ԱՃԱ
140
ԱՃԵ
ոսպի)), յատկապէս
«
լոբի)),
որոնք
առնուած
են իբր կերակրի
համեմունք։
*
ԱՃԱՌ
«
առաստաղ,
առիք, ոճոռք» ըստ
Լծ. նար. կամ «առաստաղի
մանր
գերաննե֊
րը» ըստ ՆՀԲ. բայց
աւելի է ճիշտ
դնել «տա­
նիք», ինչպէս
ցոյց է տալիս բառիս
միակ վը–
կայոլթիւնը՝
Հց. աթ. էջ 421—2.
«...
ածես ի
վերայ
գերանս... զառաստաղս
կապեսցես...
և ի վերայ աճառս արկանել... և ապա աւար­
տել))։ Այս օրինակից
յայտնի է որ
ա&աւլք
առաստաղ չէ, այլ նրանից
վերև եղած
մի
բան, որ է «տանիք)),
հմմտ. նաև
հետևեալ
տաղի մէջ «Տաճարն
այն ո՞ւմ
նման է. ա֊
ճառքն այն ո՞ւմ նման
է. մարդակքն
այն ո ւմ
նման է. գերանքն
այն ո՞ւմ
նման է)) (տե՛ս
Չօպանեան,
Հայ էջեր, էջ 60)։
= Արաբ.
^1=Լ\ ա ֊ Մ
«
տանիք»
(
տե՛ս
Կամոլս,
թրք. թրգմ. Ա
745)։–
Աճ.
ԳԻՌ.— Իբրև
միջին
հյ. բառ
ունինք
Ո–
ոուլք
«
առիք
(
նորայր, Բառ. ֆր. 584 ա), որ
կայ նաև արդի գաւա ռականն
ե բում.
ինչպէս՝
ոնոոք
Ախք. Լ. Թեհ. Ղզ. Ղրբ. Մկ. Տփ.
առ­
նունք
Ագլ.
որնունք
Հջղ.
ոսւնօնք
Աստ. (Բառ.
երեմ, էջ 189 յիշում է
ոնոււք, որնունք
ձևերով,
այժմ
Երևանի բարբառով
օ՚ջօրք^.
բայց այս
բոլորը
նո՞յն է վերի
անսալ
ձևի հետ։
Աճառել
տե՛ս
Աճռել։
"
ԱՃԱՍ,
որ և
անաց
«
մի տեսակ
սալոր»
Ամիրտ,
ունի
միայն
ՀԲուս. § 75։
–.
Արաբ.
3
1
3
Տ
կամ
«
սա­
լոր»
(
տե՛ս
Շթայնշնայդէրի
հաւաքածոյի
մէջ՝
ա 2 1 ա
11, 267
և Կամուս, թրք. թրգմ.
բ. 870), որից
թրք. գւռ.
՚\\
ՇՏ
«
չոր
սալոր»։
Ուղիղ
մեկնեց
ՀԲուս. § 2689,
ԱՃԱՐԶՕԽԱՆ
«
մի տեսակ
բոյս. տճկ.
ղրմզի
թօփ»,
ունի
միայն Բառ. երեմ, յա­
ւել. 565. չգիտէ
ՀԲուս,
Աճարի
տե՛ս
Հաճարի։
+ ԱՃԵԼ
(–
եցի)
«
մեծանալ»
ՍԳր. Ոսկ.
Ես. Բուղ. Ագաթ. (յետնաբար
անիլ, ֊ ե ց ա յ
Գնձ. ինչպէս է և նոր գրական
լեզւում).
պարզ
արմատը
Ան
«
աճում»
Գնձ.
«
բոյսի
աչք, ակնուռ» Վստկ. Մխ. դտ. Ոսկիփ. «ա–
նասունների
բնական
աճումով
ալելացած
քանակը»
Մխ. դտ, 98, 291.
ածանցման
մէջ մտնում է երեք ձևով. 1.
ան–,
ինչ.
Ա1–
նումն
ՍԳր. Եզն.
անուն
Ագաթ. Եփր. թգ.
անականւ
Ոսկ. յկ. բ. 32.
անան
«
ոչ֊կենդա֊
նական,
հանքային»
Մագ. քեր. 2. տկար
(
ծիլ) Պիտ, 3.չշատացող,
անփոփոխ
մնա­
ցող» Գէ. ես.
