ԱՄՐ
152
ԱՄԵ
Ձ ա հ հ ֊ ք ՜ ե հ Օ
բառերից.
առաջինի
Համար
Հմմտ. լա.
ՁՈ1Ե–1§0
«
վարանիլ,
կասկածիլ,
երկու
մտքի
վրալ
լինել»,
31
ոԵ–Ա16
«
երթալ
դալ, ման ղալ» են, իսկ երկրորդի
Համար՝
գոթ.
Ե31
(
դերմ.
Ե01
(1&.
անգլ.
Եօէե.
անդսք,
Ե
Ձ 1^3;
ՀՀիւս.
նճ^ՇՀ կազմուած
նոյն
բառից՝
որոշեալ
Լօղով
1
Հ1ս§ք
46)
«
երկուսն էլ»,
որ
ցռլց է տալիս թէ Հնխ*
ԵՒւ6
առանձին
էլ նշանակում էր «երկուսն
էլ»։ Այ
ս
Եհ6
բառն է դարձեալ, որ նախադիրների
յաւե֊
լոլմով
դարձել
է լիթ.
3-
ԵՍ–
Հսլ.
Օ
Ե Ձ –
վեդ.
Ա
–
Ե ւ ւՅ–
զնգ–
Ա - Ե
Ձ
(
^ԹոՕԱէ-^ՔւււՔէ
40)
«
երկուսն
էլ»։
ՀՀԲ
ամենևիմբ
ողջ։ Աւետիքեան,
Քեր.
1815,
էջ
207
ան
–
ք–
բ
բացասականներով
ողջ
բառից։
ՆՀԲ համբուն
ողջ, կամ իբր
ան-բողջ
«
ան-պիղծ»։
էմին, Քերակ. էջ
38
և Հիւնք.
ամ-բ-ողջ, ամ
և
բ
կրկին
բացասական
մասնիկներով,
որոնք
իրար
են չեզոքացնում,
իբր «ոչ֊ոչ֊ողջ»։
Իրօք
էլ կայ
ամբողջախոհ, ամբողջ ախոհա գ ոյն
Փիլ՛ իբր «ողջախոհ,
ո՛չ֊բղջախոհ».
մին֊
չև անգամ
երեք բացասականով՝
ան–
ամ-բ-ողջախոհ,
իբր «բղջախոհ»՛
Տէրվ.
Նախալ.
122
համ–|–ողջ՝
բ
յաւելուածով,
ինչ.
թմ րիլ֊թմ
բրիլ, արմ
ալ
֊
ամբրաւ։
Վե­
րի
մեկնութիւնը
տուաւ հայագէտ
ՒՌ.Շ11֊
Խէ
յ ^ Տ Լ
8, 236
և
9, 156.
որ Հիւբշ.
416
ուղիղ է գտնում,
բայց
նշանակութեանց
տարբերութեան
պատճառով
անապա­
հով։
ԳԻՌ.-Ն որ գաւառականն
երում բառս
ջըն–
շոլած
է. կայ միայն
Ոզմ.
ամփուխչ։
Հին գ ա ֊
ւառականներից
յայտնի է
համրողջ,
որի հա֊
մար
Խո սրով Անձևացին
գրում է. «Ամբողջ է՝
զոր մեք
համբողջն
ասեմք, բովանդակ, ասէ,
ամենեքեան
ամբողջ
պահեսցին».
(
Խոսր.
պտրգ. էջ
55)։
Սրանից
երևում է որժ դարում
բառս
Անձևացեաց
գալառոլմ
համբողջ
ձևն
ունէր։
՛
ԱՄԲՈՎՏ
թէև րստ ՆՀԲ նշանակուած
է
«
մակընթացութիլն»,
բայց րստ
Մալխաոեան
(
անձնական)
պետք է
հ
աս
կան ալ
«
տեղա­
տուութիւն»։
Այսպէս է իրօք ցոյց տալիս
Նոն֊
նոսի օրինակր,
«
Ամփոփումն
ջրոյն ի
փորոքս
երկրի՝ ասի ամբովտ», և յն.
