112
Ա Ն Ա Հ Ի Տ
եերկայ
քրոնիկս
պէտք է ւի ա կեմ՝
խօսե
լու/
ԱՀարււնեանի
վերջին
Հրատարակութեանդ
,/
րայ, որ նոյնպէս
այժմեան
ա ր տ ա ո ւս Հ ման–
եան Հայ գրականութեան
բանաստեղծական
•
բաժնին կր սլա տ կան ին, եւ բանաձեւելու/
նան
իմ
Հայեացքս
անոր դրական
գործին
ամբող
ջութեան
եւ անոր
յոբելեանին
վերաբեր
մամբ։
Ջոբս֊Հինդ
տարիէ ի վեր որ գրեթէ
բոլո
րովին
քաշուած
է քաղաքական
գործ
ունէու–
թենէ,
ւ բաց ի
Հր ա սլա ր ա կա դրա կան
յօդուած
ներով
մերթ րնդ մերթ իր քաղաքական
գ ա ֊
դա ւի ա րն եր ո ւն ա ր տ այ այ տ ո ւթ են Էն
I
,
ԱՀ ա ր
ոն֊
եան վերադարձած
Է, աւելի քան երբեք ե֊
սանդով ու տաղանդով,
իր բուն
կոչումին,
դրականութեան,
Գ
Ո
Ր լվ՚ած
Էր՝
Հանրային
դործերո վ ա մբո ղշ^ա սլէս
բռնուած
րլլալռվ՝
ւղատերաղմի
ամբողջ
տեւողութեանր
եւ Հաշ
տութեան
շրջանին
Հ
ա
յ դ տասր
տ ա ր իներ
ու
րնթացքին
ան մի այն մէկ գիրք
Հրատարա–
կե| քանի, մր բոլորովին նոր ու շատ սիրուն դե
ռատի բանաստեղծներու
յայտնութիւնը զոր կթ
դտնեւք
Ջանք
փոքրիկ ամսաթերթին ւ1եջ դոր
խումբ մրխանդ ա վ առ պատանիներ Փարիզի մեջ
սկսած են նրատարակեյ Պ. Ա. Սեմայի նախա
ձեռնութեամբ, եւ ո ւ ր կր դտնեմ 11եմայի, Միշել
Բարձիկի, Մանու շեանի,
Աինանեանի, Ապա–
սեանի, «Մոզի » ի եւ «Զե ւ ս » ի զմայլելի եջեր, ո–
րոնց ոմանք զերծ չենձեւական մանր մունր թե–
րութիւններե, բայց որոնց ամենքն ալ սշմաւփտ
բանաստեղծութիւն են, լաւ տաղաչափուած ու
հոսուն ոտանաւորով արտայայտուած, եւ նորա
բողբոջ քերթողական
տաղանդներու
ամբողջ
Տոյլի մր ծլարձակման աւետիսր կր բերեն մեզի,
ինչպես (երնեվի
՚
Օ՚իչլ։
արդեն իսկ մեզի տուաւ
ուրիշ ուշւսզոսւ ու խոստմնալից նորեկ մր, ար
ձակով բանաստեղծ (1. Գումրուեանր։ Այդ սիրուն
թարմ թերթի մասին ՈՐ ե
Ջանքը,
աւելի ման–
րամասնօրեն պիտի խօսիմ յաջորդ քրոնիկիս մեջ,
ուր եւ պ ի
տ
ի լ՛սե՜մ նաեւ
ջերմ դնաքլատանքի
խօսքս աւելի հին նորեբու օրկան
Զուարթնոց
շահեկան աւքսաթերթին վրայ, զոր հիմնեց եւ մեծ
անձնոլիրոլթեամբ, անվհատ կորովով, ո ւ մանա
ւանդ զուտ զրասիրական ուբնաւ կուսակցական
ոզւով՛ կր օարունակե հրատարակել Պ. Հրանդ
Բալուեան։
կած է,
Հ ա յ ր ե ն ի ք ի ս համա ր ,
ուր կան զօրեղ
ու
գեղեցիկ
էջեր,
բայց որ րնզՀանրապէս
ա–
ւելի
գործիչի ճառ է, մերթ բաւ ականց
ու սու–
ցիկ եւ Հեղինակին
անձով
չափաղան
լեց֊
ուած, քան զատ գրագէտի
գեղարուեստ
ական
գործ
՚։
Ա յս
վերջին
տարիներուն
ան
ետեւէ
ետեւ
Հրատարակեց
երեք
գիրք,
ճ ՚ ՚ ՚ ՚ թ Ո ր դ ը ,
որ կր պարունակէ
երեք վիպակ,
>ւարՕւո Հ ա յ
ր ե ն ի ,
պանդուխտի
երգեր, եւ
ի մ Գիթքր.