դերանումն
Վրք. հց,
դրախ–
սւանուն
Պիտ.
օաօմանուն լինել
«
շատ զա֊
ւակների տէր լինել»
(
նորագիւտ
բառ) Ոսկ.
սղ. (հրար. ՀԱ 1917, 27. տպուած է
քսւդ–
ս՚անիւն,
ուղղել
վերի
ձևով՝ ըստ
Վարդա֊
նեան ՀԱ 1921, 240).
անուրդ, անրդախօ–
սոլթիւն
(
նոր բառ). 2.
ւսնեց–.
ինչ.
անե–
ցուցանել
ՍԳր.
անեցուցիչ
Եփր. ա. կոր.
ա–
Տեցուն
Կող. ա. 10. Ագաթ,
անեցական
Պիտ.
անեցութիւն
Նիւս. կազմ. 3,
անել–,
ինչ.
ա–
նելոլթիւն
Պիտ. ն՛ար. Յհ. կթ.
անելական
Խոսրովիկ։
Բնիկ հայ բառ. հնխ. արմ ատն է
*
Ձ Ա ^ ՜ ,
որ զանազան
ճիլղալորութիւններով
ընդհանուր
տարածուած
է շատ
հնղևրո֊
պական
լեզուների
մէջ.այս առաջին
ձևից
ունինք լա.
Յ Ա § 6 0 ,
լի թ.
Յ Ա § Ա ,
գոթ.
311–
է Ձ Ո ,
Հբգ.
Օ Ա հ հ Օ Ո ,
Հիսի ՃԱճձ «աճիլ»,
սանս,
Օ յ Ձ Տ
«
ուժ»,
զնդ.
Յ Օ յ Յ
«
ուժ»,
Տ
աճականով՝
յն. 0.1)Խ «աճիլ», լտ,
ՁԱՃ111Ա1Ո
«(
աճումն),
սատար»,
երկրորդ
\
^ 3 ^ –
արմա–
տաձևից (
Տ
աճականով)
սանս,
\
^Յ1(§,
դնդ.
V ^ X § ,
գոթ. ճ՚ճհտխՈ,
գերմ.
\
^ Յ Շ հ Տ 6 Ո
«
աճիլ,
մեծնալ»
և վերջապէս
սղեալ
3
§ ,
ձայնդարձերից՝
սանս.
Յ օ Ո ^ ք
Ա ^ Տ Յ ՚ Ա
«
ու­
ժեղանալ»,
1 1
§ ք Յ
«
կարող,
զօրեղ»,
գոթ.
Յ Խ Յ Ո
«
պտուղ»,
լիթ.
Ա § 1 Տ
«
ծիլ,
բող­
բոջ»,
ձ § 1 ՜ 1 Տ
«
միամեայ
ծիլ»,
Ա§1սՏ
«
բոյս»,
լեթթ.
Ա ^Յ
«
դափնիի,
Հաղարջի
նման
վայ­
րի պտուղ, կեռաս»,
Հսլ.
V ա - ] ^ - § 3
«
վայրի
որթ»,
ռուս.
Տ Ր Օ / Լ Յ
«
քոլապտուղ,
մոշ, մո­
րի ևն»,
Տ1
՝
յա8
«
պտղաւէտ,
բերրի,
ուժով»
ևն։ Ալս վերջին
* 3
§
արմատից է նաև Հայ­
երէնը, իբր
* 3
§ յ 6 > ա ս ե ւ ք ։
Համեմատութիւն֊
ները տե՛ս
Րօէօա ^
1, 22
և 173 (որ իրա֊
րից բաժանում
է Հնխ.
Յ Ա ^ –
«
շատանալ»
և
5
§–
«
աճիլ»
արմատները),
801
ՏՅՇգ
101,
^ Յ 1 ( 1 6
73՝,
&
Ո Օ Ա է – / 4 6 1 1 1& է
86,
Յն. լտ. և սանս,
ձևերի հետ
համեմա­
տեց նախ ՆՀԲ, յետոյ
ՃՇէԱօհճէ,՝\/–։§\.
350,
հէ\Հ֊\87,
426.
բայց այս մեկնու–
Fonds A.R.A.M