ԱՂԱ
ծում են զանազան
իմաստներով,
այսպէս՝
Փիլ. այլաբ. էջ
165
օձի շարժումների
մասին
խօսելով
ասում
է. բազմաման
և շաղապատ,
և աղամող բազմապատիկ,
որպէս
օձին շար­
ժումն։
Այստեղ
կարող
էինք
ա ղ ա մ ո ղ
բառն
ըստ
հին նշանակութեան
դնել «ծուռ
ու
մ ուռ»,
բայց
յն. բնագիրն
ունի «խատուտիկ,
գոյնըզ–
զոյն», և ըստ
այսմ
Նչ. եզեկ.
մեկնում է
«
բազմագունի,
աղամող՝ ըստ
Ակիւղասայ».
Հին
բռ. մեկնում է «գելաթիւր
կամ
անդարձ))
(
ուզում է ասել «շատ
ոլորուն)))։
ՀՀԲ, որից և
ՓԲ. մեկնում
են
ա ղ ա մողե լ
«
մթնել,
սևանալ)),
որ յայտնապէս
սխալ է։ ՆՀԲ
ա ղ ա մ ո ղ
«
խա­
տուտիկ»,
ա ղ ա մողիլ
«
ա
Տ1
ա
1
լԻւ>
այլափոխիլ,
այլագունիլ,
ծածանիլ,
խառնակիլ.
2.
խոաո–
րիլ,
մոլորիլ, տատանիլ,
ցնդիլ)),
ա ղ ա մ ո ղ ո ւ մն
(
յուսոյ)
«
տատանումն»։
ՆՀԲ մեկնում է իբր
այղումայղ, այլևայլ։
Այվազովսքի,
Յղ, հնչման, էջ
8
նոյն
ընդ
աղա ւ աղ։
ԱԲ «աղեաց պէս ծուռ և գալա­
րուած»
ասելով՝
հանում է
ա ղի ք
բառից։
Հիւնք.
մ ղ ե ղ
«
փոշի»
բառից։
—
Թերևս
կապ
ոլնենայ
մ ո ղ
«
ծուռ»
բառի
հետ։
*
ԱՂԱՆ
«
ազնուական,
իշխան».
անծանօթ
և առանձին
անգործածական
բառ, որ պա­
հուած է միայն
Բուղ. Դ, բ
ա ղ ա ն ազ գ ի
բառի
մէջ, որ թարգմանում
եմ «ազնոլազգի,
ազա­
տազգի»։
Նոյն
բառն է նաև
Աղան
յատուկ
անունր,
ինչպես
ունինք
իշխան, իշխան՛իկ՝
իբրև յատուկ
անուն։ — Նոյն բառից ա գգուելով
սխալ գրուած է
աղա ն ա դ րօշ
Բուղ, Դ. բ, որ
րստ
իս պէտք է ուղղել
աղալնա դ րոշ
(
Բանաս.
1904,
էջ
99),
֊
Ասոր,
է ւՏ.
՚3.1
ՁքւՁ
«
իշխան,
գլխաւոր.
ձԱՃ,
Տ Ա բ 6 Ո 0 յ ՝ .
2.
եկեղեցական
հովիւ,
թ Յ Տ –
էօւ
-
, (.16
Ո01 թՐ36է6ք շ բ ւ տ օ օ թ ս ւ ո ; »
(-
^^օ^]<ւշ\տ.
Լ6ճ. Տ71-.
էջ
250
),–
Աճ.
ԱՂԱՆԴ, ո, ի-ա,
յետնաբար
նաև նաև
ի
հլ.
«
սուտ
կրօն»
ՍԳր. Սերեր. Եզն. Ագաթ.
«2.
աղանդաւորն
երի խումբը»
Գծ. Ագաթ. Եզն.
«
Զկախարդանք»
Նար. Վրք. հց.
«4.
մաքուր
և ճշմարիտ
կրօն))
Տիմոթ.
կուզ, էջ
255
(
Ար–
համարհեցան
հարանցն
աղանդք,
առաքելա­
կան
աւանդութիւնք
անարգեցան
)։
Որից
աղանդ ա ւոր
Եղն.
աղանդ ա գ որ ծ
Ոսկ.
ա–
ղ ա ն դ ա մի ա
Եզն.
չարաղանդ
Յհ. իմ.
