ա ւ օ
112
ԱՀԱ
րը և կամ
Հայերէնը պէտք է կարդալ
ակքոլն,
իբր
լն,
*
Ձ7.^0Ս՝^
փխ.
0
>.^ՕՍ^
ընթերցուածի։
—
Աճ.
V–
ԱԿՕՍ, ի
Հլ, «արօրի
քաշած
գիծը,
փոսը»
ՍԳր, Ոսկ, որից
ակօսաբեկ
Ես. է, 24.
ակօսա–
ձն.
Վեցօր.
ակօսաձիգ
Ագաթ,
ակօսել
Խոսր.
ակօսահատ
Գաղիան.
ա կ օ ս ա ւ ո ր
(
նոր դրա­
կանի
մէջ)։
ՀՀԲ
թւում
է թէ կապում
է
յն.
ա & ճ
Հոմանիշին։
Տէրվ.
Ճ Ա Յ Ո Ո .
27
սանս.
1
էՅւՏԱ,՛՛
զնգ.
է ց ւ Տ Յ
«
ակօս»
բառերի
Հետ։
Հիւնք,
ա ղի ա
-
^ ^ յ
Ղափանցեան,
տեղեկ, ինստիտ. 2, 79
կասուլ
«
կամնել»
Բ
ա
ւԻց
։
ԳԻՌ.֊Երև.
Վն,
ակօս,
Մշ. Նբ.
Սլմ.
ակոս,
Խրբ,
ագօս,
Ալշ.
ագռս,
Ոզմ.
ազուս,
Զթ.
ագէօս.—
նոր բառ է
ակնակօս լինել
Երև.
«
արար
բաւական
վարած և վերջացնելու
մօտ
լինել»
(
Ազգ, Հանգ. թ. 141).-Ս
ալմաստում
ակօս
նշանակում
է «գութանին
լծուած
ամոլի
ձախ
եզը»։
ՓՈԽ.— Քրդ.
0
^ յ ճ ՚ \ 3 § 0 Տ
«
ակօս»,
3
§ Օ Տ
\76–1
ԱՈՈ
«
ակօսել»։
ԱՀ, ի
Հլ. «վախ, սարսափ»
ՍԳր. Ագաթ,
Եզն,
որից
ահաբեկ
«
սոսկալի»,
Ոսկ, գաղ,
ա–
հագփն
«
սարսափելի,
2, «
շատ մեծ» ՍԳր. Ա֊
գաթ. Եզն. Ոսկ. Վեցօր.
ահարկու
ՍԳր.
ա ֊
հաւոր
ՍԳր. Ագաթ,
ահեղ
ՍԳր.
ահել
կամ
յահել
«
վախեցնել»
Ոսկ.
բ. կոր.
ա–
հեալ
«
սարսափած»
Ագաթ. Պտրգ. 226.
չահագին
Ոսկ.
մ. ա. 20.
դ
սաստ֊
կականով
գահանդիլ
Մ ագ. թղ. 236. նոր
գրականում
ահաբեկիչ, ահագնադղորդ,
ա–
հազանգ, ահեղասաստ։
Առանձին
Հոլովական
մի ձև է
գահի,
որից
գահի հարկանիլ
«
սար­
սափիր»
ԱԳր.։
Ահ
ունի նաև երկու
ուրիշ
ձև.
1.
ահիւ,
որ գործածուած
է յետին
շրջանում
ահիպարանոց
ՅՀ. կթ. էջ 201, 324,
ահիա­
ս ա ր ս ա փ
Շ. բարձր,
ձևերի
մէջ. և 2.
արհ,
որ
գտնում
ենք
արհական
«
սարսափելի»
Ոսկ,
ես,
արհաւիրք
«
սարսափ,
ուրուական
տեսիլ»
ՍԳր. Ոսկ. Ագաթ,
արհոլրանք
ԱԲ
բառերի
մէջ,
սրանից
գ
սաստկականով
գարհ,
որից
զարհուրիլ
«
սարսափիլ,
շատ վախենալ»
ՍԳր,
զարհուրանք
ՍԳր.
զարհոլրեցոլցանել
ՍԳր.
