Ս.ԾՈԻ
103
ԱԿԱ
խառանք, ածխաթթու, ածխակոյտ, ա ծ խային
ևն։ Բառի հնագոյն
ձևն է
ածոլղ,
ինչպէս կայ
գործածուած
չորս անգամ
Բուղ. Գ, իև այ՛
լուր,
ղ
ձայնր
գտնուելով
բառի
վերջում և
թերևս
ազդուելով
ծուխ
բառից՝
դարձել է
յետոյ
խ.
այսպէս է րնդունում նաև Հիւբշ,
0 1 6 3,1
էքՄա. Օւ ՚ է Տ ւ տ տ ՕւՆ
395
ծան։
Նախ
ա բ ւ ՚ Օ է հ , –\Տ1Տ
բ01.
102
մեկնեց
ան-ք-ծուխ։
Աւետիքեան, Քերակ. 1815, էջ 206,
էմին,
Քեր,
1846,
էջ 37, Բագրատունի,
կար­
գաց,
էջ 672, § 1470,
որից նաև Երե–
մեան, Բազմ, 1898,
էջ 480, 545
մեկնում
են
ա
բացասականով՝
ծուխ
բառից,
իբր
ա-ծուխ
(
ծուխ
չունեցող)։
Տէրվիշ, Նա֊
խալ.
60,128,
ա \ Խ
\ \
^ 2 1 ա
8, 361
սանս*
Ձ Ո ^ Յ Ր Ձ ,
պրս.
&
Ո§1§է,
լիթ.
Յ Ո § 1 1 Տ ,
Հսլ.
3
§ 1 1
«
ածուխ»
բառերին
ցեղակից։
Այս
մեկնութիւնը
Հիւբշ.
412
սխալ է գտնում։
Թիրեաքեան, Պատկ.
աշխ.
գր. Ա.191 պրս.
•
յ \ Ձ 2 Ձ , Տ
կամ
է յ \
323,՜(
«
հօտեցեալ
այրելի
ճիւղք
որթոց»։
նոյնը նաևՄէնէվիշ. ՀԱ 1896,
183
և 1897,
244,
248,
որ մերժում է
Հիւբշ,
էջ XX ծան։
Մ էն էվիշ.
այնուհետև
ՀԱ
1905,
347
համեմատում
է
ածուդ =
ռուս.
^ՐՕյւհ,
գերմ.
րՀօհԽ
«
ածուխ»,
Հիւնք,
ծաղիկ
բառից։
Կոլրտիկեան, ճէ–
րիտ. շարդ. Ք 3273
պրս.
սաոլղաէ
«
երտ»։
ք » 6 ( 1 & Ո 6 Ո
ՀԱ 1905, 348
համե֊
մ ատելով
հսլ. ռուս. սնս. ձևերի
հետ,
աւելի
հակամէտ
է ընդունելու
իբր ~
գերմ.
1
<^0հ16,
իռլ.
§ Ա Ձ 1
«
ածոլղ»՝
ղ
ձայ֊
նով, առանց
կարենալու
բացատրել
խ
ձայնր։
Ածուխ
բառի պատմութիւնը
արել
է Կէտիկեան
ՀԱ 1905,
էջ 346—8։
Վերջին
անգամ
Թիրեաքեան,
Արի ահ այ բռ.
դը֊
նում է պրս.
^–––օ1
Յ Տ Ա Ճ
«
չվառած,
չեփած»։
ԳԻՌ. — Ռ.
աձուխ,
Գոր. Ղրբ՛
ա ՚ նձ ո լղ ,
Հճ.
անձող,
նբ.
անձոխ,
Երև.
ա ՚ նձ օ ղ ,
Շմ.
ոան–
ձոլղ, անձող
ձևն ունի արդէն
էֆիմ. 258։
Նոր
բառերն
են
ածխաթանաք, ածխակոթ
«
երտ»։
ՓՈԽ. — էաղ.
ծոլա, մծոլա
«
մուր»,
հմմտ.
վերը
ածուխ
«
մուր»,
նաև
Պօլսահայ
ծածկա–
լեզւով
լքուր
նշանակում
է «ածուխ»
(
Աճառ.
