116
ԱՆԱՀԻՏ
լու,
երգիծանքը
Հիւսելու,
ադօիքքր
Աեչելու,
կա տ ա ղուիք իւն ր ժ այ իք,ր ելու,
անէօքր
սլոոա լու
Համար
^ պ ա տ կ ե րնե ր Ա-ի Լ բ ք ա հս ւ | ոս կ ե ա ն ք ի ց .
կ ե ա ն ք ի
՚
ւ է ՚ կ լ
1
՛
խեդ՜Տեր, ||,րաց
Հատորներուն
վիպակներէն
շա ահ րր,
խ ա լ ա ր ի (՛էջ. Անգւււնւլ ր ,
Ա րր կի ւ ա լ ր ր ^ ՚ ս ե ւ 1 ւ ւ ո ւ Թ ի լ ն / 5 /
լաւ
՛
մասերը
եւ մանաւանդ
^111է1
(2
Որդ/*«
երեք
Հրաշակերտ
ներն ու
Ա ր ա գ ի լ ն ե ր բ / ՛
Ու
ճիշդ չէ դարձեալ,
ինչպէս
կր գրէ
Պ, Պ արսամեան, թէ Ահարոնեան
Տոսթոյեվս–
,
րիի
ազդեց
ութիւնր
մա սնաւո րապէս
կրահ է
եւ֊
Հ ոդեբան– Վիպասան
մրն է։
Ահարոնեան
ռոմանթիկ
է էականա
պէս.
խանդաբորբոք,
տեսլաւոր
^1Տ10ՈՈ<Ա1՜6)
ռ
ԸգԻ1 մր, ո՛չ առարկա
յական
դի սագ
մր ու. ճշդաաես
Հոգեբան
մր։
Ան 1լերգէ, կր նկարէ
ինչ որ իր աեսիլն է։
Նոյն իսկ երբ պարդ
իրականութենէն
դրուագ–
ներ կ առնէ պա ամ ելու֊
է
ինչպէս
^սւ (ք (լ |ւ դ
ին
վիպակներուն
մէջ/, ամէն ինչ իր
բանաստեղծ
գիաոգի
աեսիլին
մէ^էն
խոշորցած,
շեշսաւած,
գո ւն ա ւոր ուա ծ կ՛ եր եւ այ, ճշ ւէ՚ա ր ա ութ եան
Հիմ–
ք ի մր վր այ կրթնած,
բայց
մերթ
քնարերգա
կան , մ երթ
դի ււյ ազն եր գա կան շ ունչով
մր ու
ռած,
լէ՛եհ ա ռահ
։
Ու ոճապաշա
մրն Է, ա ր–
ուեսաագէա
մր խ օսքի,
մ երթ
ճոռոմո ւթ եան
մ էջ ինկող, կամ
վայնասունի
լ
այթ-մօթիվը
չափազանցութեան
Հասցնող, ա լ Քէիշէի
ք)ԸԲ–
ա ո ւթ եան // ա ր ո ւե ս ա ա կան ո ւթեան
մօ ա եցն ող,
բայց
յաճ
ա
խ
ա
՝
յ նք ան
բնակ ան օր էն
ճ ոխ,
ինքնաբխօրէն
մեծվայելուչ
ու Հմայիչ։
Տ ոս–
թոյեվսքփ
Հոգեբան
դիաող
է էապէս– եւ
անոր ոճր Աւեաարանի
ոճին պէս պարզ է։ Ա–
Հար ո՛ււ եան
ե ւր ո պ ա կան գրակա
ն ո ւթ ի ւ նն եր Էն
շաա
աւելի
ֆրանսականէն
ազդուած է քան
ռուսականէն,
—
ու –ֆրանսականէն
ալ՝ ոչ մեծ
ի ր ա պա շան եր էն, այլ աւելի ՝ մեծ
ոոմանթիկ–
ներէն, եւ մասամբ
ինչ ի" չ խ որ Հր դա պա շ ա
գ րոդն եր է
I եւ խ որ Հրդա պա շան եր էն շաա
երր
ն որ -ո ո մա նթ իկներ,
աւելի
արգի ա կան ո ո ման -
թիկներ
եգան)։
1*
ր գործ ր լայնաաա
րած է, բազմաձեւ,
մե
ծաշուք։
Վարպեաի
մր գործն է։ Իր լեզուն
Հա–
րուսա է , գունագեղ
եւ ն ե ր դա շն ա կ , եւ իր ոճր
մին ամ ենէն
անձնադրոշմ
ու ջերմ
ոճերէն որ
մեր մէջ յ ա յ ան ուահ
րլլան։
Բնութեան
է
Հա
յաստանի
բնութեան
պաակերներր