հեղգազարհուր
Արիստ. առաք, կայ և
զար–
հալրատեսակ
նար.— այս ձևերր
կազմ ուած
են
կրկնոլթեամբ,
ձայնաւորի
փոփոիսո–
թեամբ
և
ւ ֊ ֊ ի անկումով,
ւսրհաւիր՝ լ
յաւե­
լուածով
(
Հմմտ.
ծեթևեթ, սեթևեթի
և արմա­
տական
ա
վերածելով
ի,
իբր
ւսրհաւիր =
*
աՐ–
հաւարհ.
իսկ
զ ա րհ ո ւ ր իլն զարհ-ոլրհ-իլ
(
ա
վերածուած
Ու)։ Հնագոյն
և նախնական
ձևն
է
արհ,
ինչպէս
ցոյց է տալիս նաև
վրացերէ–
նր.
֊ ՝ –
ի անկումր
սովորական
է
Հայերէնում.
Հմմտ.
զոհ<Հզորհ, խ ոհ< խ ո րհիլ
ևն։
ԳԴ պրս.
.
յ ^ յ * հ ս ^
«
ա՜հ»
բացագանչոլ֊
թիւնից
դնում է Հյ. ա Տւ և
գոյականաբար
ահ
«
վախ»,
նոյնը
նաև
Հիւնք,
Տէրվ.
նախլ. 84. սանս.
է ւ ՚ Ձ Տ ,
զնդ.
էտԼւ՝ՏՏ
,
Հպրս.
էճէՏ,
պրս.
է Ա ք Տ ւ ճ Յ Ո ,
լտ. է֊Ո&Շ,
յն.
10
Տէ7
«
վախենալ»
բառերի
Հետ՝
Հնխ.
էՅՐՏ, է Ր Յ Տ
արմատից, իբր
արհ,
որից թե­
թևացած՝
ահ։
Թիրեաքեան
Սարնամակ
ծան. 41,
վախ, պաիւ և. պակ
Հոմանիշ֊
ների Հետ, իսկ Բազմ. 1912, Էջ 269
վախ
բառից
թեթևացած։
Փ-ձ&ւ՚ՏէՀՃ, Հայ. գր.
լեզ, 56 սանս.
քէ1–
«
յարձակում»,
Հսլ.
Ր3է1
«
կռիւ»
բառերի
Հետ. Հմմտ.
ման;
3.
Գ. Մ., Պտմ. գրակ. Էջ 16
ահիպարա­
նոց
բառի մէջ
ահի
֊
սանս,
ահ՛ի
«
օձ»։
ԳԻՌ
Ալշ. Ախց. Երև. Կր. կբ.
Մշ.
Շմ.
Պլ. Ռ. Սեբ. Սչ. Տփ.
ահ,
Ագլ. Հճ.
օհ,
Զթ–
օհ,
ոհ,
Ակն.
այհ,
Խրբ.
այ,
Մ կ. Ռզմ.
Ջղ.
Սլմ.
ախ.
այս բոլորը
աւելի «Աստուծոյ
աՀը»
բա­
ցատրութեան
մէջ են գործածում։
Արհ
ձևը
պաՀում
է Եւղ,
արհոլրելի
«
զարՀոլրելի»։
Ա֊
ռանձին
ոճերով
գործածւոլմ
են
ահ անել, ահ
գցել, սիրտը ահ
ընկնել, ահ տալ
ևն։ նոր
գաւառական
բառեր
են
ահալի, ւահակալել,
ահւսհար, ւսհահորիլ
(
արտասանուած
ախա–
խորիլ), ահազոր, ահնթփիլ, զահնդիլ, զա–
հահորիլ, զարզանդ, զարհուր
ևն։
Հետաքըր–
քրրական
է գւռ.
ահաոիլ
«
սոսկալ»
իր զանա­
զան
ձևերով.-
ահոիլ,
ահոուիլ, ահմոիլ, ոհ–
մրոիլ, ոհմիլ, հմռիլ, զահմոիլ, զահրոլիլ։
ՓՈԽ. —Մեզանից
է վրաց,
զարի
«
վախ,
սոսկում»,
ծագում
է Հյ.
արհ
ձևի
*
զարհ
ս ա ս տ կականից,
մեր կորցրած
Ր
ձայնր վրա­
ցականում
դեռ
պաՀւում
է։
©ԱՀԱ
«
Հրէս, աՀալասիկ»
ՍԳր. (շատ յա–
Fonds A.R.A.M