58
Ա Ն Ա Հ Ի Տ
Ր Շ Տ թ Ա հ Ա Օ » ՇԱրւ&է I »
(
Հիւպատներր
թող
Հբս–
յ ե ն որպէս
զի Հասարակապետութիւնբ
ոչ մէկ
ւխաս
չկրէ)։
Կատիլինա,
գինու
զօրութ եւս մր,
Հռոմէն
արտաքսուեցաւ
եւ քանի
մր արիւնագեղ
ճա–
կատամարաներէ
յետոյ
Ծերակոյտի
ր տնակ­
ներէն
յաղթուեցաւ
ու սպաննուեցաւ
^(\\ին.
Կատիլինան
ոչնչացնելով,
Կիկերոն կաո–
ծեց թէ ոչ միայն
ոչնչացուց
ոազմապետա­
կան
ոգին,
այլ եւ սարսավւի
մատնեց
բոլոր
փաոասէրներր
եւ այս Համոզումով
ան ար­
տասանեց
իր անմաՀացած
խօսքերէն
մին՝
«
Շշճ տ ո է Յ ա ւ » է օ §&շ 1 »
(
թո՛ղ
զէսքերր
տեղի
տան
բողոնի
առաշ)/,
այսինքն
զինուորական
իշխանութիւնր
պէտք է տեղի տայ,
ենթար­
կուի
քաղաքական
իշխանութեան։
՛
Ծերա­
կոյտն Ու Հոոմայեցի
ժողովուրդր
(
ՏտՈՅէԱՏ
Րօթս 1 ս Տ <2Ա6 8 | ՕաՑՈ Ա Տ )
Կատիլինայի
վրաք
տարած
յագթանակր
մեծապէս
գնաՀատելով,
անոր
Հեղինակին՝
Կիկերոնի
Հ ա | ր ^
ա
,
| I՛
՛՛
Ն
ի ք ի
(
Բ ս է 6 ք ԲՅէյ
՞
ւՏւք)
պանծալի
տիտղոսր
տուաւ։
*
**
Սակ այն Կատիլինայի
վրայ տարուած
այս
յաղթանակին
տոթած
ցնծութիւնն
երկար
չպիտի
տեւէր։
Հազիւ
Կատիլինայի
Հաբցր
փակուած
էր եւ աՀա
Հռոմ գտնուեցաւ,
այս
անգամ ոչ թէ մէկ, այլ երեք
փառասէրներու
յաւակնութեան
աոշ^եւ. երեքն ալ
զինուորա­
կան,
երեքն ալ անթիւ
լեգէոններու
պետ եւ
րնդարձակ
նաՀանգներու
կառավարիչ՝
Պոմ–
պէոս, Կրասոս եւ Կեսար։
ե՛րեքն ալ
տարբեր
պատճառներով
դժգոՀ էին Ծերակոյտէն
եւ
կառավարութենէն,
Պոմպէոս
դժգոՀ էր որով–
Հետեւ
չէին
վաւերացներ
իր Ասիոյ
մէշ՝ կա­
տարած
դո րծոգութիւննե ր ր, Կրասոս
դժգոՀ էր
որովՀետեւ
Հակառակ
իր անբաւ
Հարստու­
թեան
(20,000
զերի
ունէր եւ Հռոմի մէկ քանի
թագերն
իրեն կր պատկանէին)
եւ
Ավ/րիկէի
մէչՀ կատարած
գործերուն
,՝
Պետութեան
մէչՀ
իրեն
կարեւորութիւն
չէին տար. Կեսար
դրժ֊
դոՀ էր որովՀետեւ
Յաղթական
Մուաք
զ՛ու­
գէր գործել
Հռոմ եւ Հիւպատ
րլլալ,
բայց ո՝չ
մէկ եւ ո չ միւս
փափաքին
գոՀացում
կբ
տրուէր։
՚
հժգոՀներր
միացան
եւ գաղտնի
ր ն ֊
կերութիւն
մր կազմեցին
որ կոչուեցաւ
Էւււս–
պէքԱաւԹիւՆ.