6
էււ7է<ա՛.;
նշ.
1՚6
ւ1ԱՃ
( 8
Ձ Ա 1 7
103
դ), որ է
«
տեղատուա֊
թիւն»։
Հայերէնի
մէջ յն.
յէ>ւղ
դարձել է
բ,
ինչպէս
ունինք
ա մ բ = ա մ պ ։
=
Յն.
Տէ|Լ1Ա0՜ւ՛.;;
«
նոյն
նշ.» կաղմուած
է
Ղ՚^և՝)֊
«
վեր»
և
1
:0
X0$
«
խմել»
բառերից
և
նշանակում է բուն
«
վերըմպու
թիւն» : — Հիւբշ.
340։
Ուղիղ
մեկնեց
նախ
ՆՀԲ։
Ամբուռք
տե ս
Ամպ։
Ամբրաւ
տե՛ս
Արմաւ։
ԱՄԵԹ
«
հաստատուն,
անփոփոխ,
բերրի»,
հմմտ. հետևեալ
վկայոլթիլններր.
Ամեթ քա–
րոզչութեամբք.
Ագաթ. Սերտ և ամեթ
ոգիքն.
Ոսկ. բ. տիմ.
217.
Ամեթ և զետեղ
պահեսցի
կարգ. Պիտ։
Որից
ամեթա գ ոյն
«
արդիւնա­
ւէ՞տ» Եւագր, մա (Վաստակքն
ամեթագոյն
են),
ամեթանալ
«
ուռճանալ
(
բոյսի)»
Շնորհ,
եդես. Ոսկ.յհ. ա.
1.
ամեթութիւն
«
զօրաւոր՝
ամուր
լինելը,
ուռճանալը»
ԱԲ.
ամեթացե ալ
«
փորձառու,
գործի մէջ եփուած»
Վրք՛ հց՛ ա,
էջ
266՛
ՆՀԲ եբր.
«
ճշմարտութիւն,
հաստատութիւն,
խօսքին
տէր
լինելը»,
որ ծագում
է եբր.
յ^ԷՀ
Ձ1՜ՈՈ
արմա­
տի ց = արաբ.
Հ^^\
ՅՄ1Ո
«
ապահ՛ովութիւն,
հաստատութիւն»։
Այս բառեբր
ձևով թէև
նման, բայց իմաստով
յարմար
չեն, մա­
նաւանդ որ մեր եբրայական
փոխառու֊
թիւնները
Ս. Գրքի
միշոցով
են, իսկ
ա–
մեթ
Ս. Գրքում գործածուած
չէ։ — Ելրո֊
պա (հանդես
Վիեննայի),
1849,
էշ
200
հպրս.
Յ աՁէՁ
բառից, որ
նոյն է զնգ.
ՅՄ13ւՅ
«
ճարտար,
կարող»
բառի
հետ։
(
Նոյնպէս
գործ
չունի մեր բառի հետ, ո֊
րովհետև
պիտի տար
*
Ն
\
ւ
\1
աւռ)։
՚
Հափան–
ցեան
3 80
23, 360
ան+ զնդ.
1
ՈՁ6&3
«
դեդևուն,
անհաստատ,
փոփոխական»։
՛
ԱՄԵԹՈՍՍ
«
մեղեսիկ
կամ սուտակ կո֊
չուած
թանկագին
քարբ»
Յայտ. իա.
20.
գը֊
րուած է նաև
ամեթիւստոս
Տօնակ. կամ
ամե­
թոս, ամէթիւստրոն, ամթիւստրոն
ձևերով,
որոնք
յիշում է ԱԲ առանց
վկայութեան։
= Յն.
0
է|1տ(Խօ"0;,
"
րից փոխառեալ
են նաև
լա.
ՁՍաէհ^՜ՏէսՏ–
ֆրանս.
Յ տ շ է հ^ Տ է Շ ,
գերմ.
Fonds A.R.A.M