ւօ
Ա Ն ԱՀ Ի Տ
երազարբչիռ
Հոգիէ մր իր ուրոյն
ձեւփն անզու­
գական
զօրութիւնն ստացած՜ : ՝Բուչակեան
տա­
ղերուն մէ^ , սրտի աչխարՀն
այնքան
խորասլէս
արտայայտող
սքանչելի
սիրերգներուն
ու սլան–
գուխտ
ի եր գերուն
Հետ , կր գտնենք եւ մ ո
զո–
•
սէրգա կան մտքին խոՀերն ու տեսիլնեբր
կեանքի
*
Էր
ա
յ՝ իր իւրատական
տաղիկներուն
ու նո յն
ի
ս
կ
սիրերգներէն
ոմանց մէ^ խտացուած
:
Կոս–
տանգին
\)
րւլնկացիին
մէ^^ զմայլելիօրէն
անձ՛­
նական քնարերգութեան
մր Հետ՝ կր նկատենք
եւ "Ր
ո
ձ տ շիււսր Հ ւս յեացք
մ ր րնգնշմ ար ող եւ
քերթողարար
բանաձեւող ինքնատիպ միտք
մր՛,
Ֆրիկի տողերէն
ոմանց մէ^ եւս կր
գտնենք
մերթ կայծ՜եր անկախ ու Հզօր (թէև
միամէա)
անձնական
մ տածվում ի մ ր ւկոր մամ
տնակներուն
մ է Փ
)
յարարերարար
աւելի
ճոիւ է մ տած՜ում ի
րամին ր մեր գրականութեան
մէ^՛ նկատի
ո լ–
նենաչուէ մ եր
բան ա ս տ ե ղծ՜ն եր ր մ իա յն , Ալի չան
,
քծ՝ովմաս Թերղեան
^ էքղիա
Տէ***իրճիսլաշեան
(
Տիրտն
Զրաքեան
,
ՎաՀան ք^էքէեան
,
^ ո սա ան
Զարեան՝
ճչմ արիա ու թ ան կա գին
մ տածվող -
քերթողներ
են (իւրաքանչիւրն
իր ուրո յն ա շ–
խարՀա յեացքն
ունեցող)
•
մ տած՜ում ի Հզօր րա­
մին մր կ՚ոգեւորէ
նաեւ
ք^ագբատունիի
Թ ում անեանի քաոեակներր
,
ք՚սաՀակեանի
Ա—
թ Ո Ն Լալա Մահարի5/,
քնարական էգերէն
ոմանք
և իր գեղեցիկ արձակ
Հեքեաթներր
է
կր գու­
նաւորէ Պէչիկթտշչեանի
, \,
արպէյի
, (
$ ո ւէՀ ան–
նէս
Ս եթեանի
,
I)*իսվիէի 1 Տ էրեանի
,
Զարենց ի ,
ու նոյնիսկ Արովեանի ու քՍբիմեանի Ալէս բնազ–
գական
,
զգացական
^ներչնչեալ
գրուլներու
,
ինչ
ինչ էքերրՀ խորենացին իր ամբող^ գործ՜ին մէ^
մտած՜ող բանաստեղծ՜
մ ըհ կ , որոշ ու լա յն ի–
մ
11111111111
թ
Լ
ամ ր
մր
տ ի ր ա սլ է, ա ուած
,
տոգոր–
ուած՜) այնքան
Հմուտ որքան
ներշնչեալ
բա­
նաստեղծ
մր։ </> . գարէն սկսեալ
(
մինչեւ այն
ատեն ոչ ոք զայն յականէ անուանէ չի յիշատա­
կերէ մեր մ ատենագի
րնե ր ր
զայն՝
մեծ՜տմեծ՝
նե սրողներով,
կ՚անուանեն
ոչ
մ իա յն
Հա
յոռ
պատմահայր,
(
ինչ որ տեսակէտով
մր ճիշդ է,
քանի որ Հայոց ասա
Հին մասնական
պատմիչ
ներր եթէ Ագաթանգեղոս
,
փա,
,,,,։,,
ւ, , Փարպե–~
Յէ՛ 1 Ե՚էէ՚չՀ
I
Խորենացին
Է աո ա 9ինը որ Հա­
յոց
ընդհանուր
պատմսւթիւնր
գրել
փորձած
Է) , այլ եւ
քերթողահայր,
եւ լիովին
իրաւունք
ունին, որովհետեւ
եթէ մեր հին դասական
բանաստեղծութեան
ամենէն
հղօր
ա֊
ինքնա­
տիպ
երգիչը՝
Նարեկացին
է, Խորենացին աւե­
լի աղատ,
աւելի
լայն,
աւելի
բազմատարր
բանաստեղծ
է , Նարեկացիէն առավ եկած եւ իր
քնարերգական
էջերէն ոմանց
մ էշ
(
Վարդա­
վառի ճառ) Նարեկացիական
ոճին իսկ նա/սա–
դիծր արդէն տուած է :
5–
խորենացի
մեր հին
մատենագիրներուն
մ էշ առա
լինն է եղած - աւելի
ճիչդ
միակը ,
բաց ի Փաւստոսէն
,
որ Արշակ եւ Պապ թագա­
ւորներու
շրշանի ժողովրդական
դիլցազներդ–
ներէն ու վիպերգներէն
հատուածներ
իր պատ­
մական
քրոնիկին
մ էշ րնդելուզած
է, եւ Ա ա–
գիստրոսէն
որ Գողթան
երգերու
հատակոտոր
մը յիչատակած
է - մեր հին
ժողովրդական
դիւցազնավէպերով
,
գուսանական
երգերով
,
ա–
լանդական
զրոյցներով
հետաքրքրուած
եւ ա–
նոնցմէ կարեւոր մաս մը կորուստէ
փրկած
է՝ զանոնք մերթ նոյնութեամբ
յ ի չատակելով
ու մերթ
զանոնք իր ինքնագիր
արձակին
մ էշ
իյառնելով
հիւսելով
կամ անոնցմէ ներշն չուած
էշեր չարադրե լով. մեր աո աք ի՛ւ,
ֆօլքլօրարանն
է ինքը, եւ ժողովրդական
բանահ
իլսոլթենէն
օգտուող
ել անոր հայթայթած
նիլթեզէններով
գրական
էշեր յօրինող աոաջին բանաստեղծն
է
եղած։
Այս կէտին վրայ՝
յաշ,,րզ
յօզուածնե–
բուս
մ էշ մասնաւո րապէս պիտի ծանրանամ :
ե ՚ Շատ
բան եւ շատ տեսակ բան կարդա­
ցած մարգ է, - թէեւ ո՛չ ամէն բան, գէթ այն
ամէն բանր որ իրեն անհրաժեշտ
էր. զարմանա­
լի Կ՝ օրինակի համար՝ որ իր
Պատմութիւնը
գրած ատեն՝ անգիտացած
րԱայ
՝
Բ ո են ո ,ի ոն ի
Նահանջ Բիւրուց,,
եւ
Կիւրավարժութփւնը,
որ
հին Հայաստանի
վրայ այնքան շահեկան
էքե ր
կան , եւ Պ/ուտարքոսր
,,
Ա՝ԷՀ-Ա
Տիգրանի
որդի
Արտաւազգը՝
զոր Խորենացի իբր թոյլ ու մեղկ
<րքայ մր կր ներկայացնէ՝
իբր
հելլենագէտ,
նրբամիտ
,
քերթողական
ձիրք
ու
նեցոզ
մտաւո­
րական մը եւ իբր
քա
շ
բայց դժրաղգ թագա–
—
ա
Fonds A.R.A.M