Ա Ճ ՈԻ
142
Արբ. Խրբ. Կր, Հմշ. ննխ. Պ լ, Ռ. Սչ. աշոպ,
Ասլ.
աջիւյ, աչ>իւ*>
Զթ–
էք
ոլէ
ք>
Մշ–
ահրիւ–
տլւկնԼր,
Ալշ. աշոխդագ. ալս բառերի ի–
մաստը
տեղից տեղ տարբերւռւմ
է.
օրինակ՝
Պօլսում
երկու
սրունքների
միացման
տեղն
է, ուր ամօթոյքն
է. Երևան և
Աիյլցխա՝
ոլորտից
ցածր
երկու
կողքի
փոսիկները։
ՓՈԽ.-
Թրք. գւռ. Կր.
ք յ ս է
«
աճուկ»
(
Բիւր. 1898, էշ 627),
*
ԱՃՈԻՌ,
որ և
ասուր, հանուր
«
մի տե­
սակ
թոյս է». ունի
միայն
ՀԲուս. § 77.
Ամիրտովլաթ
մեկնում է «շամամ»,
Սիմէօն
Կամ րկապցի
«
վարունգ», ԳԲ
«
աղուամազոտ
վարունգի
նման պտուղ,
Ո1610Ո ՕՈՅ.է.6.».
ար­
գի գաւառականն
երում այս անունով
հաս֊
կացւում
Է «շնիւիար կամ շնկիար.
վարուն­
գի ընտանիքին
պատկանող
մի բոյս
Է. կոլ–
տերր
աւելի
մանր, խիտ, բարակ,
ծուռ և
շատ
երկայն, մէկմատնաչափից
մինչև մէկ
մարգաչափ
կարող է մեծանալ,
գոյնը
րնդ֊
հանրապէս
դեղնաշորթ
(
կռէմ) է կամ
մութ
կանաչ, իր որոշիչ մէկ նշանն է
ակօսաւոր
կեղեր։
Այնթապում կայ երկու տեսակ ա֊
ճուռ. 1.
իւթա անիր՝
որի կեղևը
ակօսաւոր
է և գործածւում
է թթու
դնելու. 2.
թիւյլիւ
անիր
(
բրդոտ
աճուր)՝ որ վարունգի
մեծու­
թեամբ
է. կեղևը
ակօսաւոր չէ, մութ կա­
նաչ
գոյն
ունի և աղուամազով
ծածկուած
է.այս տեսակր
գործածւում է
դօլմա
շինե­
լու
(
Բիւր. 1900, էշ 669)։
֊
Արաբ.
՚ 3 1
Ա 1 ՜
«
մի տեսակ վա­
րունգ», որ յիշուած է Կամուս,
թրք. թրգմ.
բ. էշ81, թէև էշ22 բառաշարքում
պակա­
սում
է։ — Աճ.
ԳԻՌ.
Զթ–
աջոա.
Արբ.
աջոլր,
Այն.
ա–
ջիր։
ԱՃՊԱՐԱՐ
«
ձեռնածու»
էծ.Փիլ. Ոս֊
կիվւ. աւելի
րնտիր ձև է
ահապարար,
որ ու­
նի
միայն ԱԲ,
= Արաբ.
|^,..–֊.Տ
՚
ՁյՅԵ
֊
ք"
«
զարմանալիք»
–\–
հյ.
արար
(
անող)
բառերից
բարդուած,
րստ
այսմ
վերի բառը պէտք է կարդալ
Ա1Չ—
Ր
արար.
այս ձևով
կազմ ուած է նաև գւռ.
Ա19|՝ատես
(
Բլ, ՆԲ) «այլանդակ, շատ տգեղ»,
արաբ,
լ^+.~–տ.
՚
Ձյ՚ՁՕ
+ ՚ \ ք ՛ տես
(
տեսք)
բառերից։—
Հիւբշ.
262։
՛
Նախ Ալգերեան,
հրատ. Փիլ, հտ,բ, էշ
523
ծան. մեկնում է հյ.
