Ս,1օԱ
1*7
Բառս
ունի
միայն ԱԲ և մեկնում է «իբր
կապով հաստատած,
տնօրինա ծ», որով
աղամ է
աղխ, ախ
բառից
հաներ՝,
–
ք
Ախարտուծ
տե՛ս
Տրոյզ։
ԱԽԱԻԵԴ.ԱԳԷՍ
(
սեռ.
֊
ի ;
«
խոյակ,
սիւնա֊
գլուխ»
Երեմ. ծբ. 22 (երեք
անգամ),
Ոսկ.
մ. բ. 25, Փիլիպ. 465, գրուած է նաև
առաւե­
լապէս, խաւեղաղէս, աղաաւղաղէս, աղխա–
ղեաղէս
(
Անկ.
գիրք հին կտ. էջ 214),
հաւե–
ղագէս
Ոսկ. եփես, էջ 781։
= անշուշտ
բարդուած
է
ախաւեղ
և
ղէս
բառերից,
որովհետև
այսքան երկար մի բառ
չի կարող արմատ
լինել։
Առաշինը՝ որ հաւա֊
նաբար
«
սիւն»
նշանակութիւնն
ունի, այ֊
լուստ
իսպառ
անծանօթ է։ Երկրորդը՝ ըստ
Թորոմանեանի
(
անձնական),
հյ.
ղէս
«
մազ,
վարս»
բառն
է. ախաւեղագէսը
ներկայաց­
նում է սեան
խոյակից
վեր՝
թակաղաղի
տակ գտնուած
մասը, որ աստիճանաձև է լի­
նում և կարող է վարսաւոր
ձևեր էլ
ստանալ։
Ըստ իս
ղէս՝
յն,
՜
յտէտօ;,
–(
ձւօՅօ;
;
՜
էտւօօօ՝)
բառն է, որ նշանակում է
«
դուրս եր­
կարած մաս, քիլ, ցիւ,
ա1՜աշ116յ>
և Երեմ,
ծբ. 22 երեք անգամ
գործածուած
է՝ հենց
ախաւեղագէս
բառի
դէմ։ — Աճ.
ՀՀԲ և նՀԲ
աղխ
և
ղէս
բառերից։ ՓԲ
(՛
խաւեղաղէս
բառի տակ)
խաւիղ
«
բու­
րաստան» և
գէս
«
մազ»
բառերից։
Թոռ֊
նեան, Հատընտիր. Ա՛, 212մեկնում է
«
վրայէ
վրայ շատ ծալք
ունեցող»։
*
ԱԽԵՍՏ
«
պատուհան»
ըստ Բառ,
երեմ,
էշ 8, որ աւելի
մանրամասն
մեկնում է ՓԲ
«
պատուհան,
պահանոց՝
ուր փակեալ
պահին
իրք»,
ուրիշ բառարաններ
չգիտեն։
–֊–
պրս.
ՅզւՏէՁ,
«
մառան կամ մթե­
րանոց»*
նոր պարսկական արտ աս անութեա
մբ
3 .
^ 1 ֊ . ։
֊
Աճ.
ԱԽԵՐԱԿ,
մէկ անգամ
գործածում է Բուզ,
գ.5.
—
«
Միտք ի կերպարանացն
(
հաւատոց)
թափուր և ունայն
իբր ախերակք»։
Որից
յ ա –
խերկան
կամ
յախերա կ ան՝
նոյնպէս
միան­
գամ գործածուած.
«
Յախերկան
կոտորել
զա­
նասունս
իւրեանց
ի զոհս ճենճերոյն»
Ագաթ.։
Երկուսի
էլ իմաստը
անորոշ է։ Հին բռ. մեկ­
նում է
յախերկ ան
«
անխնայ կամ
ընդվայր»,
Արսաաա1յսւ(ւ բ ա ռ ա ր ա ն —
7
նՀԲ
ախերակ
«
անշահ, անպիտան,
աւերակ
կամ հնոտի»,
ախերական
«
իզուր,
անխնայ
կամ
յախուռն»։
Պէտք է ուղղել
ախերակ
«
յիմար,
ապուշ»,
յախերա կ ան
«
յիմարաբար,
անմտօրէն»,
ինչպէս
ցոյց է տալիս՝
ՓՈԽ.—Վրաց.
