ԱՆԱՀԻՏ
45
գրաւէ
Ալճերիոյ
Տայրաքադաքը
Րէքատանր ևւ
աւարէն
Տեհ րամ ինն եր կր Հանէ իր Հետեւորդնե­
րուն ։ Րէքատանի
դրաւուՏր, Տեհ մո զո վր դա կան ու­
թիւն
2
յ
ս
Հէէ
կուս-այ
ԱպաուԱաՀի, ա յնպէս որ
անոր քարողահ
ՄէՀտիի Տօտալուա գալստեան Հա­
ւատացողներու
թիւր կր սկսի օր ըստ օրէ ստուա­
րանալ
։
Այո
թուականներուն
կր զուգադիպի
ՄոլՀաՏ–
Տէտ-էլ-Հապիպի
ՏաՀը
ՍէլիՏիյէի
Տէշ, 1ւ անոր կր
յաջորդէ իր որդին ԱպիտուԱաՀ
։
ՄուՀաՏՏԷտ֊էլ–
Հասլիսլ, Տեււնելէ քիչ աււա^, ԱպիաուլլաՀր
Հռչակահ
էր արդէն
իրրեւ իասաացուահ
ՄէՀտին % Ապտուլ–
լւսՀյ 1"^Լ
Ոէ
1
ԱէփրԷ^Է "՛Էջ ԱպիաուլլաՀի
ՄէՀտի ան–
ուանոլՏշ,
աււիթէն
օդտուելով
ՍէլիՏի յէէն
Ալճե–
րիա կր Հրաւիրէ
ՄէՀտին
։
ԱպիտուլլաՀ
ք
ընդունելով
Հրաւէրր, կր Տեկնի Ալճերիա
ք
ուր ՄէՀտիի
երեւու–
Տր Տեհ իւան դասառութիւն
կր ստեղհէ
րովանդակ
աւիր ի կետն
Ալճերիոյ
ՏէՀԷ։ Պադտատի
Ապպասիյէ
խալիֆաներին
կ - Միւթթէֆիգ - ՊիԱաՀ
ճլճերիոյ
Տէջ արկահաիէնդիր
ՄէՀտիի Տր երեւՏան
է
ոլո
է\ ի՜
Տան ալով, Եգիպտոսի
փոիւ-Սուլթանին
ՀրաՀանդ կու–
աայ
ձեր րա կա լել դա յն
ք
ԱպիաուլլաՀ՝ Ափ րի՜
կկի Պկնի-Մէտար
կ առա վարութեան
կեդրոնին Տէջ
ձերրակալուելով
կ՛րրանաարկուի
։
ԱպսաւլլաՀ իր
Հետեւորդներէն
կազՏուահ
ստուարաթիւ
իտւմանով
Տր Ս էտարի
վրայ
1
լր յարձակի, կր գրաւէ քաղա–
քր եւ րանտէն
էլ՛ազատէ
ՄէՀտին : Ալ ԱպտուլլաՀի
ՀաՏար յաջողութիւնը
կատարեալ էր : Այսսլէս՝ րո–
լոր ափրիկեան
ցեղերու
կոզՏԷ իրր իրական
11
էՀաի
րնդունուելով իր ադդեդոլթեան
շ յ
,
^
ա
"
ա
^ / Ր
^ւ^՚ՂՍ"<1~
նէ եւ երկրպագուներու
ստուար թուով Տր կր Տօ–
աենայ իր եր ազն եր ուն
իր ա կ ա ն առ Տան, է
ս
Հ
"
ք
իւիստ փայլուն
Հեռանկար Տր եղահ էր անոր Հա­
Տար : Պ՛ուղէր նոր իւալիֆայութիւն
Տր ել նոր
սոլլթանոլթիլն
Տր ՀիՏնել
Ափրիկէի Տէջ եւ ա յս
Տաքով, իր ձեռքին Տէջ
իրրեւ
դորհիք
հւսռա
յե–
ցնել ՄէՀտի
ԱպիտուլլտՀր
:
ԱպիտուԱաՀ՝՝ կււաՀելով իր ^"՚՜րՀր
Հիւսուահ
Տեքենա յութիւնր
ք
անկէ
աւելի
ճարպիկ փրդ^է"*^
իւեդդաՏաՀ
"
^՚^է կուտայ
ԱպաուլլաՀր,
րաց արձակ
տէրր դառնալով
Հիւսիսային
Ափրիկէի
երկիրնե­
րուն : ՄէՀտիի
ՀաՏար
յաջողութիւնը
րացարձակ
էր՛. Ն\ն
ք
իր Հետեւորդներուն
դէուի֊ը անցահ
ք
կր քալէ
Եդիսլտոսի վրա յ
ք
կր գրաւէ սուլթանական գա Հր ել
