6
ԱՆԱՀԻՏ
իր
ոլսոււ/նասիրութե
ան
*
^Է^
Հ ա մա մի տ
կը
թու
ի։
Ո"վ
է այգ սկդբԱական
երգիչը,
ե՞րր
ապ­
րած
է ա՚Ա
յ
Հայ աստ
ան ի ո ր մասին
//
Հ
9 ։
Այո
Հ ար՝ ցը դե ո կր
//
հ այ
անլոյծ։
Հ, Ն– (Լկի՛ս ե ա"ե
է
որ
((
Զուարթնոց»
ա
էք
սա­
դր ի
() — /
թի
լ
ին
մէ^ Հրատարակած
Է
վեց
՛
Քուչ ակ ե ս.՝ն քառեակ,
հԼիեննայի
Ս ատենա–
դարանի
թիւ 6/4
ձե ո ա գր ԷՆ քաղուած
%
եւ ո–
րոն ք գրեթէ
ամենքն
ալ պարգ
ա ա ր բե ր ա կ–
ներ
են ար գէն ապուա
ծ տաղի կն եր ու,
ն ոյն
թ իւին
մէ^ ունի
նաեւ
յ օ գ ուա ծ մր
ք
ուր՝
այս
աադերու
Հ
ա
Ր4*Ր
մեր
՚
^՚է ^
ժոդովր
դա կանա–
ւք ո ելու
Հ ա մա ր իմ կատարած
խանքերս
գնա՛
Հատ ել ով
Հ անդերձ
կր
ւէ ե դա գր Է ին ծ ի
թ Է
Արիստ
է
վրգ
,
Տ Էվ կսւնց ի
ս
Հայերգի))
յ ա սաֆա­
րան
ի Ն մէՀ այ դ տաղ
երուն
Խ արա
կոն
իսեցի
Նավապետ
՛
Քուչա կին
վերագրումը
իւրացու­
ցեր
եմ եւ թէ ((կապեր
ե՜մ ույդ աննւքան
քառ­
եակն
երուն
Հետ
մի պ արդուկ
աշուղ
՛
ք՛ուՀակի
անունը^
առանց
վարանելոԼ
թէ ասով
քառ՛
ե ակները
կը տ ուժ են իր ենց
Հնա թ ի ւն ը »/ Հ.
Ակին ե ան
1
լ ա ւելցն է
փ
((՛
Քուչ ակ
Ժ՚է, դար ու ա֊
ռա^ին
քառորդէն
Հայ տ ա դա սաց
մըն է
1
/
ա
ա -
նեցի
կոչուած
,
թէեւ
ծագէք ամբ
Խ ա ր ա կոն
ի ս
գիլգէն
կ՛ ըսուի։
Նա
Հեղինակ
է
քանի
մը
պարդ
ժողովրդական
տաղերու
եւ իբրեւ
ա–
շուղ
երգող
Հին ժոդովրդական
երդերու։
/*
Հարկէ
երգի
մը ա ը տ ա ս ան ո լ թ ե ա մբ ^էր
կա­
րոդ
երգիչը
երդին
աչ
Հե դինա կը նկատ ո լիր »
Հ. Ակին ե ան մոռցած
է որ
երկու. ՛Քուչա կ մե­
գի
ծ անօթ
է անունովդ
մին՝ այն որուն
կ ակ­
նարկէ
/
ւ որ ((թոռ ՛Քուչակն))
է
ք
ապրած
ար­
դարեւ
Ժ՚Լ՝* դարու
առածին
քառորդին,
միւսը՝
այղ
աշոլգ
՛
Քուչ ա կին մեծ պապը
ք
Նա Հապ
ետ
վարպետը,
որ Ժ*Ե, գարու
վերջերը
կամ
Ժ՚ՏՀ.ի
սկիղՀլները
ապրած
ըլլալու
է
է
((
Այս
ծովական
գիշերն
ի բուն))
երգը
(
շ ա յ հ ր գ ^
մէԼ
Հրատա­
րակուած
՛
Ք ո ւչա կե ան ըն դար ձա կ
տաղաշարքը)^
կը
գրէ
$ է
1
1
Կ
ա
**՚9
վարդապետ.
