ԱՄԲ
151
ԱՄԲ
նաև «մի տեսակ
բժշկական
խոտ,
ՅՏբ16Ո1Ա1ս
ՏԸ01օթ6ՈսՈԱ11Ն
արծուաճանկ,
ցողկենի»
(
Բառք Ստեփ. Կամենից. Ջեռ. մատ.
Վիեննա֊
լի, թ. 225). ալս իմաստր
ծագել է
ՅՏբտ1ՁՃ
բառի
միւս նշանակոլթիւնից,
որ է
«
անծանօթ
բոյս
ինչ» (րստ
Պլինիոսի)։
Այլ է պրս.
ՁոԵսէ
ՀԼ)շ*ձ\ «խոտի
արմատ»)։
Անբոյւո
բառին մի
երրորդ
նշանակութիւն
տա
լիս են ՆՀԲ և ՋԲ
ըստ
Գաղիանոսի՝
«
յովազ
կամ
միեղջերու
կենդանին»,
թէև այս նշանակութիւնր
ստու­
գուած
չէ, բայց
կարելի
է կարծել
թէ Գա֊
զիանոսի
«
ասփաղկէ–
ասփաղաքս»
բառը
չփոթուած
լինի պրս.
բՁ19Ո^ –Ա
.
կ
= փաղանգ
բառի
հետ և այս նշանակութիւնը
տրուած
լինի,
ՆՀԲ
ւսմբԱտ
կարծել
է «սաղմ կամ խը֊
լուրդ»
և համեմատում
է յն.
«
սաղմ»
բառի
հետ։
Նորայր,
Հայկական
բառաքնն.
106
Գաղիանոսի
ձևերով
և
Խոտբջոլրի
ենթաբարբառի
միջոցով
ստուգում
է «խլուրդ»
նշանակութիւնը։
Վերջին
լուս ա բան ութի լն ր տուաւ
վերի
ձևով Վարդանեան
ՀԱ 1910,
282։
ԳԻՌ.— Խտջ.
ամբուդ
«
խլուրդ»
(
ուրեմն
անցած
"
ամբիււո
ձևից, ճիշտ
ինչպէս
ունինք
ալևր>>ալիլր>ալոլր) : Խլուրդ
բառր
լինելով
ասորերէնից
փոխառեալ,
առանձին
կարևո­
րս լթիւն է ստանում
այս
ամբ Սա
ձևր, որ պա­
հուել է միայն
Խոտրջուրում։
*
ԱՄԲԻՈՆ
«
եկեղեցու
բեմ ր», որ և
ամպիոն
Վրք. հց. Վանակ, հց. Րլռհ, կամ
անպիոն
Հա­
յել. 122. աւելի հարազատ
ձև է
ամբոն
Պտրգ.
197.
Վրք* ոսկ. Մխ. գտ. էջ 270. Յայսմ.
գրուած
ամպոն
Պտրգ. 532. էմբ.մատ. 205.
Սոկր, 504։ Արդի գրական
լեզուն
րնգունել
է
միայն
ամբիոն
ձևը և տոլել է րնդհան
րապէս
«
բեմ»
նշանակութիւնը։
= 3ն.
Օէսփս>՝>
«
բոլորակաձև
ցցուած
տեղ,
ինչպէս
բլրի
բարձունք՝
գագաթ,
եկեղեցու
ամբիոն»,
որից նաև ռուս. ՏԼԱՅՕՈ՞ե, ֆրանս.
Ձ ա ե օ ո ,
վրաց.
տ9ձօո6օ ամբիոնի,
՛
որ մերին
նման
ունի
ի
յաւելուածը,
թէև կայ նաև վրաց.
*3&
ք»6օ
ամբիոնի։
Յոյն բառի
ծագումր
ան­
ստոյգ է ըստ
ՑօւՏՁՇզ,
էջ 51,
—
Հիւբշ.
340։
Ուղիղ
մեկնեց
նախ
ՆՀԲ։
"
ԱՄԲՈԽ, ի
հլ. (յետնաբար
նաև
ո
հլ.)
«
խումբ,
բազմութիւն,
2.
