127
Եբր.
Հռոլթ.
((
աղաչական,
մեղմ
(
ձայն)»
Եփբ. ել, Եղիշ. որից
աղերսել
ՍԳր,
աղեր­
սալից
Եզն.
աղերսական
Ոսկ. ես.
աղերսանք.
Ոսկ.ոճով
ասւոլմ է
յաղերս անկանիլ, յաղերս
մատչիլ, աղերս լինել, աղերս արկանել յ ա –
ղաչել»։
նոր բառեր են
աղերսագին, աղեր­
սագիր, աղերսախառն
ևն։
ՆՀԲ
աղէտ, աղիք
բառերից՛)
6
ս
§;§6–
8
շւէք.
36
կցում է
աղաչել, աղօթք
ձե–
վերին։
Հիւնք.
յն.
՚
Ատ^՜/ՕԼ «պատ­
ճառ,
ապացոյց»
բառից։
Հալաճեան,
Արևելք
1893
նոյ" 10
աղու
երես։
Ր6(ԽքՏ6Ո,
Հայ. ղր. լեզ. 91
ժողովրդա­
կան
ստուգաբանութեամբ
կազմ լած
աղաչել
բայից։
ԳԻՌ. — Մ չ.
աղրրսալ, աղրրսանք
«
աղա­
չել,
աղաչանք»։
ՓՈԽ. — Վրաց.
ալերսի
«
գգուանք,
սէր»,
ալերսիանի
«
գգուող,
սիրող,
քաղաքավար»,
ալերսիանոբա
«
քաղաքավարութիւն»,
ալհր–
սոբա
«
գգուել,
շողոմել»։
Աղևաղել տե ս Աղաւաղ։
ԱՂԷ
«
օ՛ն, հաւգա դեհ , բայց արդ», ՍԳր.
Եզն։
ԲտէՇՈՈ.
29, 34, 25
յն. կ&, լտ.
3
§ 6
«
օ ն, բե՛րի
մէշ»։
Այսպէս
նաև
Հիւնք։
Այս
մեկնութիւնր
թէև շատ
ճշմարտա­
նման,
բայց
սխալ է
"
ք— ^—
ղ
ձայնա­
փոխութեան
պատճառաւ,
որ
անկարելի
է։ Եթէ մեր բառը
յոլնարէնից
փոխա­
ռութիւն
լինէր,
պիտի
ունենար
*
ագէ
ձևր, իսկ եթէ բնիկ հայ լինէր և
յոյն
ձևին
ցեղակից՝
պիտի
ունենար
*
ած
ձևը։
Նկատելի
է նաև թէ Ս. Գրքում
բառս շատ
անգամ
համապատասխա­
նում է յն. բնագրի
ս.ք, 7.11,
ևճճձ,
"(010
ձևերին,
մինչդեռ
եթէ յունարէնից
փո­
խառութիւն
լինէր,
ամէն
անգամ
ճք Տ
ձևի դեմ դրուած
պիտի
գտնէինք։
Այս
պատճառաւ
ահա
ԼՅ§31՜(16,
Տէրվիշեան
և
Հիւբշմ ան չեն րնղունած
այս մեկ­
նութիւնր։
Ըստ Տէրվ. Նախալ. 63 բառս
հյ.
աղաղակ,
աղմուկ,
յն.
Ա
Ճ
Օ
Ճ
Օ.,
սանս.
Յ Ր
«
օրհնել»,
Ձ1՜6
«
աղէ՝»
բա­
ռերի հետ գալիս է հնխ,
՚
ձւ՝ արմատից
Յունարէն
բառի
թարգմանութիւնն
է
հյ.
բե՛ր, բե՛ր ի մէջ
«
օ՜ն,
դէ՚հ»։ Թի–
րեաքեան,
Բազմ. 1913, 339 թրք.
եշ1շ
«
դե՛՛.»։
ԱՂԷՏ, ի
հի (կայ նաև յգ. գրծ.
աղէ–
աօք)
«
գութ»
Վրք. հց. Նար. «սրտի ցաւ,
վիշտ»
ՍԳր. «մեծ
չարիք,
փօրձանք»
Եզն.
Ոսկ, բարդութեան
և ածանցման
մէշ մրա­
նում է
աղէտ, աղետ, աղիտ —
ձևերով, օր՝
աղետական
«
գթալի»
ճառընա.
աղետակոծ
«
ողբալի»
Պտմ. աղ.
աղէտաբեր, աղետա­
բեր
կամ
աղիտաբեր
«
ցաւալի»
Պիտ. Զքր՛
կաթ. Արծր.
աղէտանալ
«
խղճալ»
Խոսր.
(
որի
աւելի
յետին
ձևն է
աղետալ
«
խղճալ,
հոգալ» Կոստ,
երգն. 147),
աղէտաւոր
կամ
աղետաւոր
«
ցաւալի»
Լաստ. Վրղն. սղ.
ա–
ղիտաՐւԱՐ
«
մարդու
գլխին
փորձանք
բերող»
Ոսկ. մ. բ. 15 և Փիլիպ. թ.
բա գմաղէ ա
«
շատ գթոտ»
Ոսկիփ.
չարաղէտ
«
դառն, ան­
տանելի»
Մ անդ. Պիտ. ոճով
ասլոլմ
է
ա–
ղէտս վարել
«
տխրիլ»
Պտմ. աղ. աղաւա­
ղեալ ձև է. Բառ երեմ,
աղադաբերին
(
էշ 10),
աղեթաբերին
(
էշ 11), որոնք
մեկնում է հա­
ւասարապէս
«
պատ գամ կամ
թուղթս կամ
գութս»։ Նոր գրականում
աղէտ
զործածլում
է
միայն
«
մեծ
փորձանք»
նշանակութեամբ,
ո–
րից
աղէտալի։
Միւս
նշանակութիւնները
կապում են բառիս հետ
աղատել
«
գառն
ող­
բալ», որ տե ս
վերր։
ՀՀԲ, ՆՀԲ և ՋԲ
աղիք
բառից։
Հիւնք.
աղօթք
բառից։
Աղթամայ
տե ս
Աղթարմայ։
Ա՚ԷԹԱՄԱՆ
«
ապարանշան»
Հինբռ. և
Բառ. երեմ, էշ 11, որ էշ 12 գիտէ նաև
սւղ–
ց աման
ձևով։ Ըստ Ամ՚ատոլնի,
Հայոց բառ.
էշ 21 ա՝ կենդանի է։
ԳԻՌ. — Բոլլանրխ
և Կոփ՝
աղթաման
«
ո–
տի
ապարանշան»
ձևով։ Ս. Մ
ովսիսեան
(
Բենսէ)
յայտնում
է, որ Բուլանրխում
և իր
ծննդավայր
Կոփ
գիւղոլմ
այդպիսի
բառ
չկայ, այլ միայն
խալխալ
(
նամակ
27
սեպտ.
1928)։
ԱՂԹԱՆԴՈԻՄՆ
«
խելագարո
ւմն»,
գիտէ
միայն
Բառ. երեմ, էշ 11։
ԱՂԹԱՊԱՍՏ
«
տանձենու
նման և
փշոտ
Fonds A.R.A.M