Ներ ու կսկիծը եւ պանդխտութեան
ցաւը։
Ղ՝ար եր ո ՚ վ լացինք ու աղօ–
թեցինք
,
աղօթեցինք
ու լացինք
,
մինչեւ
որ , օրմը, դանակը
հասաւ
ոսկորին
ու սրբազան
ըմբոստութեան
Հուրը
կայծկլտալ
սկսաւ Հոս
ու
հոն»
2
։
Պէտք էր կազմակերպել
Հայ երիտասարդութիւնը,
զինե՛լ
ինք֊
նա պա չտպան
ո ւթե ան
Համար
,
բայց
ամէն
բանէ առաջ պէտք էր Հայ
պատանին
կրթել եւ մարզ ե լ :
Ազգային
այս վեՀ նպատակի
իրագործման
Համար
գործի
անցան
իրարու
գաղափարակից
Վանի
Հռչակաւոր
«
Երեք
Մկրտիչները»,
Խրիմեան
,
Փորթուգալեան
եւ Աւետիսեան
(
բուն
անունով՝
Թերլե֊
մ ե զեան
) ,
որոնք
ռահվիրաները
Հանդիսացան
Վասպո
լրականի
Հա֊
/
ու թե ան
զարթօնքին
:
Մկրտիչ
Խրիմեան
Արբազանը
(
Խրիմեան
Հայրիկ))
Առաջնորդ
նշանակս ւա ծ էր Վասպո
լրականի
Հայութեան
, 1.87 9–
ի ն , կ*
Պոլսոյ
Հայոց պատրիարք
Ներսէս
Արք՝ Վարժապետեանի
կողմէ^ւ
Խրիմեան
մեծ
ազդեց
ութիւն
գործած
էր շրջանի
Հայութեան
,
յատկապէս
երի֊
տասարդութեան
վրայ
> իր Հայրենասիրութեամբ,
աղա տատ
են
չու֊
թեամբ ու Վար ա դա յ վանքին
մէջ Հրատարակած
«
Արծուի
Վասպու֊
րական»
թերթովը:
Ան Ակն այ Առաջնորդ
^արեգին
ծ* Վրդ՝ Սրր~~
ւանձտեանը
իրեն
օգնական
Հրաւիրած
էր
1880
թուականին^։
Մինչ
Պ ատիրարք
Ներսէս
Վարժապետեանը
կը հաւատար,
որ
Պերլինի
Վե Հաժոդովի
հայութեան
վերաբերեալ
61֊
րգ
յօգուածր
ի ֊
րագործելի
է, թէ ք^
ո
*֊
րքը
իր յանձնառութիւնը
պիտի կատարէ, եւ
թէ
Աւրոպան
պիտի
հսկէ
բարենորոգումներու
գործադրութեան
վրայ*,
^արեգին
Վրգ*
Արուանձտեանը,
ընդհակառակն
,
յ ո
ւսա֊
խաբուած
էր վեհաժողովէն
X Ան առաջարկած
էր ամէն կապ
կտրել
եւրոպական
դիւանագիտութեան
հետ եւ թանալ որ Հայութիւնը
կեդ֊
րոնանա
յ բուն
Հայաստանի
մէ9: Արուանձտեանր
հա
յ կական
հար֊
ցի մէջ եւրոպական
միջամտութիւնը
կը համարէր
վտանգաւոր,
եւ
կը
խորհէր,
որ անոնք
ստեղծեցին
61–
րդ
յօդուածը
իրենց
շա֊
հերուն
Համար
,
որպէսզի
առիթ
ունենան
միջամտելու
Թուրքիոյ
դործերուն:
Ան կը թելադրէր
,
որ Հայութիւնր
յենուի
իր
սեփական
ուժերուն
վրայ եւ իր ուշադրութեան
եւ գուրգուրանքին
առարկան
դարձնէ
Թրքահայաստանը
եւ մէկտեղուի
այնտեղ։
Ան կը
թելադրէր
2
Արամ Հայ կազ,
Անդրանիկը ՝ք*աջ
(
Տես «Հայրենիք»
Օրաթերթ,
Օգոսաոս
30, 1977,
էջ
1 ։
3
Համբարձում
Երամեան,
Յուշարձան Վան-Վասպուրականի,
Հա.
Ա. ,
էջ
ւ շ շ :
1
4
Նոյն, էջ
125։
ք
>
5
9–.
Գիւզալեան,
Պաամական Իւնդիրնհր,
Պէյրութ,
1937,
էջ
124։
- 61 -
Fonds A.R.A.M