ՀիՏր կր դնէ այսսլէս
Ֆաթիւքա-կան
կաՏ
Սպիտա­
կաւն
խալիֆայոլթեան
:
Իր յաջորդը,
Ապու–ԹԷՏիՏ
ք
ֆաթիՏական
առածին
իւալիֆան
ք
9
Հ՚2ին
Տայրաքա–
Ղ՚
ս
Ք
Կ՚
ոսաո
է
Պ՚աՀիրէն :
ՖաթիՏականներր
աէր դառնալով
Ափրի^էէիք
սկսան
աշվսարՀակալոլթեաՏր
I
լ
քադաքականու֊
թեաՏր
ղրաղիի երկրորդական
արժէք ել կարեւորու­
թիւն
ընհայելով
ԼապիպուԱսւՀի ել ՄէյՏուն - էլ -
ԳատաաՀի
Հիսն ահ ԻսՏտյիլական
դաւանանքին։ Ա–
նոնք Տոռցան այն առաքելութիւնդ
զոր քարողե–
լու ՀաՏար Ա*փրիկէ զրկուահ
էին
ք
այնպէս որ ա–
նունով Տիւս յն Շիի Տնացին, իսկ ԻսՏա
յիլականու–
թիւնր
Տիայն
դպրոցներու Տէջ կր դասաիւօսոլէր
։
ՖաթիՏական
իւալիֆաներէն՝
է՛լ -
Ազիզ " Ապու
Ման սուր, ԳաՀիրէի Տէջ կրօնական
ճեՏարան Տր կր
ք
ուր կր դասաւանդէին
յունական
փիլիսո­
փա յոլթիլնր ել արեւելքի
իւորՀրդտպաշւո
կրօննե­
րու վարդապետութիւններր։
Բնական է որ Հոն ու–
սուցուահ
ա
յ
ս
Հո գերան ական եւ փիլիսոփա յա կան
վերլուհուՏներր
Պաթնիյէ
աղանդին
կ՝առաջնորդէին
ուսանողութիւնդ
այնպէս
որ
ք
ֆա թի Տ ականն
երր
րիրա ումով չէր որ 1լ
1
ուղէին
աարահել
ԻսՏայիլա–
կան ութիւն ր, ինչ որ նոյն գարուն պաՀանջ քն էր,
այլ կր փափաքէին
ճեՏարանի
Տիջոցով
թավյանցել
ժողովուրդի
իւաւերուն :
Մօւոաւորա պէս
1()0
տարի տեւող
ֆտթիՏական
իշվս ան ութիւն
ը չկրցաւ
Սիւնն ի Հատ ուա հին տ ա ւ
հրադրուահ
Հարուտհր:
Սուլթանական
փառքով
շչա սահ, անոնք
յ աճա իւ ուղղակի
շհա ռայերին իս–
Տայիլական
աղանդինք րա յ դ իրենց
ՀիՏնահ
՜
ճեՏւււ–
րանր եւ անոր
կիւյ Տեհ դրադարանր պատրաստե­
ցին ուսանողութիւն Տր որ Տեհապէս նպաստեց 1
3
ս–
Տայիլականոլթեան
՛
Արեւելքի Տէջ աարահՏան
: (
I–
րեւելեան
իսՏա յ իլա կան
պետութեան
ՀիՏնտդիրր
ք
ԳաՀիրէի
ճեՏարանին
ուսանալէւերէն էր եղահ:
Եգիպտոսի ֆտթիՏական
տիրապետութիւնը
վերՀ
կր գտնէ էյուպիներու
յարձակՏան
վր
ա
յ՛
ՆՍՄՈՅԻԼՈԿՄւ,
ՈՐԵԻնԼԵՄհ
ՊԵՏՈԻԹԻԻՆԸ
նսՏայիլական
արեւելեան
պետութիւն
ր ^"՚գ՜
&
ոլ.ե
ցաւ
նրանի &կչ
1090/.6
(՛
Ք. Ե.), Հասան
Պինի
ՍապպաՀի
կուլՏԷ: ՍապպաՀ, էհէ քաղաքին Տէջ հր–
նահք պատանեկութեան
ատեն դա սրէ. կեր եղահ Էր
նշանաւոր
քերթող-փի
լի սովաւ յ ()Տար Ւ՚այեաՏի ել
ուդ
սուլթանն եր ու Տեհ վէգի
ո
է յ
ա
յ
աս
\՛
պետա­
կան դԷՏք՝
հիղաՏ-իւլ-Միպքի
;
1'
իգո՚Տ-իւլ-Միւլքի
Fonds A.R.A.M