ԱՄԱ
146
ԱՄԱ
ԳԻՌ.-Ջղ՛
ա մ ա ն շ ե լ ,
Երև.
ա մ ա ն շ է լ ,
Տփ.
ա մ ա ն չ ի լ ,
Ախց. Կր.
ա մ ը ն չ է լ ,
Վն.
ա մ չ ն ա լ
(
երկավանկ),
Մշ. Մրղ. I,զմ. Սլմ.
ա մ ֊ ը ն ա լ ,
Ալշ.
ա մ հ ը ն ա լ ,
Մկ.
ա մ չ ը ն ա լ .
Տիգ.
ա մ չ ը –
նալ,
ննխ. Ռ. Սչ.
ա մ ը ն չ ն ա լ ,
Հճ.
ա մ յ ո շ ն օ լ ,
Զթ.
ա մ ը չ ն օ լ ,
ա մ ը շ ն ո լ ,
Ակն. Ասլ. Խրբ.
ննխ. Պլ. Սեբ.
ա մ ր շ ն ա լ ,
Հմշ.
օ մ չ ը ն ա լ ,
Ագլ.
ր մ ա ՚ ն չ ի լ ,
Շմ.
հ ա մ ա ն չ ի լ ,
Գոր. Ղրբ՛
հ ը մ ա ՚ ն –
չիլ,
Հւր.
հ ո ւ մ ա ն չ է լ ,
Պռ.
մ ա հ ա ն չ
«
ամօթ»
(
ա մ ա ն չ Հ ա մ ա չ
բառից շրջուած է, ինչպէս որ
ունինք
Ղրբ–
հ ա ՚ մ ա չ
«
ամ(օ\թ, պատիլ,
պատուի
զգացում»)։
նոր բառեր են
ա մ ա չ ե ր ե ս , ա–
մ ա շ կ ո ա
ևն,-իսկ
ա մ օ թ
բառի դէմ
ունինք
Ախց. Ակն. Երև. Խրբ. Կր. Մկ. Մշ. Մրղ. ննխ.
Շմ. Պլ. Ջղ. Ռ. Սլմ. Սչ, Վն.
ա մ օ թ ,
Ոզմ.
ա ՜ մ օ թ ,
Ալշ.
ա մ օ տ ,
Տիգ.
ա մ օ թ ,
Հճ.
ա մ օ թ ,
ա մ ո թ ,
Ագլ. Տփ.
ա մ ո ւ թ ,
Ասլ.
է մ է օ " ,
Ղրբ–
հ ա ՚ մ օ թ ,
Գոր.
հ ա ՚ մ ո լ թ ։
–(–
ԱՄԱՌՆ, ն
հլ. (֊ռան կամ ֊բան,
յգ.
֊
բունք)
«
ամառ»
ՍԳր. Կոչ. բուն ձևն է
ա մ ա ւ ՝ ,
որ
ն
յօդի պա՛տճառով
դարձել է
ա մ ա ռ ։ ^ –
ծանցման
մէջ մտնում է երկու ձևով, 1,
ա–
մ ա ր – ,
որ հնագոյն և հարազատ
ձևն է, ինչ.
ա մ ա ր ա յ ի ն
Դան. բ.35.
ա մ ա ր ա յ ն ի
ՍԳր.
Ոսկ,
ա մ ա ր ա ն ի
«
ամառ ժամանակ»
ՍԳր. Եւս.
քր. Եփր. Եբր.Վեցօր.
ա մ ա ր ա ս ո ւ ն
Ագաթ.
ա մ ա ր ա ս տ ա ն
կամ
ա մ ա ր ա ս տ ո ւ ն
«
ամառա֊
նոց» Վեցօր. էջ 135։—2.
ա մ ա ռ ն – ,
որ գտնը֊
ւում է յետին
ժամանակի
ձևերում,
ինչ.
ա–
Ս ՛ ա ռ ն ա յ ի ն
Խոր. Պիտ. Փիլ.
ա մ ա ռ ն ա մ ո ւ տ
Սար՚կ. տոմ.
ա մ ա ռ ն ա ն ո ց
Տոմար,
արգի լե­
զուի մէջ հնագէտներր
գործ են ածում
յաճախ
առաջին
ձևերը
( ՚
ւ ս ւ մ ա Ր ա ն ո ց ,
սեռ.
ա մ ր ա ն
ևն), իսկ միւսները
երկրորդ
՛
կարգի
ձևերը
(՛
ինչ,
ա մ ա ռ ա ն ո ց , ա մ ա ռ ա ն ո ց ա յ ի ն , ա մ ա ռ ա –
ն ո ց ա լ ո ր ,
սեռ.
ա մ ռ ա ն
ևն). լեզուի
բարեշրջու­
թեան
օրէնքները
իրաւունք
են տալի՛ս
վերջին­
ներին։
֊
Ոնիկ
հայ բառ. պարզ արմատն է հնխ.
ՏՕա
«
ամառ, տարի», որ պահուած է զնգ.
2
>/֊Ս(1>.՝ հՁաՕ,
գրծ.
Ո31ՈՅ
«
ամառ»
ձևով
(
պհլ.
