124
կւսնը (աղբևս,
աղբիս)
ուղղական
դարձնելով
(
հմմտ,
չորք-չՈՐԱ^)
և նրանից
էլ նոր
յոգնա­
կի
կազմելով
(
աղբիւսք, աղբիսք), զաղբիս
մեծացոլցանել
«
ուտելիքով
փորը տկռեցնեբ
-
Լաստ, յե,
աղբախուղբ
«
աւելած
ժեխ)) Փիլ,
էջ 199.
աղբել
թրքել
(
ոչխարի կամ
մարդու)
(
չունին
բառարանները)
Ոլռհ. 141, 295, «հո­
ղը աղբով
պարարտացնել))
Վստկ,
աղբեղէն
«
ոչինչ,
անարժեք,
Պ լ, քաքէն
բան)) Ա. մակ,
բ. 62.
աղբ ազոյն
(
նորագիւտ
բառ) Անկ. գիրք
առաք. 102.
աղբոց
«
արտաքնոց»
ճառընտ.
աղբին
«
աղբով
պարարտացրած
(
հող)»
Վստկ,
աղբաոար
«
աղբանոց»
(
նոր բառ), ա֊
ռանց յօդակապի՝
աղբկուտոց
Յայսմ,
կըրկ֊
նոլթեամբ՝
աղբաղբուտ
«
աղբոտ»
Րսկիփ,
թերևս նաև
աղբաղբուկ
կամ
աղբղբուկ
(
գրուած
նաև
աղւսբղբոլկ)
(
ՀԲուս, § 48).
անստոյգ
բառ. Գաղիանոս
գործածում
և
մեկնում
է հետևեալ
ձևով.
«
Ելիս֊
բու.
աղբղբուկդ
կամ «Ալշփոյ.
֊
ողբըղ֊
թըկի
հունդ, ապամ
կոմաճի», Ստ. Կամեն,
հասկանում
է
(
ք \ ^ Յ 1 6 Ո Յ Ո Յ
բոյսր»,
ՆՀԲ «աղտ
պղնձոյ և այլոց իրաց... 2, անուն
խոտոյ»,
ըստ ՋԲ
քք\քՁ16ՈՁՈՅ–
2.
մետաղի
կղկղանք՞*»,
ըստ ԱԲ «հանքերու աղտ, գիրտ, 2, բժշկա­
կան արմատ
մը ծաղիկն
անուշահոտ, տճկ,
քէտի
օթու»,
Վրոլրի
Որմզդանայ
Բուրաս­
տանք, Ա, տող27
աղբղբուկ
«
հալու
ծիրտ»։
Բառիս
վրայ մի առանձին
քննութիւն
ունի
Նորայր,
Արևել,
մամուլ 1879, էջ 60, Ման֊
կավրժ, թերթ 1879, յունիս, էջ 18, Հայկ, բա–
ռաքնն, էջ104 և Մ ասիս 1880 յուլ. 4, որոնց
մէջ
հերքելով
«
աղտ, դիրտ և ծիրտ»
ենթա՛­
դրական
նշան ակոլթիւննե
ր ը,
հիմնլոլմ է Գա֊
ղիանոսի
«
իւիսբու,
ալշփոյ))
հոմանիշների
վրայ,
եւիսբոլ
բառը
հասկանում
է յն.
ի–
վ ի՚ ս ք օ ս ,
լտ.
հաՏՇԱՈՆ
որ է ֆրանս.
§ 1 Ո Ո 1 3 –
Ա\Շ,
տուղտ, տճկ, կիլլհաթէմ։
(
Բայց նկա­
տում եմ, որթէև յն.
ւՅւՅ՝/.օ;
բառը
83111)՛,
Օւշէ, §1՜.
ե
.6
֊
րգ տպ.
էջ
956
բ և
ճ. ճտ՜ք–
ք>3.^սէօւ)
նտԼ ՝)֊ա՝)^.
7-2.1
՝
քօ.՝ւ.ճ
՚.
Հօ՝), Բ
Աք
Տ,
էջ
389
ա դնում են ֆր.
§ ա ա Յ Ա \ ՚ 6 ,
որ է տուղտ,
բայց նրա հոմանիշ
լտ..
հւեւՏՇԱ1Ո
բառը
<Չտ0հ61
–
Յէ,
ՕւՇէ
1
է
.֊
քր.
