ԱՊԱ
230
ԱՊԱ
է եղել
«
ջրի ճանապարհ»,
ինչպէս
ցոյց է
տալիս
Հաճնոյ գաւառականը,
ուր ունինք
ապաոահ
«
ջրի խողովակ» (ըստ Թէրզեան,
Ամէն, տարեց,
7924,
էջ
197)։
նոյն են նաև
Աստ.
ա րո սն
«
ջաղացքի վաքր»
(
հաղորդեց
Մ. Աբեղեան) և Սլմ.
աբրա
«
վաքի
թումբը»
(
հաղորդեց Սեդրակ Բարխոլդարեան)։ Ըստ
այսմ բառր փոխառեալ է՝
*
=*պհլ.
§թ
«
ջոլր» +
1"
ՅՏ
(
կարդա՛ էճ\\)
«
ճանապարհ»
բառերից, իբր պրս. օ\յ,ձ\
ՅԵւ՚Տհ
«
ջրի անցք, ջրմուղ»։
(
նկատելի Լ
ււահ,
բարդութեան
մէջ դարձած
Րահ,
ճիշտ
ինչպէս
ասզմ
բառի մէջ
րսպւ/,
որից
պա–
տնրաղմ ^<
Բառիս ստուգաբանութիւնը
ցոյց
է տալիս, որ հին հայոց մէջ
արտաքնոցները
շինուած էին ջրի անցքի վրայ, ինչ որ հաս­
տատում եննաև
Տեմիշ
և
չաշւէսւկ
բառերը
(
տե՛ս անդ)։ Հմմտ. նաև պրս, ձ.$\ձւձ\
ՅԵՃՁ–
ՈՅ
«
արտաքնոց»
(
բուն «ջրտուն» )։ Սրա­
նից բնականաբար
հետևում է նաև որ արե–
վելեան
լուացումը
հին հայոց էլ սովորու­
թիւնն էր։ Ուրեմն
կարող ենք այս մտքով
հասկանալ
Եզն. էջ
16
«
կամ զջուրս՝ զոր հա­
նապազն ըմպեմք,,, և
զներքին
և զարտաքին
աղտեղութիւնս մերնոքօք
ս ր բ ե մ ք յ ; ; —
Աճ.
նՀԲ և Հիւնք. բառիս ուղղագոյն
ձևը հա­
մարում են
ապարահ,
իսկ Տէրվիշ. Մա­
սիս
1882,
օգոստ"
18
բուն ձևը դնում է
ապահար։
նՀԲ մեկնում է «Ըստ եբր.
ապարահ
է անցք (եբր.
Ո"112
և արաբ.
-
եւ՚հ
«
անցնիլ»), իսկ յն. Խեիխա
"
բացահոսիլ,
բղխիլ»,
աւափն
կամ
հուո.
հուո.
վազել»։
ՇՅՈ1Ո1, Տէ– շէ\՚1Ո.
56
յն.
3.
ֆըձՀՕ՝յօ՝/ «մի տեսակ
բոյս,
ֆրանս.
31
Մ0Ո6.»՛
Հիւնք.
հրապարակ
բառից։
Հիւբշ.
103
կարծում է որ իրանեան փո­
խառութիւն է, սակայն
համեմատելի
ձևեր չի նշանակում։
Ուղիղ մեկնեց նախ
Ա. Խաչատրեան (անձնական)՝ պրս.
ՅԵՐՅՃ
«
անցք
ջրոյ», որ ձևաւորում և
հաստատում եմ վերի եղանակով։
Այս­
պէս նաևԹիրեաքեան ՀԱ
1914, 55,
որ
ապարահ
դնում է =պրս. 1ւն–\–1՝1ւհ և
սրանից
ապարահեղ,
իբր
ապահեղ
«
դուրս հոսած», որի մէջ աւելորդաբար
պահուած է 1՝ճԽ–Կարող է լինել՝ որ
բառս իրօք պրս.
ւ ^ ) \ Յէ),
հպրս. և պհլ.
