Ա՛ԼԻ
130
Ա՛ԼԻ
ՈօձձօոԱՀ,
աճճօւ-Հ՞ղ
«
հարճ»։
Ր Յ է ա ե Յ –
Տձ 2, 314
աղիս՝
լա.
Յ 1 Օ
«
սնուցա­
նել» թասից, իսկ
Տ ճ
1, 191
սանս.
1"
Ձ1<Տ,
լն.
ծճօՀօ)
«
պահել,
պաշտպանել» բա֊
ռերից։
Շէֆթէլովից
6 8
29, 17
աղջ-իկ՝
լն. ՂՀԱօԱԽօՀ «կոյս»
բառ,ի հետ
հանում
է հնխ.
բ 3 1 ՝ զ
Ա
1 1 6
ձևից, Պոնտական
ժո­
ղովրդական
ստուգաբանութեամբ
աղ–
ջիկ = ա՜հ չիք.
այսպէս
գոչեց Ադամ՝ երբ
կենդանիների
մէջ իրեն մի ընկեր
չգտաւ
և այն ժամանակ
Աստուած
ստեղծեց
մի
աղջիկ՝
էլան
(
Բիւր. 1899, 534), Պատա­
հական
նմանութիւն
ունի
պարսկական
եազգոլլամ
ի բարբառով
՞
ք Յ Շ Յ ^
«
աղջիկ»
(
տե՛ս
յ՜ճտ.
1916,
263)։
ԳՒՌ
Մշ.
ախջ՚իկ
(
կոչական
ա խ ջ ՚ ի յ ,
Ակն. Հմշ, Պլ.
ախջիդ,
Ալշ. աիջԳգ,
Ասլ.
ախ–
ջիզ, ախջիյ,
Ախց. Երե. Մկ. Ջղ. Վն. Տփ.
ախ–
չիկ,
Աղլ. Սլմ.
ա ՚խ չ ի կ ՛ ,
Կր, Ննխ, Շմ, Ռ, Սեբ.
Սչ.
ախչի էյ,
Գոր.
ա՛խ սիկ,
Ղրբ–
ա՛խ սիդ–՛,
Ոզմ.
ա խչ ե ՚ կ ,
Մրղ.
ախչիկ–՛, ա խ չիյ,
Տիղ.
ախչիդ»
Զթ–
ա խ ջ ՚ դ ին
Լսես,
ա շ դընըն) ,
Խրբ.
աչիփն,
Հճ.
աչզին,
Ակն.
աշխընազ, աշխի, աչին, ա–
չիգ։
Հետաքրքրական
ձև է Պլ.
ախջիզնու–
թիւն,
որի մէջ
ն
ձևացած է
հարսնութիւն
բա­
ռի
նմ ան ողոլթե ամ ր։
ՓՈԽ.֊Թրք.
գլռ. Կր.
ահչիկ
(
Բիւր.
1898,
626),
քրգ. Դէրսիմի
բարբառով
աղջիկ
«
աղ­
ջիկ»
(
Հայաստան
1917,
X– 90)։
՛
ԱՂԻՄԱՅ
կամ
ԵՂԱՄԱ
«
մի տեսակ
բան֊
ջար է», — Յոր լ.4 կարգում
ենք. «Որք
պատէին
խարշափուն
բանջարով,
որոց բանջարն իսկ
էր կերակուր»,
յոյն բնագիրն
ունի
01
7
էՏթէ*Ա/.–
/\
օս՝ւււտ<;
Ա
X է
\
յ. օ. հա
7)
^օօ
՝
ա, օէ
՚
Ա7տ<;
օւճւըօ.
7
^7 յ ա ՚ է ա
ա
Օէ՚֊ՕԼ.
Վանակ,
յոր, 309 մեր
հատուածի
խարշափուն
բառը
մեկնելով^
գրում է. «Զխարշա
փունն
այլք
աղիմայ
թարգմանեցին
և կէ
ս
Ք
գերիսն. և է
սա
բանջար
աղեհամ, որ լուտելն
լցուցա­
նէ զտեղի
հացի. — բանջարն՝
զոր յիշէ
Յովթ՝
գերիոն, որ
եղամա
ասեն»։ Ըստ այսմ
աղի­
մ ա յ
կամ
եղամա,
,
որ ուրիշ տեղ
գործածուած
չէ,
պարզապէս՝
= յն. Ղճ^ւՕԼ, որև օ)յ.\10. բառի
տառադար­
ձութիւնն
է. բուն
նշանակում է
«
ծովային»
((
XX;;
«
ծով»
բառից) և երկրորդաբար
«
ջլք֊
քՕՇեշ րնտանիքին
պատկանող
մի թուփ,
լտ.