խռովութիւն,
իրար­
անցում,
կռիւ» ՍԳր, Ագաթ,
"
րից
ամբոիւել
«
խռովութիւն
հանել» Ագաթ. Կիլրզ.
ամբոիյիլ
«
վրդովուիլ,
յո լզուի լ, տակնուվր\ա՝յ
լինի
լ»
Ես. ե. 30.
բ ա գմամբոխ
ՍԳր. Ոսկ. Ագաթ.
միջ ամբոխ
Բուղ. 158 (ուղղել
րստ իս
միջա­
մուխ ). խա ռնամբոխ
Ագաթ,
միա բ անամբոխ
Մծբ.
խաղաղամբոխ
Մծբ.
մարտ ամբոխ
Ա–
գաթ,
ամբոխութիւն
«
ամբոխ. 2. կռիւ» Խոր.
Կիւր, գնձ. Նար.
ամբոխանք
«
կռիւ»
Շապհ.
27.
որեշտակամբոխ
«
հրեշտակագունդ»
ճա֊
ռրնտ,
ամբոխա կ ան
Փիլ.
ամբոխասաստ
Ա֊
սող.
ամբոխարւա՝
Վանակ,
ամբոխալից
Պիտ,
նոր բառեր
են
ամբոխային, ամբոխավար,
ամբոխավարութիւն
ևն՛
= Պրս,
օ^–օ\
ՁոԵօհ
«
խուռն
բազմութիւն,
ամբոխ»,
որի
բուն ծագումը
անյայտ
է։ —
Հիւբշ. 96։
ՆՀԲ
մեկնում
է համօրէն
խումբ,
բայց
և տալիս է առաջին
անգամ
ուղիղ
մեկ֊
նոլթիլնր։
Յետոյ
Լ Յ § 3 1 ՜ Ճ Օ ,
Ս ւ ՜ § 6 Տ 0 հ.
958։
ՓՈԽ.—Վրաց.
ծՅձոհօ ամբոխի, օՅ&ոհ՚յ
&
էյ
ա սբոխեբա
«
խռովութիւն»,
ՅշտՅօքՂհյ ւքե֊
աս՞բոխե
«
կռիւ՝
շփոթութիւն
Հանող,
խռո֊
վարար»։
ԱՄԲՈԿ,
որ և
ամբովկ, անբոկ
«
որևէ
գործի
կատարումը,
վերջացնելր».
ասւում
է
միայն
ամբո կ գործոյ,
որ մէկ անգամ
ունի Ագաթ, և
քանիցս
անգամ
Յհ. կթ. որից
ամբոկել
«
ա֊
ւարտել»
(
գիտէ
միայն
ՓԲ)։
ՆՀԲ
հանում
է
ամբողջ
բառից.
Հիւնք.
լ\ամքակ֊ից։
–
ք ԱՄԲՈՂՋ, ի
հլ. «բոլոր, բովանդակ. 2.
ողջ, անարատ, անվնաս»
Պիտ, Անկ, գիրք նոր
կտ, էջ 138, որից
ամբողջանալ, ամբողջապէս,
ամբողջան
«
ամբողջովին»
ևն, բոլորն
էլ յ ե ֊
տին, ինչ. Պիտ. Փիլ. Նար. և այլն։
Գրուած է
ամպողջ
Իրեն. հերձ, էջ 164 և 180։
֊
Կազմուած
է
ողջ
բառից՝
ամբ–
մասնիկով,
որ թէև միայն այս բառի մէջ է
գործածուած,
Բ
ա
յց
սղեաչ
ը մ բ –
ձևով
գոյութիւն
ունի նաև
ըմբոստ
բառի
մէջ։
Համեմատություններո
տե՛ս
ՐօեՕա^
1, 54,
ՑՕւՏՁՕզ
58,
\
^ Ձ 1 Ճ Շ
33,
Թ- ՈՕ Ա - ^Ք ա Ք է
40,
1՝
քՅԱ1ՈՁՈՈ
1, ՛
Ն
ձևն էր
ՁաԵհՕ
(
երկակի),
որ
կազմ
Fonds A.R.A.M