հց ա ա ,
քրգ,
հ Ձ ^ ա ,
զազա
Յաոձա).
նոյնը
3
բնով դարձել է սանս.
ՀՀ կք
Տ31ՈՅ
և հյ.
ա մ
(
գրծ.
ա ւ մ ա լ ^
հնխ,
Տ°1ՈՅ
ձևից,
կելտականի
մէջ վերածուել է օբնի, որից իռլ.
ՏՁՈՆ
կիմր.
հտա,
գալլ.
հձք.
գերմանականի
մէջ չեզոք V
բնով յառաջացել
են հբգ.
ՏԱՈ131՜,
գերմ.
ՏօՄ1–
Մ161
-
,
գոթ.
ՏԱՈ՜ՄԱՏ,
անգլ.
ՏԱ1աՈ61։,
սկովտ.
Տ Յ ա հ - ք Յ ճ հ
«՛
ամառ»,
այ՛ս V իբր մասն՛իկ ու­
նինք նաև հայերէն
ում, որի վրայ
ալելանալով
ն ՝
կա՛զմուել է
ա մ ա ւ ո ն
(
տե՛ս
1
Բ
1, 179,
ձ \ շ \ \ ֊
\
ճ
յ^ Տ Լ
15, 262—3
և
1
ոււօձսժաո
5
,
էջ
391)։
Կազմութեան
կողմ՛ից բառս
բոլորովին
նման է
ձ մ ե ռ ն
բառին,
նոյնպէս
Ր /էն
մաս­
նիկներով։
Համ
եմ ա տո ւթիւնն երը տե՛ս
Ր օ –
Խէպ, 2, 493,
ր Ա ս § 6
456,—
Հիւբշ.
416։
Հներից Վանական
վրդ. «այս
Է՝ որ յա­
նօթ առնու»
(
տե՛ս
Ալիշան, Հին հաւ. Էջ
136)։
նոյնպէս է նաև Տաթև. հարց, էջ
197։
Ոմն Դ. Կ. Արշալ. Արարա տ ե ան
թերթում,
1843,
Ք 130
հ ա մ ե ղ ն
բառից,
Ուղիղ ՛մեկնեց նախ
Տ օ ս ^ Ո ^ է
-
,
Ճ Ո Շ Յ
78, 305,
Տէրվ. Մասիս 1881 մայ" 11 նա–
խահայ
ձևր գնում է
"
հ ա մ ա ռ ն ,
ՇՅՈ1Ո1,
1
ձէ.
էկւՂՂ, 104, իսլ.
6 \
ա Ա Ո Յ
«
խարոյկ»
բառի
հետ։ Սարգիսեան,
Ագաթ, և իւր
բազմ, գաղտնիքր, էջ 213, ծան. 2
ա մ – ա ռ
կամ առընթեր կամ ի վերայ կայ ամին։
Հալաճեան,
Արևելք
1893,
նոյ" 10
ա մ +
ա ռ ն ե լ ։
Հիւնք, արաբ,
հ ա մ ա ր ա թ
«
աշխա­
տասէր»
բառից։
Սբմագաշեան,
Արմէ֊
նիա 1899, թ. 64 — 65 ռում.
Յ Ո 1 3 ք
«
լե­
ղի»
2
Պատահական
նմանութիւն
ունի
ափխազ.
ա մ ա ր ա
«
արեգակ»։
ԳԻՌ,-Շմ.
ա մ ա ո ն ը ,
Ագլ՛
ա ՚ մ ա ռ ն ը , ա ՛ ­
մառ.
Ալշ. Ախց. Ակն. Ասլ. Երև. Խրբ. Խրիմ.
Մկ. Մշ. Մրղ. Ննխ. Պլ. Ջղ. Ռ, Սեբ. Սլմ. Սչ.
Վն. Տիգ. ամ\ւււ\(Սչ. սեռ.
ա մ ո ռ ա ն ^ ,
Ղրբ՛
ա ՚ –
մ ը է ո ն ր ,
Գոր.
ա ՛ մ ա ռ ը ,
Ոզմ.
հ ա մ ա ռ ,
Զթ՛
ա մ օ ռ , ա մ ո ռ ,
Հմշ.
օ մ ա ռ ,
սեռ.
օ մ ռ օ ն ,
Հճ.
ա մ ո յ ։
Նոր բառեր են
ա մ ա ռ ն ա տ ա ն ձ , ա մ ա ռ ­
ո ղ ո ւ մ , ա մ ա ռ ն ե ն ի , ա մ ռ ն ո ւ կ ,
ա մ ա ռ ն ո ւ թ ի ւ ն ,
ա մ ա ո ե լ ,
ա մ ա ո թ ո ղ ։
"
ԱՄԱՍԱՐԱԿՈՎԹ
«
Երոաաղէմի
տաճարից
մի անօթ», մէկ անգամ գործածուած
է Երեմ,
ծբ.
19։
= Եբր.
ք Յ ^ յ յ
ՀՈ՚աճզ
«
օրհնեալ
ջուր
սրսկելու
աման»
բառն է՝
«
սրրս–
կել» արմատից,
բնագրում
դրուած է յգ. ուղ.
Fonds A.R.A.M