30
Ա Ն Ա Հ Ի Տ
նա կան
շարժ ումեերի
նմանա ցուԱև Էր։ Պարա­
յին
երաժշաութեան
անբաժ ան
մաս
Է կազ­
մում
նուագր
է
իսկ
«////
Վեր
Հին ր որոշ
քազա–
ք ա կրթական
Վիճակի
արդիւնք
Է. առանց
որի
ն ա իւ ա մա ր դր
ն ու ա դա ր ան
պա արա
ս սւ ել
(
/
ա–
րել.
ն ուա դե լ չէր
կարող։
Նման
ասաիճանաւորու
ւէ1ւ եր
կարող
ենք
նշել
նաև
մ իւս
րնաանիքի
սեռերի
միջև։
Պա շաա
մունք
ի
երգերը
աւելի
Դին են
քան
այն երգերր^
որոնք կապուած
են
բնակաՎաքրի
կամ
Հ այ ր են իքի
Հեա։
Հայր են իքի
ր մբ ոն ողու–
թիւնր
Համեմաաաբար
աւելի
նոր Է քան
թէ
կրոնական
զգա ցումր։
/՚
ււկ
հիսական
երգերր
եր եւ ան են գալ ի ս եր բ արդէն
րնկերո
ւթ ի ւ֊նր
Վերջնականապէս
իր կերպարանքր
սաացել
է։
Ս եր ժոդոՎրղական
երդերի
մէջ
բազմա­
թիւ
օրինակներ
ունենք,
որոնք
ցոյց
են
աա–
լիս
այ ո երկու
ընտանիքներից
իւրաքանչիւրի
սեռերի
միէ\ե եղած
օրգանական
կ
աս
լր
։
Բազ­
մաթիւ
երգեր
ունենք^
որոնց
մէջ
սեռային.
ա շիւ ա /// ան ք այ ին
ե ւգ ա ր այ ին սւարրերր
միա­
ցած
մեզ ներկայանում
են պարի
ձևի
աակ,
^ամրարձման ե ր կ ո ւշ ա րԹի
Ա ռ այ գ ո ւ Թն ու գ ե րրն գ ին ,
ի շ ա յ ծ՜ով, ծ~ոէ|ի ափին
•
թհ՜աւլռյյի ծ՜ալ ծ՛ուլ իա տե՜ր,
էքան ա ր ման ա ր |ս ո ո. մ՛եց ի:
հարուլ ձիուՆ կ ե ր ց ո ւ ցի ։
Նոյն
երեւոյթ
ր
մենք
աեսնում
ենք
նաև
մա աե ում ի երգերի
միջև։
Կրօնի
դ
բնակաՎա
հ
րի
և այլ աարրերր
իրար միացած
ներկայանում
են
մ եգ
յաճախ
դիւց ա դն երդո ւթ ի ւնն եր ի
եւ
յաճաիւ
միւս
սեռերի
ձեւի
աակ,
խալ
ւքէլեր խտյոց ազգին,
իկե, ինկե մ՛էչ մոր քե ա վշանին,
իկե ինկե մ է չ կէս գ ա յ տ ին , »քէշ կարօս ած՜ուին,
ին ո ր ք) ա Ա ա ր ան ո ւն դ ր ա ծ կարօս խ ա չ ին,
ՈՐ ԷՐԷԿ ԳԻշ^Ր Է Կ
ա լ
իւք էրազին.
Ասաց.– ԶԻԿ աալւէք գ ր է ք մ է չ տա՛ճարին,
գ իշ ե ր լեոս կուտ ամ ձեր տավարին,
(
յերեկ իաւ( կ՛անեմ՛ վէր ձեր գեզին.
^ ա » ւ այ կ՚էքնեմ* կարօս խ ա լին,
(
քեոնեմ՛ իր շւստիկ (սօաշքիՆ,
(1
ւր անիւտսնելի ս ո ւրբ զօ ր ո ւԹնին ։ ( * )
(*)
Ն
Ա^էմեան. Ծաղկաքաղ Վասսլուրա–
կանի
ք;այ ժ^սյովրդ. ր ան ա ()ի ւսո ւԹ եան,
էչ–
մ՚իածփն,
1947։
Ժողովրդական
Հաւատքի,
նախապաշա­
րումի,
բնակավայրի
աարրերր
օրգանալղէս
մ իա ց ահ են այս աւանդավէպի
մ
էի
Վերոյիշեալ
երկու
ընտանիքներից
առա.