Արրտ. 1911,
419)։
Հյ.
ածոլղ
ձևին
նման է
հնչում
ուտ.
ծիլ
«
վառ ածուխ, պող», որ
փո­
խառութի՞ւն է արդեօք, թէ հին
կովկասեան
մի
բառ։
*
ԱԿԱԴԵՄԻԱ
նների
և գեղարուեստագէտների
կաճառ»,
նոր բառ
է, որից և
ակադեմական։
=
յն. ՚
ճ/ՀշՕյյԱ-Տ՚-Օէ
կամ ՚ճ/Տ1.Հւ–կ\<.<.Ա. այս ա–
նունով
էր կոչւում աթենացի
հերոս
՚
ճ ա ձ ՚ ղ ֊
\
ւ՚Հ–ի
պարտէզը՝
Աթէնքի
մօտ.
այս
պար֊
տէղումն
էր ուսուցանում
Պլատոնը,
որից էլ
պլատոնական
փիլիսոփայական
դպրոցը
ըս–
տացալ
իր անունը,
աւելի
յետոյ
ակադեմիա
բառը
աւելի ընդհանուր
նշանակութիւն
ստա­
ցաւ, և տարածոլեց
բոլոր եւրոպական
լեզու­
ների
մէջ։
*
ԱԿԱՀ
«
տեղեակ»
Ոսկ.
մտթ,
բ. 17. Գազ.
Ես. Սերեր. 171. Փիլ. լին. 203. Կնիք
հալ.
340.
Երզն. մտթ.
351
(
տպ.
ակնահ).
Մագ.
ոտ. Անան.
մոկ։
=
պրս.
֊՝
ճ\
Յ ^ Ձ հ ,
պաղ,
3
§ Յ 1 Ն
պՀլ.
3 1 \
Յ Տ
«
գիտուն,
հմուտ».
ծագում
են զնդ.
ՃՏւՏ, սանս. ճջլՀ
«
նայիլ,
նկատել»
արմա­
տից,
հմմտ. նաևօսսեթ.
Ահ&^ԱՈ, է հ ^ Ա Ո ,
թրք.
Յ ք ^ & հ
«
տեղեակ»,
չաղաթ.
&&՚
ձհ
«
ուշադիր»։
—
Հիւբշ. 94։
Ուղիղ
մեկնեց նախ ԳԳ,
յետոյ
ՆՀԲ,
ա\\^
Տ ա ճ Ա ք
42, 250
ևն,
ԳԻՌ. — Մկ. Վն.
ակախ
«
արթուն». նոր
բառեր և ձևեր են
ակահիլ
Շտ. Մկ.
«
Արթնա­
նալ,
ուշքի գալ, հասւկանալ»,
ակահ չունիմ
«
տեղեկութիւն
չունիմ»
(
Ազգ.
հանդ.
իդ.
142),
ակահ չտանիլ
Մկ. «քուեր չտանիլ, չկա­
րենալ
քնել»,
ակսւհցնել
Շտ. «քնից
արթնաց­
նել»։
ԱԿԱՂ.&.
արմ ատ
առանձին
անգործածա­
կան,
որից կազմուած
են
ակաղձեալ
(
գրուած
նաև
ակըղձեալք, ակաղձուն
«
լի,
լեփ-լեցուն»
Ոսկ. Վեցօր. 130,
153.
Պատմ. աղէքս.
154.
Պիտ.,
ՆՀԲ
դնում է
յեղց
«
լի»
բառից
(
տե՛ս
ան
Դ–
յ
ե
Դ ց >
Հիձ՚ք.
եկեղեցի֊/քք,»
"
ԱԿԱՄԱՅ, ի
հլ. «իր կամքին
հակառակ,
չուզենալով»
ՍԳր. Ագաթ. Ոսկ.,
որից
ակա­
մայա ցե ալ
«
ակամայ
սխալած»
Թուոց ԺԵ
28.
յ ա կ ա մ ա յց
(
այժմ
ա կ ամայիցի
Փիլ.
ա–
Fonds A.R.A.M