ԱՆԱՀԻՏ
13
ՌուՏէն
գրականութեան
վարպետներէն
Տէկը,
"
ւ1՚"1՛
րաներոլ
վրայ,
զոր բան ս։սո։հ ղծներ
ը՝
որոնք
Պ, Բ, Հաշտէու,
սլատՏարան
ու գրագէտ,
կ՚ըսէ,
կազՏուահ
դրականութիւն
ձը ունին
իրենց
առջեւ՝
«.
ԷՏինեււքու
շատ
Տը
զՏայլելի
քերթուածներ
արդէն պատրաստ
կը դտնեն
։
Ինչպէս
գիտութեան,
թողուց,
բայց
էր Տեծագոյն
արժանիքը
եղաւ
այԳւ որ
նոյնպէս
եւ դրականութեան
Տէ$,
անոնք
որ
յետոյ
ռուՏէն
բանաստեղծութեան
Տէշ ներՏուծեց
՚
ճշՏա–
կուդան՝
կ՛աւելցնեն
Տիայն
Տթերաած
գրաՏա–
րիտ ՏտածուՏը
իբր
1
սո
ՐՔ
ճշ^Տարիտ
արուեստը
գլուխը։»
իրր ձեւ, փոխանակ
նախկին
դիւրին
գեղգեղներուն
Եւ Հետեւաբար,
թերեւս
առանց
ոււ-ելու,
՚
ԷՏի–
որ շատ
առողջապահական
էին թէ
բանաստեղծին
նեսքոլ
ռոլՏէն
լեզուին
ստեղծիչներէն
Տէկը
եղաւ։
եւ թէ
ընթերցողին
ՀաՏար,
1
ւ որ զանոնք
երկուքն
1՚
ր ո՜ճը դարձաւ
տեսակ
Xր ղիՏագիծ
ռուՏէն
լեզ–
ալ
զերհ
կշ կտցդլցանէին
Տաքի
եւ
սրտի
՜
ճիգէ։))
ուին
ՀաՏար։
Ու չաւիազանցութիւն
չէ
ը՚՚ելը^
որ
Ու Լաշտէուի
եզրակացութիւնը
այն կ՚ըԱայ
թէ «է–
ա1ար
քերթուածները
կա
զ։՝ ե ցին տեսակ
Տը
դասական
Տինեսքու
պիտի
ապրի
որովՀետեւ
կրցաւ
ղեղեցիկը
ուղեցոյց
սերունւլ1։երուն
Հաս՛ար
որ
\
ետոյ
եկան՛,
գտնել
առանց
նմանելու
որ եւ է Տէկուն
։)՝)
ճիշտ
ինչպէւ,
պաաաՀեցալ
Տեր
աշխարհարարին
Ռեւին
ՀաՏար
այդքան
չարչարուող
արուես–
կազՏութեանը
ատեն,
Մեր
Տէ՚չ
ալ դրական
ղէՏ–
տադէտ
Տը անշուշտ
ոճ Տը պիաի
ստեղծէր
։
ԷՏի–
Ք^Ր»
էէ՛" "V
Կր,
սահ
Ր
հե
Լ
քերականներուն
չյաչո–
նեսքուն
աւելէն
ըրաւ,
դրեթէ
ինքը
ստեղհեց
քեր–
դահը։
Անոնց
երկերն
Էին որ
կաղՏեցին
ձեր
աշ–
թողտկտն
բարբառը։
ԻրՏԷ
աո
ա
չ աղքատ
էր ռու.
խարՀտբարին
քերականութիւնը։
Տէն դրական
րարրաոը՝
կարենալ
պատՏելու
ՀաՏար
Րատուլէոքոլ
Մդթրուէն
է դարձեալ
որ
սա
արուեստաղէտի
Տը Հոդին։
ԷՏինեսքու
ստիպուեցս
լ
ՏէչբերուՏը
կը փորձուիս
ընել.
նախ
րարրառ
Տը չօրինել
որպէս
ղի ի՛նքզինքը
րա.