չինի
երգերի
մէչ
դեր ակ շռող
տարրր
րնդ–
ծանրապէս
ռիթժե
է։ Աշխատանքի
երդերի
մէչ
նա
ստանում
է գերաղոյն
արժէք,
պա–
րերղների
մէչ
նա
Հանդիսանում
է
որպէս
կենտրոն
բոլոր
աեքաոնիք
արժէքնեբի,
նրա­
նից
են բղխում
՚
ժեացեալ
երկրորդական
ար֊
ժէքներր.
մելոդիքր
ւ՚/եում
է երկրորդ
պլա­
նում,
իսկ
բառեր
ր
երրորդ։
((
հ մրուկի
Հար­
ուածն
իսկ բաւական
է նրան, որպէսդի
դառ­
նայ
երաժշտական
արժէ.ր։
եթէ
մարդկոլ֊
թիւնր
խուլ
հնւահ
լինէր,
չէր կարող
ստեղ­
ծել
երաժշտութիւն,
րայց
նա
կր
ստեղհէր
պարր,
որովհետև
նա
զղում
է նաե
մկա­
նունքներով
— .
լԵտումֆ
հ
Մտածումի
երդերի
մէչ
երաժշտական
տարրերին
Համա Հաւասար
արժէքաւորւում
են դրական
տարրերր։
Երդի առանցքր
կազ­
մում
է մտ ահումբ
եւ երդի
ժ՚էչ
կոնկրետ
գա­
ղափարներ
արտայայտող
տարրր
֊֊ -
բառր,
ստանում
է գերագոյն
արժէք։
Այս
երգերի
մէչ
թեքստր
Հեշտութ՚եաժբ
չի
։
իովւոէուում,
եւ
միւս
րնաանիքի
Հակառակ
այստեղ
երա–
ժրշտական
տարրերն
են,
որ յաճախ
կոր­
ցնում
են
իրենց
կոնստրուկտիւ
արժ էքր
եւ
դառնում
լոկ ձայնակցող
էիորմ, ինչպէս
օրի­
նակ՝
դիւցա
ղնե րդութ
իւննե
ր ի կամ
հիսերգ–
ների
մէչ։
Ռիթմր,
շեշտր
ժսուժ* են
երկրորդ
պլանում
։
՚
հրանից
էլ այդ
երգերր
ստ
անում
են դանդադ
եւ մելամաղձոտ
բնոյթ։
Նոյն բաիւտին
են արժանանում
ւէ՚եր
մի
շարք
այն
աշխատանքային
երգերր,
որոնք
րնկերակցում
են. ոչ - ռիթմիկ
շարժումներով
կատարուող
աշխատանքներին,
ինչպէս
օրի­
նակ
—
կալի,
սերԱեացանի,
այգեկութի
եր­
գերր։
Ռիթմի
բացա
կայ
ութ իւն ր տուել
է
այդ
երդերին
դանդաղ
եւ միսաիք
բնոյթ։
Ընդուն–
ուահ
է այդ
երեւոյթր
բացատրել
նրանով,
թէ
այղ.
երգերր
դիւղացու
Հտւէ՚ար
կենսական
նշանակութիւն
ունեցող
ա շխ ատ անքներ
ի
Հետ
կապուահ
լինելով
ստանում
են մի տեսակ
աղօթքի
Հանդա մանք
—
դրանից
եւ
դանդաղ
ու խորՀրղաւոր
բնոյթ։
Մինչդեռ
բոլորովին
Հակառակ
երեւոյթն
Է կա տա
բլում.
ոչ
թէ
երդերէ՛
խորՀրղաւոր
լինելու
պատճառով
է,
որ ստ անում
են դանդաղ
եւ ադօթ,րի
բնոյթ,
Fonds A.R.A.M