Նա Հ ա պ ե տ
վարպետ
՛
Քուչակինն
է
փ
որ
օրինա կուած
է
ՌԼԱ
(1385)
ի Սեր աստի ա, եւ նոյն
օրինակէն
տա>/ա» Հ
կրկի՛ս
ՌՃ՚ԼԷ
թուին
(1746)
Պետրոս
երէցր))ւ
Տէվկանց
կր ./իլ՛է նաեւ
ձեոագիր
ա–
ւ ե /// ա ր ան ի մր մէկ յիշատակարանր
ուր
կայ
սա
տողը՝
«
Գարձեալ
յիշեցէք
ղ՚Բուչակ
եւ
գմեծ Պապն
Ի
՛
Ր ՆաՀաէդեա
վարպետն
որ մա­
կանուն
աշրղ
՛
Բուսակ
ասի))։
ար ա կոնիս ,
կ՝աւելցնէ
Տէվկանց
վարդապետ,
բազմանայ
գիւղ
մի է ի Տոսպ
գաւառն
Հաս պ ուր ա կան ի,
ԱրԼակայ
լճակին
արեւելեան
եզրր,
եւ Քու­
չակ
աշըգին
եւ իւր պապ
Նա Հապ ետ
վարպետ
աշուղին
սեպՀական
գիւղն
է, որք
թոռն
ել
պապիկով
միասին
Հոն թաղուած
են, ել
դե–
րեգմաննին
իբրեւ
ուխտատեղի
Համարուած
է
տհղացւոցմէ))։
ՆաՀապետր
ուրեւա,
որուն
վե­
րապրած
է Տէվկանց
այղ տաղաշարքր
եւ ո–
րուն
անուն
ր ես ալ՝
իմ աոաջին
Հրատարա­
կութեանս
մէէ՝
կցեցի
այղ
տաղաշարքին,
այնքան
ալ նոր ժամանակի
բանաստեղծ
մր
չէ քանի
որ Ժէ. գարու
վերջերն
է ապրեր,
ե
անշուք
աշուղ
չէ, քանի
որ «վարպետ),
յոր–
Լոր2 ուած
է այղ Հին օրերէն
իսկ,
՚
Լսւսպալ՛ա­
կանի
մէԼ մեծաՀոչակ
աշուղի
անուն
մր ձգած
է որ ցարդ
ժողովուրդին
մէշ՝
կր
յեդյեղ–
ուի,
եւ գերեղմանն
իսկ ուխտատեղ
ի
դարձած
է, ինչ որ ցոյց
կոլտայ
ո՛րքան
Հադուաղէպ
ժողովրդականութիւն
վայելած
է այդ
վարպետ
աշոլղր։
Ուրեմն
ալս աննման
քաոեակներր
չէին
տուժեր
այսպիսի արտակարգ
մեծարանքի
մր
արժանացած
աշուղի
մր վեր ա գ ր ո ւ ե լո վ
։
Ու­
րիշ
Հարց թէ այդ այդ տ ա դե ր ր իրապէս
Խ ա ֊
րակոնիս
ծնած ՆաՀապետի
մր գո րծն են, ել
թէ
անոնք
Վանայ
շրջանին
մէ"^
յօրինուած
երգեր
են։ Այդ
Հարցր
նոյն իսկ
ււՆաՀապետ
՝
Բուչակի
Գիլանր))
գրքիս
յառաջաբանին
մէշ^
դրած
եմ ես, Տէվկանց
վարդապետի
անորոշ
Հաւաստումր
անբաւական
գտնելով
այղ Հար­
ցին
լուծումր
տալու։
Գիտել
տուած
եմ Հոն նաեւ
որ
ձեռագիր–
ներու
մէշ^ ՛Այդ տ ա դա շար քեր
ր ո ել է
Հեղի­
նակի
անուն
չեն կրեր,
թէ
լեզուն
ու ոճր
ել
տաղաչափութիլնր
Վանայ
ժոդովրդական
եր.
գերուն
Հետ
նմանութիւն
չունին
այլ
Ակն այ
ժողովրդական
երդերուն,
ան տ ո ւն ին ե ր ուն
Հետ
է որ յայտնի
խնամութիւն
ցոյց կա
տան,
եւ ենթադրած
էի որ
թերեւս
այդ
ՆաՀապետ
•
Բուչակր
որուն
կր վերադրէր
Տէվկանց
այղ
տաղաշարքր,
Ակնէն
բղխած
բանաստեղծ
մր
րլլար
որ թավւաոելով
Հայաստանի
այլ հ ա/լ
կողմերր՝
իր կեանքին
վեր1ին
մասր եկած
ըլ­
լայ
Վանայ
մէէ անցրնել
և 1)1 արա
կոնիս
թաղ­
ուած
է։
Ա
յԴ
մ
է Լ՞ն՛է՛»
՚
քեպի
ծանօթ
էր միայն
մէկ
տաղ,
սԳօգալ
մ՝ես
երէկ տեսա, ի քաղաքն
ի
յԱնկո,
րիա
որուն
Աեբ1ր
յիշուա
ծ է
֊
Բուչակի
անոլնր,
֊
ո ւ ետքէն
ես
ինքս
նկատեցի
եւ
Fonds A.R.A.M