Ա Ն Ա Հ Ի Տ
81
նադրական
րէժիմին
այլասերման
Հետեւանքով
դասա՛տու.
,
Բ^՜էւհ.
*
դերասան
,
վւաստարան
,
խանութպան
,
ճարտարապետ
,
չ&զթ
ա
կիս
»
քա­
րոզիչ , եւ. չեմ դիտեր
դեռ
ուրիշ
ինչ
մաբդիկ
որոնք
այնքան
կր Հասկնան
ելմտական
,
ճար–
տարա րուեսաական
եւ առեւտրական
զ ո ր հնա­
կան կեանքէ
որքան
Հույ
պատրիարքարանի
դռնապան
ք&էչօն կր Հասկնա
յ
քաղաքականու­
թենէ , իրենց
ամ լաթային
ճառերով
եւ շառ լա֊
թան
խոստումներով
դիւրաւ
կր
յ
ա
ք " զ ին
մ ո լ ո ֊
րեցնել
մսաւք աճա
որ , նպա րավաճառր
,
դերձա֊
կր , կօշկակարր,
լ\ր^՚
աս
^Լէ
Լ
1
է\տ աաազձագո
րծր
,
ձկնորսը,
գինեպանը,
երկաթագործ
ր ել
ան֊
վեր^
շղթտն
տ յն
ոզո
րմ ելիներուն
որոնց
տուած
անգիտակից
քուէներր
մեծ
ու փոքր
ազգերու
խո րՀ րդարաննե
ր ր
լեցուցած
են
անպէտ
փ ի լի սո փան ե րու
եւ վտանգաւոր
բախտախրն֊
դիրներու
բանակով
մը։ Ուրեմն
բՁր16Ո16Ոէ&–
1*1
Տ1Ո6/՛
անկում
ին պատճառն
ալ
տգիտութիւնն
է ։ Անգլիական
աւանդամոլութիւնր
ոչ թէ
քա–
ռաքթէրի
տ ո կո ւն ո ւթ ե ան ա յլ
զոլա
տգիտու­
թեան
Հետեւանք
է* Հարստութիւն
շ
ա
Հիէգ
Հա֊
րրստութիւն
պաՀել
,
եւ Հարստութիւն
գործա­
ծել,
այս երեքն
ալ տարբեր
բաներ
են։
Առա֊
ջինր
դժ՜ուար
է , երկրորդր
աւելի
դժուար
է •
երրորդր
ամենէն
դժուարն
է՛ կարճ
խօսքով,
մշակոյթ
չունեցող
ազդերբ
դատապարտուած
են, եւ որովՀետեւ
այս մասին
ազգերու
ըմբըռ֊
նումներր
եւ
մ եթոտներր
զգա լիօ ր էն կր տար­
բերին
,
կ՛արժէ
որ
ա յգ
տա ր բե բութ իւննե ր ր
մ ան բա կրկիտ
կերպով
քննենք
ո րպէս
ղի
ճրշ–
գիւ
կարենանք
գնաՀաաել
թէ ուսում
ի եւ
զար֊
գա ց ո ւ մ ի ամենէն
առողջ
սիսթեմր
ո՞րն է ։
Ազգերու
յառաջդիմ
ութիւն
ր կախում
ունի
մասամբ
իրենց
երկրին
պարունակած
բնական
Հ ա ր ս ա ո ւթ ի ւնն ե ր էն եւ
մ ասամ բ ալ
նո յն
Հա֊
րստոլթիւննե
ր ր շաՀագործելոլ
միջոցներէն
եւ
կարողութ
իւննե բէն
:
Այգ
կա րոգութիւննե
ր ր
*
ԼԼՀԼԼ
աս
է(
սյ
մ բնածին
եւ կամ ստացական
•
կան
ազգեր
որոնք
աո եւտուրի
Համ ար
տաղանդա­
ւոր ծնած
են, ինչպէս
Հրեան,
Հայր,
Յոյնը
եւբն . Զեխերը
եւ ՊօՀէմացիներր
երաժշտու­
թեան
մ էջ եւ Զինացիներր
արուեստներու
մ էջ
տաղանդաւոր
կր ծնին* Հակառակ
այս
աոաւե֊
լութ իւննե րուն
ա յս ազգեր ր չեն կրնար
բաղ­
դատուիլ
Ամ ե ր ի կաց
ինե բու ,
Անգլիացիներու
,
Գերմ անացիներոլ
Հետ , որոնք
անժխտելիօրէն
աշխարհի
մեծ
ել յառաջադէմ
ազգերն
են՛. Աչ
Ամերիկացին
,
ոչ Անգլիացին
,
եւ ոչ ալ
Գեր֊
մ անացին
ունի
Հա յուն , Հրեային
եւ
Յո
յն ին
մտքի
ճկունութիւն
ր եւ ճարպիկութիւնը
.
