
խանակ թանձրացեալ
մի առարկայ
լինելու՝
կարող է նրա պատկերը
լինել,
այսինքն
«
փոքր պատմութիւն՝
ուր կայմի բարե­
խրատ օրինակ»
ՍԳր. (ստէպ).-
5.
Երբ
առակր պարզ չէ և նմանութիւնր
դժուարրմ–
բըռնելի,
այն ժամանակ նա դառնում է
«
առեղծուած,
հանելուկ»
ՍԳր. Ոսկ.
յհ. ա.
40.
բ.
21։
—
6.
Իսկ երբ ամ՝փօփուած է մի
շատ կարճ ձևի մէջ, համարւում է «առած,
ասացուած»
Ա. թագ. ժ.
12.
Ագաթ։ — Այս
այլևայլ
նշանակոլթիլններից
բխում են հե–
տևեալ բառերը,
առակագիր
Ոսկ. ես.
աոա–
կաբանել
Ագաթ,
առակախօս
Ագաթ,
առա­
կական
Ոսկ. ես.
առականի
Մագ. ոտ.
ա–
ռակապատում
Զքր. կթ.
առակարկու
Թուոց
իա.
27.
առակել
«
առակով պատմել, նշա­
նակել, ցոյց տալ, խայտառակել,
նշաւակել»
ՍԳր.
անառակ
ՍԳր.
անառակութիւն
ՍԳր.
Եզն. Փարպ.
անառա կ ազնաց
Եփր. դ.
240.
Fonds A.R.A.M