Ա Պ Ա
224
ԱՊԱ
= Թարգմանաբար
կազմուած է յն. 9,~(յ5–
էթծ(005
հոմանիշից, որ ծագում է
՚
յ.~՛,– Տապ֊»
և
ՕՀր&՚ՀԱ) «դարձնել»
բառերից, ըստ այսմ
հայերէնն
էլ պիտի
չինէր
*
ապադաւ՝ձ,
որ
հին յունաբան
դպրոցի ընդունած գաւառա­
կան արտասանութեան
համաձայն
գրուել է
ապաթարց,
բառի այս ծագումը
հաստատում
է նաև
այբ աթա րց
գրչութիւնը։
Աւետիքեան, Քերակ.
1815, 217
ապա
«
յետոյ» –\–
թարց
«
բացի» բառից, իբր «ա֊
ռանց ետքինի՝ վերջինի»։ Ըստ ՆՀԲ «ո֊
մանք կամեցան
իմանալ որպէս
հյ.
ա յ –
բադարձ,
կամ
ապ ա՛ դարձ;»;
ՀՀԲ ունի
թարց ա յ բ ի ։
Ուղիղ են մեկնում ՆՀԲ և
Հիւնք.։ Վերի ձևով ունի Աճառ. Հայ, նոր
բառեր հին մատ, Ա. էջ
158։
ԱՊԱԺՈՅԺ, ի-ա
հլ. «արիւն,
մանաւանդ
թափուած
արիւն» Վկ. արև.
119.
Ոսկ. մ.
բ.
10.
Մարութ. Եփր. մատ, բ,
305.
Եղիշ. է.
էջ
96.
Խոր. Լաստ. Իգնատ. ղկ.
241.
Արծր.
«
օրէնք կանանց» Վրդն. ծն. որից
ապաժու­
ժախոհ
«
արիւնարբու»
Թէոդ, մայրագ. սո­
վորաբար
գործածւում է
արիւն
բառի հետ
միասին,
ինչ.
արեամբ և ապաժուժալ թա–
թաւեալ
ևն։ — Սխալ
ստուգաբանութեամբ
յետնաբար
համարուած է անտանելի, ան­
ժուժալի»
(
օր.՝ յապաժոչժ տանջանսն). Բառ.
երեմ, էջ
26
ունի
ապաժուժել
«
ղրկել կամ
հանել»։
ՀՀԲ, ՆՀԲ և ՋԲ
ժուժալ
բայից, իբր «ան­
ժուժալի, անտանելի»։
Տէրվ.
./
ԱէՅՈ՜Ո.
86
յիշում է
ժոյժ, վիժել
և սանս.
ՅթՅ–
VII
յ
«
թողնել
հեռանալ»։
"
ԱՊԱԼԵՊ,
անստոյգ բառ, որ մէկ անգամ
գործածուած է Վեցօր. է. «Ծով
մեծանիստ,
ապալեպ, շեպ, անխորշ, անգոգ»։ Ըստ իս
նշանակում է «անեզր» և
= կազմուած է
ապ. ապա
բացասական
մասնիկով
պՀլ.
13
թ =
պրս. ւ
^,յ 1
Ձ
5
«
շըր֊
թունք» բառից, որ նշան ակում է նաև «ափն,
եզերք»,
ինչ.
կն-ւ-ՅԵ
«
ջրի
եզեր֊
ՔԲ»,
^5*=֊– V – յ 13Ե–1–յԱյք
«
դետի
եզերքը»,
կ\>
13
ե–1–(ւՁ1՚>՚&
«
ծովեզր».
միւս
իրա֊
նեաններից կան քրգ. 1Շ՝Հ1 / բելուճ,
13
բ,
վա­
խի
են
(
Ւ101Ո §
953),
Այս բոլորը տա­
լիւ։ են Հնխ,
1
ԸՕ–
ձևը, որի մօտ կար նաև
Հնխ.
1
|5.
Հմմտ. լտ.