զոր ինք
նկարած
Հ
իր գրագէաի
երանգապնակով,
ամե–
նէն
Հ մայ իչներն են որ մեր մ էջ ա եսն ու ա ծ
րլլան։
Այդ գործին մէկ կարեւոր
մասը
նուիր֊
ուած է Հայ տառապանքին,
Հ այ
ընդ վղ ման,
Հայ
Հայրենիքի
վերականգնման
ձգտոււ/եերուն
եւ տեսիլներուն։
Բայց
ճիշդ չէ թէ ան ատով
է միայն մեծ գրագէտ,
ինչպէս
ճիշդ չէ
զայն
միայն
«
Հայ
վշաի
^Ըգիլ
ո
բա ց ա տ ր ութ ե ան
մէջ սաՀմանափակել,
սխալ
բանաձեւներ
որ
բաւական
տարահուած
են ԱՀարոնեանի
գոր
ծին նկատմամբ
ե այգ գործին
տարողութիւնը
նուազեցնելու
մ իայն կր ծառայեն
Գրագէտ
մր կամ բանաստեղծ
մր որ միմիայն
իր
ցեղին
տառապանքն
ու պայ քարբ կ երգէ, տեական
ու
մարդկային
Հանգամանքով
գործ մր չ ի ձգեր,
որոշ րոպէի
մր, որոշ ցեղի մր երգիչր
Չըլլայ,
ագդեցիկ
թերեւս իր օրովՀ բայց
տժգուն
ելու,
Հինն ալ /// պա տ մա կ ան ւէան ր ա
ւ1
՚
ա սնութիւն
մր
դառնալու
սաՀմանուած։
Ս իցքիէվիէ
ե/^է մեծ
բանաստեղծ
է, անոր Համար չէ միայն որ իր
ագգին
ողբերգութեան
մեծագոյն
թարգմանն
է
եգած
է
այլ մանաւանդ
որովՀետեւ
ատկից զատ,
ատ կից առաջ, ան մտ ահ ո ղ֊բան ա ստե ղծ ի
Հզօր
ու
այլազան
Էլ\եր արտադրած
է՝
Համայն
մարդկութիւնը
շա Հ ա դր գոռ զ
յաւիտենական
նիւթերու
նուիրուած,
եւ իբր այդպիսի
բա–
նաստեղհ
մր իր ազգին
ճակատագիրն
ալ եր֊
գ ել ուն
Հ ա մա ր է որ ԼեՀաստանի
ազգ այ ին
բանաստեղհր
դարձած
է։ Ու Պոտլէռ
կամ
(1) «
Հ ա յ վշտհ երգիչ» տիտղոսբ զոր տուած
են Աքլարոնեանին, ինծի կլւ թուի թե նոյն իսկ իր
գործին վնասած ե։ Ինքն իսկ, մերթ՛ կարծեյով զայդ
իր հական առաքելութիւնր, իր դրական դերին
կեդրոնական դիծթ, չափազանցած ե այդ լսւրր իր
շատ մլւ եջերուն մեջ, ալրին տալով մաղերը
փետտող, կուրծք ծեծալ արեւելեան լացող կա
նանց վայնասունին սեւր, եւ յան աքս՝ անոր ար
ուեստականութիւնդ
երկար ութիւն ր,
անվերջ
կրկնումը։
Մրրիկին
Սուրբը
ՈԼՐ այնքան նոյա–
կաւդ եջեՐ կան, (օրինակ՝
Սուրբին
աւանդու
թիւն բ պատմող քփւկոյակս ն եջը), հրաշակերտ ւքր
կ՚բլլար առանց նոն Տավւադանց յաճախ վերքւնչող
բուի վայիւնին ու «զուլում» աղաղակող ցոլակա
նին սիչերուն, առանց նովու, ծառի, լեոսն, ծովու*
մարդոց, ամեն թանի կողկողումին նեղացուցիչ
տիրապետման։ ՛Նոյնը կարելի ե բսել
Լռութիւն
վեպին եւ ա յ | նմանօրինակ քանի մբ դա՚ծերու
նամար. ՈԼՐ ոդթը չավւբ կ՚անցրնե;
Fonds A.R.A.M