անոնք
իրարու
երդում
բրին
խօ­
սիլ եւ գործել
միմիայն
բնկերակցութ
եան
շաՀուն
Համար։
Նրեքր
միասին
Ծերակոյտին
վրայ
քալեցին,
ծերակուտականներր,
սարսա­
փած, անոնց
բոլոր
պաՀանչ\ներուն
գոՀացում
տուին։
Կեսարին
տրուեցաւ
(59/,
Գալլիան
լԳաղղիա,
այսինքն
Ֆրան սա՝ որ
այսօրուանէն
աւելի մեծ էր
՚
(1)
եւ զոր Հինգ տարիէն
Հոո–
մ՛էական նա Հանգի
վերածեց։
(1)
Ֆւ-անսա բնակող Հայերուն նամարնե–
տաքրքրութենե ղուրկ չե իմ՛անալ թե ի՛նչ եր այս
գեղեցիկ երկրին դրութիւնր, ասկե 2000 տարի
ա ռ ա ջ։ և՚րբ Կեսար
Գալլիաս
(
Հ՝ւ2ւ\\\ճ,
որմե ն ա ֊
յերեն
Գաղղիա)
նուազելու ելաւ, այդ երկիրթ,
արդի Ֆրանսայեն գատ, իր սահմաններուն մեջ
կթ աարունակեր նաեւ Գերմանիոյ քփւսիս-արեւ–
ւքբտեան ւ1եկ ւքասթ, ամբողջ Րեյդիան եւ Իտալիոյ
նի ւս իս-ար եւ Ա՞տեան ւ1եկ կարեւոր մասր։ Գաղ–
ղիայի սահմաններն եին՛ Ատլանտեան Օվկիանոս,
Միջերկրական, Հռենոս դետ եւ (կբեան ու Պի–
րենեան լեռներթ։ 11յս րնդարձակածաւալ երկրա­
մասին վրայ նագիւ 5—6 միլիոն բնակցութիւն
կար, ՈՐ բաղկացած եր 3—400 ժոդովուրդներե,
որոնք կր բնակեին անտառներու մեջ։ Երեք մեծ
բնտանիքներ՝
Ա ք ո ւ ի ա ա ն ա ց ի ք
կամ
Իբերճհ^դ
(
նարաւ-արեւմուտք),
Կեղահբը
(
կեդրոն) եւ
Բել֊,
«
քերթ (նիւսիս), որոնց երեքն այ
Գաղղիացի
(
Օտ11ւ) կր կոչուեին, իւ՚ենց մեջ բաժնած եին
այս երկիրր։
Գաղղիաճ,
՚
ւեսարե առաջ,
չորս
բաժանումներ ուներ՝
Ն ա ր բ ո ն ա կ ա ն
Գաղղիա
( 1 \
ՅՐ ե օ ռ 1 € Ո Տ 1 Տ (3&11.3) կամ
Հոոմէական
Գաղ­
ղիա
(
Օ Ձ 1 Ա Ձ
Ր Է Օ Լ Ո Յ Ո Յ ,
նարաւ-արեւելք),
Աքուի֊
ա ա ն ի ա
(
ճ գ ա է Յ Ո ա . նարալ-արեւմուտք՚ Գարոն
գետեն մինչեւ Պիրենե եւ Օվկիանոս),
Կ ե ղ ա ի ա
(
Շ€ւէ.ՇԱՏ, Գ-արոն եւ Սենա ցետերու մեջտեդբ
եւ Հռենոսեն մինչեւ Ատլանտեան) եւ
Բ ե լ գ ի ա
( 8
€ ւ § 3 , 1)ենա եւ Հռ ենո ս դետերու մեջտեղր)։
Գաղղիացիներր, թեպետ վայրենի, բայց քաջ
եւ աներկիւղ ժողովուրդներ եին. անոնք Տին
աօխարքլր դղրդեցուցեր եին. անյիշատակ ժամա­
նակ մր անոնք մտած եւ դրաւած եին Սպանիան.
587
ին ՜Ն. ք.
Բրիտանական մեծ կդգին (1Ա)գ–
լիան) մարդաբնակ դարձուցին՛ իրենց գաղութ,
ներով. անոնք գրաւեցին Իտափոյ քփւսիսային
ւքասր. երբ ՅՍՕին (՛ե. ք. ՛թ.) Հռ ոմայե ց ւ ո ց բա­
նակն այս բարբարոսներուն նանգիպեցաւ, սար–
Fonds A.R.A.M