1
ճԵ1Ա111,
նբդ.
11
թթ6,
անղսք.
ԱբթՅ,
Հբզ.
1
§քտ, էՏքքԱՐ,
լիթ.
1
սթՅ
(\\
^Յ
1
ՃՇ
401)։
Հայերէնը
իբրև
բնիկ րառ
կարող էր կցուել սրանց
(
Հնխ.
1
^Է)
պիտի
տար
Հյ.
*
լեպ^,
բայց
որովՀե աև
«
եզերք»
նշանակութիւնը
։1
իաքն
իրաԳւետնի մէշ է
դտնւում, ուստի յար յ ար է դնել
փոխառու֊
թիւն, իբր պրս.
լ^).^ձ
Ե6
–13
ե
«
անեզր»..
Դժուարութիւն է Հանում
ե
ձայնը, որ կար­
ծեմ սխալ գրչության
արդիւնք է. Վեցօրէից
մեր օրին ակը բազմ աթիւ
օրինակներ
ունի
նման սխալ գրչութեանց; Աճ.
ՆՀԲ ուղղում է
ապալեր,
ԱԲ
թարգմա֊
նում է «առիշեղ»։ Տէրվ.
ճ1էՁՈՈ.
94
սխալ գտնելով
ՆՀԲ֊ի
մեկնութիւնը, ի ֊
րանից հնարում է մի ուրիշ, Բ
ա
1
ց շատ
անյաջող
մեկնութիւն.
այն է՝
ապալ=
լտ.
Օբս1–6ՈէԱՏ
«
առատ»
֊ \ –
ն ւ ղ – պրս.
<
֊
>\ ՅԵ
«
ջուր», որով
ապալեպ
լինում
է «առատաջուր, ջրառատ»։
Վերի
մեկ­
նութիւնս
ընդունում է նաև
յ\^6ւ11օէ
(
անձն ա կան )։
Ինձնից
յետոյ
նոյնը
անկախաբար
Թիրեաքեան,
Արիահայ
բռ. էջ 44։
ԱՊԱԼԵՐ
կամ
ԱՊԱԼԵՐԿ
«
ամայի,
անշէն,
թափուր», առաջին
ձևը՝ որ լաւագոյնն է ե֊
րևում, ունին Պիտ. Կղկնտ. իսկ երկրորդր, որ
լերկ
բառից
աղգոլած է թւում,
ունին Փիլ.
տես. 23. Անան. եկեղ. Շ. ա. յհ. իը. Օրբ.։
ՆՀԲ
լերկ
բառի՞ց։
ԲշէշՈՈ.
82
ոլղղա֊
գոյնը
համարում է
ապալիր,
իբր «ոչ
լցեալ, թափուր»։
Հիւնք.
լինել
բաչի
լ ե ր
հրամայականից։
Թիրեաքեան, Ա֊
րիահայ բռ. 45 աս\–\–պրս. ^
1
ՅՐ
"
յոր­
դառատ ջուր», որով
ապալեր
«
անջուր»։
ԱՊԱԽՏ
«
անսուրբ,
պիղծ» %ևտ. է. 18.
«
անվաւեր» Ոսկ, Եփես, 795, «ապերախտ»
Ածար, կարկտ. «խարդախ,
կեղծ» Պզատ.
օրին, որից
ապախտ առնել
«
խօսքր
չլսել,
արհամարհել, երախտամոռ
լինել» ՍԴր, Ա–
գաթ. Ոսկ. յհ. ա. 2.
ապախտ լինել
«
անկար­
գանալ, խանգարուիլ,
փճան աչ» Ոսկ. ա.
տիմ.
ապախտաւոր
«
ապերախտ, երախտա­
մոռ» Աեբեր. Ոսկ. մ. բ. 18. ա. տիմ. ժե. և
ես.
ապախտիք
«
ապերախտութիւն»
Բուզ. գ.
14.
ապախտաւորագոյն
Ոսկ. մ. ա. 13.
ա–
Fonds A.R.A.M