ԱՆԱՀԻՏ
11
կ՝ըսե%)) (ՀԱ՛ Է1 45ձի։
Ինչպէս
թուրքերէն
յօ­
րինուած
երգեր
Թի Լ ր|»|ւ
են ասւումՀ
նոյնը ե֊
գեշ է եւ մեր մէԸ
Հայրէնների
նկատմ՛ամբ))։
Բայց Աբեղեան սա կարծիքն
ես կը յայանէ թէ
ւ)այէւ|>էՆ՛
երաժշտական
որոշ եղանակ կաս" ոճ
չի նշան ա կեր , ույ լ ոտանաւոր
ի տեսակ
մր
ք
տաղաչա՚իական
ձեւմը ՝ Հայոց
յ ա տուկ , եւ
թէ
((
Հայրէնի
կարգաւ»
կր նշանակէ
«
Հա/կա­
կան
տաղաչաւիութիւն))։
Ես կը կարծեմ՛ թէ
I) այր էն/»
թէ՝ Հայկական
ինքնուրոյն
երաժըշ–
աական ոճ եւ թէ ատոր Հետ կապուած
որոշ
Հայկական
տ ա ղա չա վ։ ութ ի ւն կր
նշանակէ»
((
Եր աժ չտա կան ոճ)) ր սելով
չենք
ըմբոն եր որ
բոլոր
()
այր ԷՆ
ներր,
որոնք
միշտ
նոյն
նիւթին
վրայ չենյօրինուած,
միշտ
միեւնոյն
եղա­
նակն
ունեցած
ըլլանք
այ չ թէ
"՚
նոնց
եղա­
նակը՝
իւրաքանչիւր
նիւթի
Համեմատ
որոշ
այ լա գան ո ւմե ե ր ո վ՝ յ օրին ուա ծ էր նոյն
բնի< կ
Հայկական
որոշ երաժշտական
ոճին,
՛
կարգին
(
ա օ Ժ շ )
Համեմատ։
Հայ ր
կՆներու
եղանակ­
ներ ր դեռ չ են
ո ւս ո ւմե ա սիրո ւա ծ ։
Տարւոք
Ակնցիներ
գեռ կան անշուշտ որ կը յ ի շեն Ակ֊
նայ մէ^ երդուած
1)
այ ր
կՆներու
եղանակներ։
կոմիտաս
վարդապետ
լսած ու ձայնագրած
կր
անոնց մ է մին, թան կ ա գին կ տոր մը,
^ք՚րղի,
Հ արըստի
որդի,
ծիլ ոսկի, ծառ
արմաւենի»
տողով
սկսող, որ *Բուչակեան
շարքին
մէ ^ կը
գտնուի եւ զոր քիչ ա ա ր բեր ութ ե ա մբ
ճանիկ–
եան ալ գրած է իր
ՀնՈւԹիւՆք Ակն ԼԱյ
գրքին
անտուն
ին եր ուն շարքին
մէչԼ իբր գեռ մինչ
եւ
իր ատենը
ժողովուրդին
մէ ^
երդուող
երգ,
բայց
Կ ո մի տաս վարղապետ
չէ
Հրատարակած
գժբադդաբար
այդ երգին
ձայնադրութիւնը։
3
ան կա
ւ է։ է որ մեր այժ մեան
երաժշտագէտ–
ները
Ակն ց ին եր ո ւ երգել տ ալով Ակն այ
Հ ին
1)
այ (I
\
Հհներ Լկամ անաունիներ
որ նոյն
տա֊
ղաչալիութեամբ
յօրինուած
են^,
այ գ
շաՀե–
կան ու անՀրաժեշտ
ո ւսո ւէԱւ ա ս ի ր ու թ ի ւն ը կա­
տարեն,
Է֊՚չ
ո
Ր թէ
ա
յ դ Հին ու զուտ
Հայկ,
երաժշտական
ոճը երեւան
Հանելու
եւ թէ
այգ
|) այր ԷՆ
ներա
տաղաչ ավւութեան
վրայ ա •
՚-
ելի յստակ
լոյս սվաելու
պիաի
ծառայէ։ թ՛է
քյայ րէՆ
բառով
գլխաւորապէս
երաժշտական
ոճը կը Հասկցուի,
ատիկա
կ ապա ցուց ու ի
ճանի կե ան ի սա տողերով.
