ԱՇԱ
216
ԱՇԽ
գրականում
զանազանւում
է
աշակերտ
(
դպրոցի
համար) և
աշկերտ
(
խանութի հա­
մար )։
ԱՇԱՐԱՅ (ի
հլ. ըստ նՀԲ) «հաճար» Մխ.
դա.«րստ ոմանց լուբիա կամ ՛անոր մէկ տե­
սակն» ՀԲուս. § 132. նոյնը ռմկ.
աշորայ
(
ըստ նՀԲ, ԱԲ, ՀՀԲ և ՓԲ). որից
կազմուած
են
աշարային, աշարեղէն
«
հաճարեղէն»
ՀՀԲ.
աշորեայ հաց
«
հաճարահաց»
ՀԲուս.
աշորախոտ
«
լտ.
Շ0ՈՏւ1ւ§0՛^»
ՀԲուս.
աշո­
րուկ
«
հաճարանման
մի խոտ» ՀԲուս. ևնՀԲ,
հտ. Բ, էշ 1060 գ, իբր գաւառական
բառ։—>
Մեր
համալսարանի
գի ւղատն տեսական
բաժնի դասախօսները
գտնում են, որ
աշա­
րայ
և
հահար
բոլորովին տարբեր բոյս եր են.
այսօր էլ մեր ժողովուրդը
զանազանում է
այդ երկուսը, առաչինր
կոչելով
«
աշորա
կամ տարեկան»
(
ռուս. բօահ, գերմ.
1
^0§–
Ո), իսկ երկրորդր՝
աՏաո
(
ռուս.
ՈՕՍւճՅ,).
Լձք^ձշ,
Սւ–§6ՏԸՈ.
486
հահար
բառի
հետ սանս. (Է&1՛ արմատից։
ԳԻՌ.—է.
աշօրա,
Ղրբ.
շ ա
՚
ր ա ՝
նոյն
բոյ­
սը, իսկ Վն.
աշարա
(
գիլզերում)
«
ցորենի
նոր ծլած բոյսը»
(
քաղաքում)
«
նոր
ցորեն»
(
րստ
ՀԲուս. § 126
աշարայ
«
նորաբոյս
խոտ»
Բոլորովին տարբեր է ննխ.
արիշ
«
բ07&հ», որփոխառեալ է Կազանի թաթա–
րերէն և կիրգիզերէն ^ \
Յ Ո §
հոմանիշից
(
տե՛ս
6
յ/7131՝08՚հ
1, 27)։
ՓՈԽ.֊Հայերէնից
փ ոխառեալ եմ կարծում
ասօր. 1-^1
ճՀ֊-Հձ կամ
1
^., ճտԱՏէ՚Յ
«&\
Հ–
Հ\2ւ», որ ասորերէնի մէշ մենակ մնա ցած մի
բառ է և մեկնութիւն
չունի.
8
ւ–<3(±61ո13ՈՈ,
Լ^X• Տ^՚ք. 79
բ բառիս Համար իբր վկայու­
թիւն գրած է միայն
Ւ1օքքո13ՈՈ, Տ>՜11ՏԸհ–
հՀ&Ն\Տ<±.Շ.
§10ՏՏ6Ո,
իսկ բառիս վրայ
խոսել
է
Լ0ա, ճքՅՈ131ՏՇհ6 Բք13Ո2ՐՈՈՅՄ1ՏՈ
յ\շ 81.
ասորին կարող է Հայերէն
որևէ
գրաւոր
աղբիւրից տառ ագար ձու ած
լինել՝
ա
տառը
սխալմամբ կարդալով
ա;
"
ԱՇԴԱՀԱԿ
«
մի տեսակ
ձուկ, թերևս վի­
շապաձուկ», երկու անգամ գտնում եմ գոր­
ծածուած Մագ. թղ. 216 «Ելեալ ձկան
երևել
նմա, աշդահակ
կոչեցեալ, և լռելեայն ի
գոգ նորա ժայթքեալ
մարգարիտ
մի... իսկ
զնկարագրութիւնն
ձկանն
այն՝
աշդահակ
կոչեցեալ, ի գիսն նկարագրել
(
հրամայէ)»։
Բառս
ունի միայն ԱԲ. ուրիշ բառարաննե­
րում չկայ. Կոստանեան (հրատ. Մագ. թղ.)