06306
^0 ախվիրա կի
«
ա֊
պուշ, անմիտ,
անխելք,
տխմար»։
ԱԽԺԻՔ
«
մրուր,
դիրտ»
Ոսկիփ. որ և
ախ–
ժինք
Վստկ. էշ 104։
ԱԽԻՄ, ԱԽԻՏԱՆ
«
խորհուրդ»,
ունի
միայն
Բառ,
երեմ, էջ 8։
*
ԱԽԻՆՈՍ
«
մի տեսակ խոտ է» Բժշ. ունի
միայն
ՀԲուս, §29, որ յիշում է նաև
ախիրոս
մի ձև։
= արաբ. էշԱձ֊*թ\
&
զւոստ «–Օճւաստ. §8.–
1՚10
քՍ
բոյսըՖ
("՛
և՛ս
Շթայնշնայգէբի
Հավա­
քածոյի
մէջ՝ ^ Հ 1 ա 11, 274), որ փոխ­
առեալ է յն.
&7.
է՝ւ>օ;
«
մի տեսակ
ռեՀան»
(
Դիոսկ. 3,50) բառից։ Աճ.
ՀԲ ուս, § 29 մեկնում է նախ յն.Կ.֊լ1՝10գ
«
ոզնի»
բառից, իսկ յետոյ
ախինռ–
սբ
համարելով
անստոյգ
ձև, մեկնում է
յն. Խւ՝)ՕՀ բառով, որ մի անծանօթ
բոյս է՝
զանգա կաձևերի
ցեղից։
*
ԱԽԻՈՆ
«
մի տեսակ
խոտ է. վիշապա­
գլուխ, ֆր.
V ^ թ 6 ^ ^ ո ^ ,
լա.
6
Ը հ ւ ս ա ա հ ո ւ ա
Լ»
Բժշ.
ունի
միայն
ՀԲուս, § 30։
֊֊֊
արաբ.
*9
,
զաՈ
ձևից,
որին թէև
պատաՀած
չեմ, բայց
տառադարձութիւնն
է
յն,
կյ.0՝) Հոմանիշի
(
Դիոսկ. 4, 27). այսյն.
ձևից փոխառեալ
են նաև լտ.
6
ՇհաՈՆ
ի ֊
տալ.
6
Ըհ10«
յոյն
բառը ծագում է
5
X15
«
օձ»
ձևից, ինչպէս որ ֆրանս.
^1բ6ՈՈ6
գալիս է
V^ք6^6
«
իժ»
բառից։֊ԱՃ.
ՀԲ ուս.
գնում է
յոլնարէնից։
ԱԽԼԱԽՆՁՈՐ
«
ձիւնծաղիկ՜*»
Սալաձ. որ և
խալխայխնձոր
Բժշ. ունի
միայն
ՀԲուս. § 31
և յաւել, էշ675։
Դտնլում է նաև նոր
դալա֊
ռականների
մէջ հմմտ.
Ալխա
խնձոր
գօտիդ
եմ (ժող. երգեր, Շիրակի
երգեր, Սպ. Մ
ելի֊
քեան
1917,
էջ 3). Կը նմանիս
ալքա
խնձոր
(
անդ՝ էջ 8). ըստ Ամատունի,
Հայ բառ ու
բան, էջ9 բ բլ. խլ. նշանակում է «մի
բոյս՝
որ
ունի բողկի
նման տերևներ,
տալիս էըն­
կոյզի
մեծութեամբ
համեղ
պտուղներ»։ Բա֊
Fonds A.R.A.M