«
էդնեսքու
ձեր բոլոր
գրողներուն
Տէշ
ՏՀ ակն
ցատրէ,
ինչպէս
ըրին
Հաչ դրական
վերածնութեան
է
Ո
ր կրցաւ ՏտածՏան
եւ իտէալիսթ
զգացուէի
ա–
ռաՀվիրաները
ձէղՏԷ
կէ"
դար առաջ,
իրենց
՚
ճիգե–
ճենէն
Հարուստ
խորքը
տրտայայւոեք
աւՏենէն
վճիտ
բուն
Տեծ
Տասը վատնելով
աշխարՀաբարին
Հաղ–
ռուՏաներէնով
:
Երբ իր Տայրենի
լեզուին
բառը
ան֊
ցնհլոլ
ՀաՏար
դրական
պատՏուճանը,
ու կար՜ճ
բաւական
էր բարձր
ՏտահՏան
Տը խորքը
Հադուե–
աեն
Տը Տիայն
ունենալով
Տաքի
՜
լիզերու,
Հոդեկան
ընելու,
ան խորքը
չզոՀեց
ոչ ալ խոշտանգեց
բա–
վերելքներու։
ԷՏինեսքու
պատրաստ
բա ն
Տը
ռը,
այլ ճգնեցաւ
ու ըրաւ
այնպէս
Տը որ
երկուքն
չգտաւ՝
ինչպէս
Տեզ նախորդող
Հաչ
դրական
սե–
ալ յարմարեցան
իրարու։
Աշխատուած
է իր
լեզուն,
բունդը։
Պէտք
եղաւ
նախ
լեզուն
կռել՝
որպէս
ղի
ք՚՚՚՚յց
ոչ չարչարուած։
էեզու
Տըն է որ պէաք
է
չկակազէ
ՏտածուՁները
բացտտրահ
ատեն։
Գ
ա
Ր
ապագային,
երբ ժաՏանակը
իր Տշակութը
բե–
Կաբապեա
Ի պրայիլեան
ու,
Հայազգի
յայտնի
րէր
Ո
լ կատարէր
բնական
ձեւափոխութիւնները
:
գրական
քննադատը,
սապէս
կը ՜ճշդէ
ԷՏինեսքուի
ԷՏինեսքու
փութացուց
աշխատանքը
զոր իրՏԷ
յե–
դերը
ռուՏէն
քերթողական
բարբառի
կազՏութեանը
աոյ գլուխ
պիտի
Հանէր
ապագայ
սերունդներու
ի–
Տէջ
.
Տացականութիլնը։
Ան գտաւ
իր կիրքերուն
եւ
կա–
« %
ա ք
եղաւ
որ ան կազՏԷ
դրական
լեզուն
ու
րօտներոԼն
ՀաՏար
աՏենէն
աՏուր
Հանդերձանքը
քերթողական
բարբառը,
-
բաներ
զոր զարղացած
"
Ր
ան
"
ն
Տ
կեանք
պիտի
ապտՀովէր։
Ուրիշ
ո ր և է
երկիրներու
Տէչ պատրաստ
կը զանեն
բանաստեղծ.
ԳՐ
Ո
Ղ
չԿ
.
ա
Տ
"
V
հ»ի՚"եսքուի
պէս
բծախնդիր
եղած
ները։
Վիքթոր
Հիւկօի
արժանիքներէն
Տէկը
այն ե–
"
Ա
ա
Տ
Հակակշռելու
իր իւրաքանչիւր
խօսրը,
իւրա–
ղալ
որ ճոխացա
ց բանաստեղծական
բարբառը
Հ
ա
Կ1
"
Ր
է"՛
1
֊»
Է"Կ՚»
քերթողական
արօէք
տալով
բացատրութեանց
ո–
Եւ ինչպէս
բոլոր
՜
ճշՏարիտ
արուեստագէանե–
րոնք
Տինչեւ
այն ատեն
Հեռու
կը պաՀուէին
բա–
րը՝
ԷՏինեսքու
ծափը
արՀտՏարՀեց։
Ան
երբեք
նասաեղծոլթենէն
։
նսկ
ԷՏինեսքու
դրեթէ
աՏբոզ–
չՏօաեցալ
աՏբոխին։
Ան
երղեց
որովՀետեւ
չէր
քապէս
ստեղծեց
ռուՏէն
քերթողական
լեզուն,
նա–
կրնար
չերգել
իր Հողին
:
Ու
եթէ
գրեց՝
գրելո՛ւ
խապէս
՜
ճշւլելէ
յետոյ
նաեւ գրական
բարբառը։
Ու
Հա՜ճոյքին
ՀաՏար
էր։
՛
է՛րեց
իրեն
ՀաՏար,
ու այն
ի՛նչ
աւելի
Տեհ պիտի
ըլլար
իբր բանաստեղծ
եթէ
երջանիկ
քիչերուն
ՀաՏար
որոնք
կրնային
Հասկը–
իր Տտալոր
՜
ճիգերուն
դրեթէ
կէ՚՚ը
չսպառէր
այս–
նալ
ղինքը։
Այն երգեց
ասպետներս
ւն
ՀաՏար։
Fonds A.R.A.M