յատուկ
անուն է կարծած
բառը և ո՛չ մի­
այն գլխատառով է դրած, այլ և էշ333 ա
յատուկ
անուանց
ցանկի մէջ է
մտցրած։
նոյն բառն է որ Բառ. երեմ, էջ25 գրում է
«•
աշտ ակ, վիշապ»՛
֊–
Պրս.
Ա>յ\ Ձ 2 ճ Յ հ Յ , յԱ>յ՝\
Ձ ^ Ժ Յ հ Յ ե
և
է * ^ > յ \ 3 2 ^ 8 ^ 3
«
վիշապ», ըստ այսմ
վերի
բառը պէտք է ուղղել
աժդահակ,
սխալը
լաոաչացել է
դ
գրի խուլ
Հնչումից ։–~Ա>Ճ,
ԱՇեԼ
տե՛ս
Աչք։
^ԱՇԽ
«
մարդ և անասուն», այսպէս
ունի
Բառ, երեմ, էջ 25 (նոյնը նաև բ տպ.յ. պէտք է
ուղղել
աշխարհ,
որ իրօք մարդոց և անաս­
նոց ամփոփումն
է. բառաշարքի
մէջ արդէն
տեղն էլ
աշխարհ
է պահանջում և ո՛չ
ա շ խ ^
ԱՇԽԱՏ,
արմատ
առանձին
անգործածա­
կան, ոճով ասւում է
աշխատ աոնել
«
յոգ­
նեցնել» ՍԳր.
աշխատ լինել
«
յողնիլ,
նեղու­
թիւն կրել, մի բանի վրայ
չարչարուիլ»
ՍԳր. որից
աշխատել
Ա. եզր. բ.
25
= աշխա –
տեցոլցանէլ
«
յոգնացնել,
նեղել» Եզեկ. իթ.
18.
աշխատիլ
«
յոգնիլ»
ՍԳր. Ագաթ. Ոսկ.
Կիւրղ. ծն.
աշխատութիւն
ՍԳր.
աշխատասէր
Եւս. քր.
անաշխատ
Ագաթ,
բազմաշխա տ ու­
թիւն
Պիտ.
դառնաշխատ
Յհ. կթ. նոր բա­
ռեր են
աշխատազուրկ, աշխատավարձ, աշ­
խատ ա արութիւն, աշխ ատա արական, աշ­
խատունակ
ևն։
= Պհլ.
*
Յ X § Յ է
ձևից, որհաստատում է
մանիք, պհլ.
3
X ^ 3
«
ասԽ,
բ 1 3 § 6 ,
աշխա­
տանք, նեղութիւն,
տանջանք»։
ա\\Հ.
Տ ա ^ /
42 (1863), 255
զնդ.
*
X§3^է^
ձևից, որթէև աւանդուած չէ,
բայց ենթադրլում է սանս.
1
<
§Ձ
1
1 -
«
վի­
րաւորում, վնաս, ցաւ, սխալ»
թառի
միջոցով։
Սրան հետևելով
մստէՏ,
2
շոձ֊
Տբւ
-
.
94
զնդ.
XՏՅՈ
բառի տակ՝ իրար
է միացնում սանս.
եՏոՈ,
և պրս. Աճ~
§ՅէՅ
և հյ.
աշխատ։
Լտւ§^ձշ, ԽՈՂ.
Տէսճ. §
141
չի ընդունում
հ\\\\\&Հ֊ի
մեկնութիւնը, առարկեավ թէ նշանա­
կութիւնը, տարբեր է ևթէ զնդ,^1տւէ\֊ պի՛
Fonds A.R.A.M