ա չ ա պ ա ո ս Ր
(
աչք
պարաբող)
կամ արաբ,
ա ս ա յի պ –
արլսր։
Ուղիղ
մեկնեց
նՀԲ։
Թիրեա֊
քեան, Ար. բառ. հանում է
ա ճ ա պ ա ր ե լ
բառից։
ԱՃՌԵԼ
կամ
ԱՃՐՌԵԼ
«
տրորել»,
յետին
բառ. «Աղ ցանեա ի վերայ և աճռեա՛, որ
մի՛աւորի րնդ ինքն» Վստկ. 184.
«
ԶԱբրս՛֊
համ
հայրն
տանիս. ղԻսահակ ի հողն աճ֊
ռես
(
մահր)»
Թլկր. 47. «Սապոնով և աճ­
ռելով»
Առաք. լծ. սահմ. 401. գրուած է
սւչրրել
«
տրորել,
ճմլել,
ցալացնել».
«
Քանի՞
զիմ սիրտս
աչըրես»
Քուչ. 46.բառի
հնա­
գոյն
ձևն է
ա հ ա ո ե լ
«
իրար
խառնել»,
«
Այլն
ամենայն
խառնուածովք
այլոցն
պիտացեալ՝
աճառեալ
լինի առ ի ձիթոյ ազգ. իսկ ձի­
թենւոյն րստ ինքեան իսկ առանձինն»
Փիլ.
ել. 535. կամ նաև «շաղուել,
շաղախել».
«
Ի
հնոլմն
զբաղարջն
ձիթով
աճառէին»
Գիրք
թղ. 337, եղաճառ
հայս էին աճառել
«
իւղով
խմոր էին շաղուել»
Դրնղ. 110. վերջին հա­
տուածի մէջ գտնում ենք նաև
ե ւ լ ա հ ա ո
«
իւ­
ղով
շաղուած»
բարդ
բառր՝
նոյն
արմա­
տից։
= Ստոյգ չէ թէ արդեօք
ա հ ս ւ ռ
«
սապոն»
բառից է
կազմուած։
նՀԲ
ս պ ո ւ ո
«
ափ, բուռ»
բառից։
ԳՒՌ.֊ Եւգ. Զթ– Խրբ.Մրշ. Պ լ. Սվ.
ա»
ջ ը ո է լ
«
տրորել, ափի մէջ առնելով
ճզմել,
ճմռթկել»,
2.
Չն. « ս ա պոն ել, լուացքր
օճա­
ռով
տրորել»,
3.
ննխ. «կեղտոտել, ապա­
կանել (որ արդիւնք է շատ
տրորելու)»,
Ասլ.
աջըռել,
Ակն.
է ջ ը ո ի լ
«
սապոնել»,
Հճ,
է ջ է ր ե լ
«
տրորել»։
նոյն
բայի
սաստկա­
կաններն են
ա հ ո թ ե լ , ահո կ ե լ , ահո տ ել,
ա–
հը ո տ կ ե լ ,
որոնցից
ա հ ո մ ա ն ք
«
կեղտոտ»,
ա–
հ ը ո տ ո լ ի լ
«
կեղտոտուիլ»,
ա ն ո տ ո լ ի լ
«
սիր֊
տր ցաւով
տրորուիլ»,
թերևս նաև Ախց,
ա հ ռ հ օ ր է լ
«
փչացնել»։
ՓՈԽ, — Քրդ.
ահըոանտըն
«
շաղուելով
զան֊
գոլած
շինել», էը սէրհարի
հէօքմաթէ
բրու–
տէ թո
՞
ւննա,
ժր ալ եէք աճրռանտընէ
ֆրազ
ջէքըրընռա. եթէ ո՞չ ունիցի
իշխանութիւն
բրուտն
կալոյն, ի նմին
զանգուածոյ
առնել
անօթ
(
Հռովմ,
թ. 21),
Fonds A.R.A.M