Ա՛ԼԻ
131
ԱՂԽ
յերէն ղ
(
= ք )
կարող
էր ղառնալ
սլրս.
X»
ԱՂԻՓ,
գործածուած
է միայն մէկ անգամ.
«
Կառավարն
տեղեակ
պնղեսցէ և
կազմեսցէ
զկառս իւր, զի մի անկեալ
ջարդեսցի և զա­
ղիփ առցէ». Մծբ. 340. րստ ՆՀԲ բառ ան­
յայտ,
թերևս
«
ալափ,
ալար»
նշանակու­
թեամբ, րստ ԱԲ
աղիփ աոնալ
«
տկարանալ»,
ՋԲ
ղաղիփ աււնուլ
«
տկարանալ,
խախտիլ,
վնասիլ»։
Ուղիղ է վերջինը։
Աղիփ
արմատ է՝
որից շինուած են նաև
զաղփաղփուն
«
տկար,
խախուտ, խարխուլ»
Իմ. թ. 14, ղ. 4, Ոսկ. յ՞.
ա. 7. Սեռեր. 66, «անվաւեր»
Աթան. սլտրգ,
աղփուն
«
տկար»
Կեչառ. աղեքս.
զաղփումն
«
սահիլ,
վայր
ընկնիլ»
Վրք. ի՚լար. 91. և սրա
իբր անցողականը՝
աղփուցանել
(
սխալմամբ
գրուած նաև
աղփռուցանելն
«
թակարդով
բըռ–
նել, թակարդը
ձգել» Մծբ. 383։
—
Նորայր,
Հայկ, բառաքն. էջ 50
զաղփաղփմունս
Ոսկ.
հռովմ, ժդ.էջ 177 և
զաղփաղփոլթիւն
Ոսկ. մ.
գ. ժդ. էջ 55 ուղղում է
շաղփաղվալթիւն
և
շաղփաղփմունս,
որով ԱԲ-ի այս բառերր՝ ե֊
թէ յիշեալ
տեղերից են առնուած,
ջնջելի են։
ՀՀԲ, ՆՀԲ և ՋԲ
աղփուցանել
հանում են
հաղբ
բառից 7 Հիւնք.
զաղփաղփուն
դնում է ադ^֊ից։
Պատահական
նմանու­
թիւն
ունին
լիթ.
3 (
բ Ո Յ Տ
«
տկար,
թոյլ»,
սանս.
3 1
թ Յ
«
փոքր,
չնչին»
( ՜
Բ օ ե Օ ւ ՜ Ո ^
1,
92),
ՓՈԽ, —Հայերենից
է փոխառեալ
վրաց
ՀՕՏձ-ւ-ըէ)–
դաալփերա
«
թառամեցնել,
թու­
լացնել»
(
գիտէ
Չուբինով
345,
բայց
չունի
ալփեբա
արմատականը)։
ԱՂԻՓԱՏՈՍ
«
հոգաբարձու»,
ունի
միայն
Բառ. երեմ, էջ 11։
ԱՂԼՀԱԿ
«
ոչխարի
վրայ գրուած հարկ», ն՛ո­
րագիւտ բառ որ գործածուած
եմ գտնում Ա–
նիի 1301 թուի արձանագրութեան
մէջ.
«
Զե­
զինն
հազրն,
զկովին
համբրէլէն,
ղոչխարին
աղլհակն»
(
տե՛ս
Վիմական
տարեգիր, էջ
151),
~
Թր֊Ք֊
լ յ ~ ֊
յ ֊ * ՝
Ձ
"
| 31 Ո Յ զ զ Ց
«
փարախի՝
գոմի
իրաւունք»,
որ կազմուած
է իմրք.
ձ ֊ \
ՃՀձ\ = ույղուր.
3՜(91
«
փարախ»֊\–
արաբ.
Հ
Հ–՛
Ո Յ գ գ
«
իրաւունք»
բառե–
րից։–ԱՃ.
րՀտքՏէ,
Դտստն. II, էջ 12 դնում է պրս.