քաղ–
1
2
0
^
^
Ա
Ղ ^
դէաղանդ
Փիլ. իմաստ,
այլ աղա ն դ
Ոսկ.
եբր.
477.
Եփր. համար.
27.
ա ն աղա ն դ հա ւ ա տ ք
«
մաքուր
կրօն»
Երզն. մտթ.
373.
աղա ն դ ու ­
թիւն
Ոսկ. Բուղ,
աղանդ ել
«
աղանդ
հնարել,
կախարդել»
Պիտ. Կանոն, «պատմել,
քարո­
զել»
Տիմոթ.
կուզ
164
(
Երանելին
Կիւրիղղոս
ամենայն
ուրեք
մի որդի, միՏէր աղանդէ).
ա ղ ա ն դ ին ք
«
կախարդական
բաներ»
Յայսմ.
ճառրնտ,
աղանդ ա ս ա ր
Երզն. մտ.
(
ինչպէս
կ ախա ր դ ա ս ա ր ՝
կազմուած
սար
բառով, որ
Հիւբշ.
236
համարում
է պրս.
ՏՅՐ
«
գր֊
լոլխ», իբր «աղանդապետ»
)։
ՆՀԲ մեկնում է
աւյլ ըն դ այլոյ
(
կրօնք),
յն. Օւճ՚ղ,
Օ
Ճ
Ա՜
Ճ
Օ
.
«
սխալանք»
և
թրք.
յ է 31
«
խաբէութիւն»,
Լ1տ ^8,19,է
«
սը~
խաբ
բառերով։
Տթ.6§61 քՕւՅՈ1. հ ս 2 7 .
Տբւ–.
1856,
էջ
189,
ԼԱէ6ւՅէԱւ
11, 470)
սխալմամբ
կարդալով
ազա ն դ ՝
համե­
մատում է
2 3
Ո ճ
«
զանդիկ»
բառի հետ.
ա\Խ
ՏԳ/ա
42, 257
պրս.
Ո Ո ճ
«
ճգնաւոր»
բառից*
Ալիշան. Հին
հալ. 12
աղօթք,
աղերս, աղա չ ա նք
և
աղու,
աղա ւնի
բառերի
հետ։
Հիւնք. պրս.
֊
յ^.ձ\
3՜(
ԱՈ(1Յ
«
թունաւոր
մեծ սարդ»
II Բ6-
(36
քՏ6Ո,
Հայ. գր. լեզ.
226
դ
ածանցով
յն.
Iւ՝/.^V^^օ
«
մոլորիլ,
շեղիլ»։
ԱՂԱՆԴԵՐ
«
կերակրից
յետոյ
քաղցր ուտե­
լիք,
մրգեղէն
ևն.ձշՏՏ–Հէ»
Բուղ. Ե.
7.
Ոսկ.
ճառք, Էջ
403.
գրուած նաև
աղըն դ եր
ԱԲ կամ
աղանդէր
ՋԲ։
Բ շ ճ Շ ք Տ Շ Ո ,
Հայ. գր. լեզ.
226
աղա ն դ
բա­
ռի
հետ։
ԱՂԱՆԵԱԼ
«
ի բացեայ
եղեալ»,
ունի
մի­
այն Բառ. երեմ. Էջ
10,
Ակինեան ՀԱ
1930,
493
բառիս
համար
տալիս
Է մի այլ
ընթեր­
ցուած՝
«
Աղանդեալ. ի բաց եղեալ»,
սրանով
կապում
Է
աղանդ
բառին,
իբր թէ «ի բաց ե֊
դեալ
զհաւատս»։
4–
ԱՂԱՆՁ,
«
խարկած
ցորեն»
և
սրանից
աղա ն ծ նիլ
«
այրիլ,
խարկիլ)) Ոսկ. եբր.
528.
աղա ն ծ եցե ա լ
Նիւս. կազմ, ռամկաբար
աղրն–
ծել
կամ
աղնծել
«
խարկել» Վստկ. Մխ.
բժշ.։
֊
Բնիկ
հայ բառ՝
հնխ.
\
դ&\\–ձևից, որ
ստորին
ձայնդարձն
է
1 6
Ո ճ հ – « ՛
կերա կուր
պատրաստել,
խորովել»
արմատի,
ժառանգ­
ներն են սանս.
ա1\ձհ֊«եփել,
կերակուր
Fonds A.R.A.M