Յբ
«
ջուր» բառից ձևացած
լինի, հմմտ.
պրս.
<յյ1օէ>1
3
^X3113
"
ջրի շտեմարան.
2,
արտաքնոց»,
^ յ \ յ օ \ Յ Ե Ճ Յ Ո
«
ջուր կե­
ցած տեղ.
2.
միզափամփուշտ»,
^
§ն1՝62
«
ջրհեղ,
2.
արտաքնոց»,ձձ\տմ^ճ։
1
ՅեճՅՏէճՅՈՅ
«
լուացուելու
տեղ.
2.
ար­
տաքնոց», հյ,
չրվաթ
«
մէզ» և
ջուր թա–
փել
«
միզել»։
"
ԱՊԱՐԱՆ, ի
հլ. (յետնաբար
եա&ի-ա
հլ.
Փարպ.) «մեծ տուն կամ պալատ, իշխանպ՛
կան տուն» ՍԳր. Ագաթ. Եփր, ծն. (գործա­
ծուած է միայն անեղաբար),
որից
ապարա­
նազարդ
(
փղի կերպարանքի
համար իբր ա֊
ծական տրուած) Վեցօր.
193,
անապարան
«
անտուն»
նար. երգ.
348։
=Հպրս.
ՅբոճՅՈՅ–
«
դղեակ, պալաստ, ա–
պարանք» բառից, որ կազմուած է
ՅթՅ
մաս­
նիկով՝
ՅԺՅ
«
կառուցանել,
շինել» արմատից,
հմմտ. սանս, ճբձճեձ «դղեակ»
(
ԸււէէԽ\օ֊
տ&ճ,
ՃՈՄՅՈ–
^ 6 ւ
՚
է .
Էջ
74
և
718).
այս բառը ուրիշ իրանեան
լեզուների մէջ
պահուած չէ. բայց փոխառոլթեամբ
ունինք
ե
ԲՐ–
ՅքշճշՈ
Դան. ժա.
45,
թալմ.
պալմիր.
8
ՈԶ8<
ասոր.
Հ,^
ՁքՅՅՅՈՁ
«
պալատ, ապարանք», արաբ,
^ յ . »
13
ճՅՈ
«
բերդ, դղեակ»։ — Հիւբշ.
104։
Ուղիղ մեկնեց նախ Հիւբշ.
2 0
^ 0
36
(1882),
128,
ապա Մառ
3 8
Չ
5,
316։
Հիւնք. պրս.
օյ\օ,\
3
\
^ՅքՅ
«
ատեան
իշխա­
նութեան»։
1
Հ31
՚
Տէ,
Յուշարձ.
էշ
400
ասուր.
Յ ե ս ւ ՚ ա
«
շրջափակ»,
ՁեՅՈ1
«
ապահովու­
թիւն»,
Ձե ա
«
բնակարան»,
ՅեՅՐէԱ
«
բը–
նակութիւն,
բնակարան»։
Թիրեաքեան,
Արիահայ բռ.
55
պրս.
օ « \ յ \ Ձ\"31՚Ձ
«
պալատ»և
՝
^՚*)*)\
3\
^ք2Ո§
«
գահ»։ Այտ–
նեան ՀԱ
1925, 511
ապ
«
ջուր»
+ աթաէւէ՛
«
բնակութիւն»,
որով
ապարանք
կլինի
«
ծովեզերեայ
բնակարան, տճկ. եալը»։
"
ԱՊԱՐԱՆՋԱՆ (փ-ա
հլ. ըստ նՀԲ. թէև ա֊
ռանց վկայութեան)
«
դաստակին
անցկաց­
նելու օղակաձև զարդ, բլազուկ (թէ՛ այրերի
և թէ՛ կանանց յատուկ)»
ՍԳր. Եփր. թգ.
389.
Կաղկնտ. հրտր. Շահն. Ա.էջ
291.
յետնա­
բար
ապրսւն«ան
Վստկ,
149.
աոպսհան
Արձ,
Fonds A.R.A.M