/՛
Ր
մանկս, թեան
յիշատակներր։
Ասոնցմէ զատ,
ան Հրատարակեց
Հ ա յ ր ե ն ի ք
ամսաղրին
մէջ
Րաֆֆիի
եւ Անդրանիկի
նու՛փրուած
րնդարձակ
ուսումնասիրութիւնն
եր,
ի ւո ս ղ ա կ ա ն է ս ք ի զ ն ե
|1
տիտղոսով
յօդուածներու
շարք
ւ/՚ր,
|Լ
(
>"1
(
լիլ–
ն ե ր
վիպակր եւ
ի մ Գ ի ր ք / ՛ * ֊ ՛
երկրորդ
մասէն,
որ պատանութեան
յիշատակներր
պիտի պա
րունակէ
եւ Հատորով
լոյս
պիտի տեսնէ ի
մօտոյ,
Հատուածներ։
Ասոնցմէ՝
|> I I I I I I |
II/
11
II
1
՚1
1
է ս ք ի ղն ե ր Հ / ,
բաց ի «Հայաստան
եւ Հռոմ»
գրլ–
խուն
գեղեցիկ
էջերէն,
շաՀեկան
բայց
թեր/ւս
աւելորդ
կրկնութիւն
մր եւ րնղլայնում
մրն
էին,
թէեւ շատ լաւ դրուած, իր
ի ա ւււ | ի ա յ ո լ մ
գործին։
Անդրանիկի
եւ /՚աֆֆիի
վրայ սէ սու լէ՛֊
նասիրութիւններր
պերճախօս
ներբողեաններ
Էին մեծ գրազէւոին
եւ մեծ կռուողին,
բայց
միակոզմանի,
կուսակցական
գործ ի չ ԱՀ
աբոն֊
եանին
կողմէ
աւելի
դրուած քան գրագէտին.
Անդրանիկ
իր կեանքին
ու նկարագրին
ամ–
բողջութեանր
մէջ չէր րմբոնուած
ու
ցոյց
տրուած
,
իսկ Րաֆֆին
կր ս,ա ր ւի ո ղուէր ոչ
՛
քրայն իբր իսկական
վիպասան,
այլ իբր Հա
յոց
մեծագոյն
վ ի պա սանր,
մինչ
Շիրվանգա–
գէ՛" ԷՐ "Ր իրաւունք
ունէր երբ կր գրէր թէ
Րաֆֆին, մեծ գրագէտ, չէ բուն
վիպասանք
ինչլզէս
ինք զայն
կ՚րմբռնէ։
ՈրովՀետեւ
եթէ
Պալզաքն
ու Տ օս թռյեվսք
ին
բուն
վիպասանն
են — եւ անշուշտ
անոնք են բուն
վիսլա սա
նր,֊Հիւկօ
, 1
ւ
լ
՚
>լթրր
Աքօթ,
ժ՚օրժ Սան,
Ալեր֊
սանտր
Տիւմա,
էօժէն
Սիլ -
քերթռղաշունչ
Հմայիչ
> վիպողներ
֊
ինչպէս եւ
Րաֆֆ>ին–
բուն վիպասանը
չեն։
Րաֆֆի
մեծ
գրագէտ
՛
Հ՛Ր՛" է՛ բանաստեղծ
Հոգիով,
ռոմանթիկ
Հոյա
կապ
վիպող
մը
(
օՕՈէՔԱւ),
ինչպէս ել է
ինքը
ԱՀարոնեան,
Րաֆֆիի
աշակերտն
ու շարու
նակս ղր ։
Բայց
||.րադի|նե
(1
ճ
»
եւ
ճ ա մ բ ո ր դ ը
Հատորին
երեք
վիպակները
/
>11.ւբորդը, <| Էղ օ ի
ա լ ա
,
ր ,
ե՚ՐՐ ձ ի ւ ն ն ի յ ն ո ւ մ ՛
Է1 դուս, գրական
գործեր
էին,
լաւագո/ններէն
Հեղինակին,
ո, լաւա–
Fonds A.R.A.M