(
< Երբ վ։ ե ս այ ին
կոդմ՚ի
խնամի
կանայք
աղջկան
կողմը
կեր՛
թան,
ձեռաց
թմբուկով
տաճկերէն
4
Ց §ա–
(
|ԷՆ
կ՝երգեն,
յետոյ կր սկսին
գովասանական
երգերը որ ււովորաբար
տաճկերէն
են եւ ո–
րոնց
շե՜ր
կ՚րսեն
(
Հ)* յ
Ուրեմն
վայրէն/»
է՛ն ա֊
ոաԼ
Հայոց
յատուկ
եղանա կ
է, քանի որ վեր­
ջին
ժամանակն/,բուն
մէ^ այդպէս
կոչուած
են
նոյն իսկ երգեր
որոնց խօսքերր
թուրքերէն
են,
այդ
ե ղան ա կը՝ ան շուշտ առա $ կը
յօրինուէր
միմիայն
Հայերէն
խօսքերու
վրայ որ որոշ տա­
ղաչափութեամբ
մր կազմուած
էին։ Այգ աա՛
դա չ ա ւի ա թ եան կազմր
ծանօթ
Է մեզի,—
թէեւ
անոր
կանոններուն
ճշ դո ւմե ալ դեռ վէճ ի ա–
ռարկայ
է ։
Աբեղեան
անով
բաւական
եր­
կար
օր էն
դրա ղա ծ է իր ուս ո ւմե ա սիր ութ ե ան
"՞
էէ՛
ԷնչպԷո եւ ես ինքս
ոՆսւ1)խո^
4907
տար­
ուան յօդուածաշարքիս
մ՛է ք ։
Մենք
երկու
((
Հայկական))
չավ։
ունինք
ք
մին
միւսէն
աւելի
դեղեցիկ
ու ճկուն,
լայն
ու
ալեծուփ։
Ս ին այնէ գոր Հ, Արսէն
Բագրա­
տունի
շ արականներուս
մէՓ գ աաւ եւ
որով
Գթեց իր Հոմերի,
Վերգիլի,
Սոփոկլի
թարգ­
ման
ո ւթ ի ւնն ե րն ու իր
^ այ կր,
լ
\
Ո
Ր*՛
Հատա­
ծով
տողը
(1, 2
գ
3,
4, 4
— 5
կամ 4—4, 4—4,
ն — 4
կամ 4 4)։
՚
Նորաքհ՚ւսշ արսակաւոր եւ զօրւսգւ ուիւդ առա­
քինեաց»
Վ առեցար
զին ու (ագւոյն արիաբար
րնդդեւք
մանու,
Վարդա՚ն, քաջ նաքաւտակ, ու* փոնեցեր
ր զթ ր
0
"
նաւէին...
Այս
չաւիը՝
աւելի կամ նուազ
կանոնաւոր
կե րպով
գործածուած
Է մեր Հին ե կե գե ց ա կան
երդերուն,
շարականներուն
մէչԼ
միայն,
Հ.
Արսէն
Ւ ա դրա տուն ի էն վե ր Հն ա կ ան ձեւ ստա­
նա լէ եւ դիւցազներգական
ու ո.ղ բեր գա կան
քերթուածներու
մէ ^
կիրարկուելէ
առաք։
Ա՚իւսն
այն է որ ՝Բ ու էա կ ե ա ն
տաղերուն
ու
Ակն այ ան տուն իներ ուն մէ^ կը գան ենք։ Ա–
տոր
առածին
օրինակը
կը տեսնենք
Նարե­
կացի ի ա ա ղեր էն ո ման ց մէշ^,
Գոնսւր վաուրն վ առ առեւպ ի վենից վարսիցն
ա ոիենից ։
Նոյն
չ աւիը
գործած ած են նաեւ
՛
հր ի կ,
&
ովՀ անն էս
Պլուզ,
Խա չատուր
կե
չառեցի,
( 0
Ա յ
ս
ԺՐ
ր ա ռն ալ
շարական
բ ա ռ ին ա–
ռ ա ^ին վանկին 0եսւ կապ ս՛՛ունի Թե ր ե ւ ս ։
Fonds A.R.A.M