հՅ Ա ւ Ո Ա Տ ,
ֆր.
Յ ւ ւ Օ 0 Ո 6 1Խ
առ»,
որի
համար
կարծիք կարթէ քաղցը անց է
կացնում։
Ուղիղ
մեկնեցին
նախ ՀՀԲ և ՆՀԲ, վեր­
ջին անգամ
Նորայր ՀԱ 1921, 612։ Ալի­
շան ՀԲոլս. § 628 համարում է յն.
1
X
^ 0 ;
«
կորեկ»,
իսկ § 1036 լտ.
շ1ւՏՈ13
«
հովուի
փող»
կոչուած
բոյսը։
*
ԱՂԻՏԱՅ, ի
հլ, «եփած և
թանձրացրած
ռուպ»,
ունի
միայն
ՋԲ, իբր նոր
բառ։
–
Արաբ.
֊
Հ֊յՏտ–
՚
Ձ գ ւ ճ Ձ
«
կիսայրեաց
շաքար,
ՃՈ\֊ձ.», թրք, ֊<ճձ\ Տւ^ձճ
«
սառնա­
շաքար»
( ՜
Տ
^ Յ ւ ՚ Օ Տ ՚ ե ,
(2038.
0../10
8.
1,61)։
—
Աճ.
ԱՂԻԻՍ, ո
հլ. «թուղլա, քարփուճ»
ՍԳր. Ա~
գաթ. Եւս. քր. որից
աղիւսադուռն
Երեմ, խգ.
9.
աղիւսաթիւ
Ելք. ե. 19.
աղիւսեայ
Ոսկ.
ա–
ղիւսարկ
«
աղիւսաշինութիւն»
ՍԳր. Ոսկ.
ա–
ղիւսակ
«
աղիւսի կտոր. 2. ցուցակ»
Փիլ. Գնձ.
(
Կովկասում
սխալմամբ
դարձել է
աղիւսեակյ,
աղիաակեոո, աղիլսապաա
(
նոր
բառեր)։
֊
Թերևս
փոխառեալ
Փոքր֊Ասիական
մի լեզոլից,
որի յիշատակն է
Հեսիքիո֊
սի աւանդած
&).1՚1
>
«՜
ւէՏւթՕ,
ժայռ»
բառը
(
տե՛ս
801
ՏՅՇգ
20)։–
ԱՃ.
ԳԴ, ՆՀԲ, Պաակ.
յՈՅւ6թ.
1,8
և Հիւնք.
համարում
են պրս.
3
X12
«
աղիւս»
բառից։
Այսպէս նաև Մ էնէվիշեան ՀԱ
1896, 183։
ԲՅււԱեՅպ՛ Տ ճ
1,
193֊
հնի.
\&՝
յճ՚ՕՏ, արմատը
1
ս1Հ»
ԳԻՈ
Մշ.
աղուս
«
աթարի
այն
տեսակը՝
որ ձմեռ ժամ ան ակ ախոռում
հաւաքուած աղ­
բը գարնան
շրջանին
տփելով են պատրաս­
տած». Մկ. Վն.
օղիս,
Ոզմ.
օղէս
«
աղիւս»։
Ուսումնական
ճամբով ենմտած
Պլ.
աղոլր–
սադ,
Ասլ.
աղիլսադ
ևն «պիւթագորեան
ա֊
ղիւսակ»։
ՓՈԽ. — Հայերէնից
հին ժամանակ
փոխա­
ռեալ է վրաց.
֊
Հ լ օ % օ
ալիզի
«
աղիւս», որ
ներկայացնում
է մեր ղ ֊ ի հնագոյն
արտա֊
սանութիւնր։
Յետին
շրջանում,
այսինքն
ղ
տառր
խ–/<
մօտ հնչումն
ստանալոլց
յետոյ,
մեզանից փոխ է առնուած
պրս.
յՀւ^~ \
3
X12
«
աղիւս»։
Սխալւում
են այն բոլոր
քննիչները
որոնք կարծում
են թէ հայերէն
բառր պարս–
կերէնից է փոխառեալ.
պարսկերէն
X
ձայնից
անկարելի է ստանալ
հյ. զ (
=
\ ) ,
Բ
ա
Տց հա֊
Fonds A.R.A.M