4 7 –
Ր դ
տպ. էջ
620
մեկնում է
«
ՏՕէէճ
ձ – ՈՂՏւաՇ»
,
որ է
մոլոշ,
տճկ. Շնշտ
^ԱաշԱ
(
Գաղիանոսի
ապամ կո–
մ՛աճին) և հյ*
բ աղբ ա ք։
Նորայրին
պատաս­
խանում է Ո ւղուրիկեան,
Մ ասիս 1880,
յունիս
24,
որ մերժում է տուղտը և հաստատում
՝/3–
1 6
Ո Յ Ո Յ
Օքք
101
ՈՁ11Տ–
բոյսի
անունն էլ
(՛
աղբ
բառից)
աղիքների
ճճինե րր
արտաքսելու
յատւկոլթիւնից
առնուած է համարում։
Ելիս–
բոլ
ձևը առաջարկում է կարդալ
ել իսրուն,
որ
է Պ լինիոսֆ,
Դիոսկորիդեայ,
Գաղիանոսի և
Մեսուէի
ասարոնը,
իրօք էլ այս բոյսը
իր
բարկ հոտի համար
հներից ոմանք
նմանեցրել
էին
\
ձ\ճէ\&Ո2ւ֊ին։
Ըստ Բենսէ, Ազգ. հանդ. ե.
19
Բոլլանըխում
աղբաղբուկը
«
Տ1ՏյտԽԽՈՂ
ՏօթՒոՅ»
բոյսն է.րստ Ամ ատունի,
Հայոց
բառ ուբան, էջ19բ Շիրակում և
Սիփանում
նշանակում է «ցանցառ,
բարակ
ոստերով,
դեղին
ծաղկով
բարձր խոտ, որից տան
աւել
են
շինում»։
֊
Կովկասեան
լեզուներից
փոխառեալ բառ
է. հմմտ, լազ, \շն\ «կեղտ»,
16
ե131՜Ն 1տեօՈ1
«
աղտոտ,
կեղտոտ»,
ս1քԷ
)
Ա
«
կեղտոտել»
(
ճ յ ՚ Յ Ո Յ Ո ,
2
էսճ6 Տ111՛ 13
1
Յ Ո § Ա 6
1326,
էջ 37),
հա յերէնր
չունենալով
բաոասկզբում
2 ՝
ըստ
օրինի
աւելացրել
է
նախաձայն
ա,
բայց
առանց
նախաձայնի
ձևր պա­
հուած է դաւառականում,
այսպէս
Ղրբ*
լեսյ
«
դիրտ,
մրուր,
հիւանդութեան ժա­
մանակ
լեզուի
վրայ
գոյացած
կեղ֊
տր»,
լելղանք
«
օճառ
եփելուց
յետոյ
տակր
մնացած
դիրտր)),
լեւղակալել
«
ցեխոտիլ, լե­
զուի վրայ
հիւանդութեան
պատճառաւ
կեղտ
կապել»։
Այս բառր թէև չկայ
վրացերենում,
բայց
չազերէնր
հայերէնից
փոխառեալ չէ,
ինչպէս
ցոյց է տալիս
նախաձայն ա֊ի բա­
ցակայութիւնը։
Հայերէնը
փոխառեալ է այժմ
կորած կովկասեան
մի լեզոլից,
որից ի դէպ
է գալիս
այն հանգամանքը,
որբառի
աւելի
նախնական
ձևր (փոլ),
այժմ էլ
գործածական
է
միայն
Ղ֊սր֊սբաղի
բարբառում։
—
Աճ,
աաճւՏՇհ.
18
լտ,
Յ Խ Ա Տ
«
փոր,
արգանդ
ևն»
բառից։
Հիւնք.
աղբիւր
բառից
աղ­
բիւս
և սրանից
էլ
աղբ ։
8
ս § § 6 ,
8
էւ°;.
35
յն.
01
Ան6տ
«
փրփուր»
բառին
ցեղա­
կից, որ մերժում է Հիւբշ. 417։ Նոյն,
կ՝ճ.
ՏէԱ
(1.
2, 18
գտնում է
6
X8^
քա­
ղաքի
անուան
մէջ։
Լւճ6Ո, Տէսճ. 2. Յ
1 –
էաճ.
էջ 30լիթ.
3 1
-
Մ1 6 Ո Տ
«
մեռելի շա–
Fonds A.R.A.M