3"(
Ց1
«
գոմ» կամ արաբ. Ղգտձ
«
ոչխարի
՝
^՝՝
տարեկան
հարկ»,
ԱՂԽ
կամ
ԱԽ, ի
հլ. «փականք.
2.
օղակ. 3.
կահ–կարասիք,
ունեցած-չունեցածը,
վաճառ­
քի
բեռներ. 4.ճամբորդների
բազմութիւն,
ամբոխ» ՍԳր, Ագաթ. «5. ցեղ, զարմ,
ժողո­
վուրդ»
Սամ. անեց. 42 (Մեռանի
Հայկ
յանձն
առնելով
զաղխն՝ Արամանեկայ).
«6.
մարմնի
յօդ»
Մ ագ. որից
աղխել, ախել
«
կողպել»
Դատ, գ. 6. Ագաթ,
աղխիլ
«
կողպուիլ»
Բ.
թագ. գ. 34. (տե՛ս և
ախաղել
Ոսկ. բ, տիմ.
241),
ախեալ
«
փակոլած,
կողպուած,
կոյս»
(
Ս. Կոյսի համար ասոլած՝ ի կուսական ար­
գանդէ և յախեալ
մօրէ)
Յհ. իմ. խոստ. 9.
աղխամաղխ
(
կրկնոլթեամբ
և
մ
յաւելուա­
ծով, հմմտ.
արհամարհէ
«
հակ
հուկ
ապրանք,
բազմաթիւն
ընչից»
ՍԳր.
աղխազուր
«
կոշտ»
(
գրուած նաև
ալխաղոլր^
Խոր.
աղխա տ րոյզ
(
կամ
ախատրոյզ, աղիւատրոյժ
)
«
աւազակ»
Յհ. կթ.
ախատրուզել
«
կողոպտել»
Պտմ. առ
էհ.
բա գմաղխաղխ
«
բազմախուռն»
Սերեր,
գ. (ինչպէս պէ տք է կարդալ րստ
Հիւնք. էջ
182՝
ձեոագիրների
բ ազմա խ աղաղ
ընթեր֊
ցուածր).
«
Որք
զայսպիսի
ինչ բանս և
զանուանս
և զկարգս րնդ միմեանս
խառ–
նեալ
չզատանիցեն
ի միմեանց,
բազ­
մաղխաղխ
ինչ
ս
ի
Լ
թ
ո
ց
Ա՛սդ
միմեանս
խառնելոց
նման
են... գտանիցես
այ­
նուհետև
զբազմաղի,
աղխ
նիւթս րնդ մի­
մեանս
խառնեալ».
աղխաղխա կ ոյտ
«
բեռան
հակերի պէս դիզուած»
Մծբ. ր (երկիցս),
Կոչ.
ժզ. Ասող. Գ. խբ. Ան ան.
ժմնկ. էջ 18 (առա­
ջինների
մէջ գրուած
խաղաղակոյտ,
վերջին
երկուսի
մէջ
խաղխաղակոյտ.
բոլորն էլ ոս­
կորների
դիզուած
կոյտի
համար է ասոլած.
ՆՀԲ
մեկն՛ում է «խաղաղ
անշարժ
մնացած
կոյտ», որ յարմար
իմաստ
չէ. րստ իս պէտք
է ուղղել
աղխաղխակոյտ). ճարտարաղխ
Ոսկ.
Ես. (անստոյգ և սխալ
գրչութիւն),
աղխաղ­
խել
«
դիզել,
կուտել, խռկել»
Բ. մակ. ժա. 4.
Ոսկ. Վեցօր. 129.
աղխեալ զանձ
(
ուղղել
աղ­
խաղխեալ գանձ
«
դիզուած
գանձ»՝
ր՛ստ նո­
րայր,
Հայկ, բառաքն, էջ 57) Սեբ, էջ 40։
ՆՀԲ լծ. տճկ.
հալխա, հալվա
«
օղակ»,
Հիւնք.
խաղ
բառից։
8
ս § § 6 , 8շւէւ՜.
36
յն. Ա07.Խ «արգիլել»,
Օ.Ն-/.ԿԼ « պաՀպա֊
Fonds A.R.A.M