իՊւէ–
պէս
քլրէէ
ա
յ
"
Ր
Արեւմուտքց
չ.ե
ճարաարար֊
լեսաական
աշխարհի
ախոյեանը
եդած
է ։ Պար­
զապէս
անոր
համ ար
որ Արեւմ ո լաք ի
ա ռ
Գ
ո
Ր
ԷՀ
առեւտրական
գիտութեան
մէջ գերազանց
կըր–
թութ
իւն
մ ր ստացած
են : Որքան
գիտութեան
բաժինը
աւելնա
յ առեւտրական
ել
ճարտարա–
րուեսաական
յառաջղ
իմ ոլթեան
մ էջ , ա
յնքան
աւելի
պիտ
ի աւելնա
յ
մ ասնագիտոլթեան
կա֊
րեւո բութիւն
ր ; Եթէ
բան
մր գիտէք
,
պէտք
է
որ
զայն կատարեալ
գիտնաք։
*\
յախ որակ
ել
յետոյ
քանակ
։
քառորդ
,
կէս
^է
ա
մ երեք
քա­
ռորդ
գիտցողր
ոչ միայն
անօգուտ
է այլ վնա­
սակար։
ՀայըՀ
Յոյնր
եւ Հրեան
կր
յոխորտան
թէ ամեն բանէ կր հասկնան
,
սիշդ այգ Է պԱԱՈ–
քւաււը որ բան մ*ալ կաաարեալ չեն. գիտեր :
րեւմ ուտքցին
մէկ
բան գիտէ , բա յց
զա
յն
կա­
տարեալ գիտէ , //. այգ
մ ա սն ա զ.ի ա ո ւթեան
շը–
նորՀ իւ է որ ճարտարա րուեսաական
աշխարՀ
ի
զեկը իր ձեռքը
կը գանուի
:
Կը Հեաեւի
թէ
ըս–
տաց ական
կա ր ո զո ւթ ի ւնն եր ր
աւելի
կա րեւո
ր
են քան
բնածին
տաղանդները
,
ինչպէս
երգիչ
,
ճարտասան
,
նկարիչ
եւն ՚ ,
կրթութեամբ
ել
մ ա ր զան քով
կր կատարելագործուին
:
Կ բթութիւն
ր
^ԼլՀԼԼ
ա
յ
զա ր գա կան
կամ
գործնական
.
եւրոպական
կրթութիւնր
եդած՜ է
ի սկզբան
րնդՀ ան րապէս
կրօնական
եւ գրական
*
Եւրոպայի
մէջ կղերը
եւ գրագէտ
ր
գա
րբնած
են կրթական
Հաս տատ
ութ իւննե րու
ծ բագի ր ր •
Եւրոպական
կրթութիւնը
օգտակար
եղած
է
անգո ր ծ Հարուստներու
ել անգո րծնական
մ ր–
տաւորականներու
;
Այս է պատճառր
որ
եւրո­
պական
գպրոցներու,
քոլէժներու
եւ
Հ ամ ալ
սա֊
րաններու
դասրնթացքր
խճողուած
է
Հոլ–
թիւն^ներով
զորս
Արեւելք
կո յր
մ իամ
տոլ֊
թեամբ
ընդօրինակած
է :
Ա յգ
Հ.ութ իւն^նե ր ր
կրնան
զօրացնել
մեր
յիշոգութիլնր
,
բայց
կր
մեււց՜նեն
մեր իմացականութիւնր
։
Լատին
ազ­
դերբ յետաԱ
նաց
մնւ
են
բազ զ աաւ.
՛
ք
ամ
բ
նկլօ—ււ
սոննեբուն
•
այդ յետամնացութեան
խոր պատ–
ճ ա ռն եր ր կրթակ
ան են : Լատին
կր թութ
իւնր
ուժ տուած
է րնդՀանոլր
մշակոյթին
.
ուրիշ
խօսքով
լատինր
կր յափշտակուի
Հաճելիէն
ել
դեղեց
ի կ էն . Անկլօ֊սաքսոնր
,
յարգելով
Հան­
դերձ
ա յս երկուքր
,
ն ա խ ա պա ա լո ւթ ի ւն կուտա
յ
օգտակար/**/
եւ
պիտանիդ :
Գերմանիան
աշխարՀի
ամենէն
լաւ
^ԸՐ՜՜
թուած
ազգն
է - Գերմանիս
յ
մէջ
անուսնե
րր
ա լնքան
քիչ են որ Հաշուի
իսկ չեն
առնուիր
՚
Գերմանացին
իր ստացած
գիտական
կրթութիւ­
նր կր կ՛ի՛բար՚կէ
թէ՛ ճարտաբարուեստի
եւ
թէ՛
առեւտուրի
մէջ՛. Հոդ է գերման
րնտիր
կաւլմա֊
Fonds A.R.A.M