պետներըւ
Փաշան կը ձերբակալէ
երկու, քիւրտ
պէյերը։
Պէտրիխան
կ՝ աքս ո ր ո ւի կրետէ, ի
ս
կ ՄաՀմուդ
խան՝
Աիլիստրէւ
Այս
անուանական
եւ մեղմ պատիժի
տնօրինումին
առթիւ, Կ*
Պոլս ո յ Հայ եկեղեցիներուն
մէֆ գո Հա բան ական
աղօթք կր
մատուց–
ւի արդարակորո՛վ
Սուլթանի
կեանքին
արեւշատութեան
Համար :
«
Սուլթանական
այս բարեացակամսւթիւնը»
կ ըսէ Մ*
Սեբոր­
եան,
«
եղաւ
աոաջինն ու վեր
ֆին ր»* • •
1 0 8
:
Թուրք
պետութեան
կիր ար կա ծ Հայաթին^
քաղաքականութեան
իբր
արդիւնք,
Հոս ու Հոն պոռթկումներն
ու ղինեալ
ինքնապաշտ–
պանութեան
փորձերը
անխուսափելի
դարձած
էին: \ֆ–րդ
դարու
Հայ ազատագրական
շարժման
ոաՀ վիրան երր
Մէք
ա
յ
էլ
Նալբանդ–
եան, Ոաֆֆի
, *
հր • Ար եր ունի
, ՚
Լազարոս
Աղայ եան , (հափայէլ Պատ–
կանեան
(
^համառ—ղաթիպա)
,
Ծերենց , Մկրաիչ
Փորթուգալեան,
Մ* Աւետիսեան,
Մ* Խրիմեան,
Գարեգին
Արուանձտեանց
եւ
ուրիշ­
ներ, ազատութեան
վառ յոյսերով
ՀրաՀրած
էին թուրք
եւ քիւրտ
րէ՛՜
կերու
կեղեքումներէն
ու սանձարձակ
կամայականութիւններէն
արիւնաքամ
դարձած ար եւմաաՀայ
ութիւնր
:
Զէնքի
ուժով ազատ
ու­
լն ձեռք բերելու
գաղափարը
սկսած էր տեղ շինել շատ մը
շինա­
կաններու
միտքերուն
մէֆւ Վերջապէս,
Ոաֆֆիի
եւ այլոց
ցանած
յեղափոխական
սերմերը ի դերեւ
չէին անցած եւ սկսած
էին
ծիլեր
արձակել
:
Հայ ազատագրական
շար ժման
մեծագոյն
առաքեալներէն
Ոաֆ­
ֆիի յեղափոխական
մտածոդութենէն
Հատուած
մը*–
«
Ո՛վ Հայրեր, ո՛վ պապեր, եթէ դուք այս վանքերի
տեղր,
որոնց­
մէ լիքն է մեր երկիրը,
բերդեր
շինէիք* - եթէ դուք
սուրբ
խաչերի
եւ անօթներ
ի փոխարէն որ սպառեցին
ձեր Հար ստութիւնր
,
զէնքեր
108
Մ • Սերոբեան
,
Մեր Պայքարը Հայ Ազատագրական Ուղիով,
Գա Հիր է,
1948, # 1 0 5 ։
|
*
Հոս աեզին է յիչել թէ Ծերենցը
(
Տ՚՚քթ՛
Ցովսէփ
Շիշմանեան) եւ Հրապա­
րակախօս Մաթէոս Մամ ո ւր հանը
, 1862
թ ՚ Զ է յ թ
ո լ ս
ի ապստամբութեան
ժամանակ
կողմնակիս
էին ազատագրական
պայքարի եւ նոյնիսկ կապեր Հաստատած
էին
քԼէյթունի ապստամբներուն
Հետ՝,
Տետագայ
տարիներուն,
անոնք Հրապարակի
վրայ եղող
բարենորոգումներու
Հարցով խանդա վառուած, Հակառակ
դիրք բռնած
էին ղինեալ
ապստամբութեան
գաղափարի
Հանդէպ, եւ ֆատա գով
Հանդիսացած
«
վերեւէն
եկող
ռեֆորմնե­
րում» :
ՀհԹորոս Լեւոնի^ի
Հեղինակր
նոյնիսկ բանավէճի
մէֆ մտած էր Գր • Արծրու–
նիի եւ Ոաֆֆիի
Հետ, ղանոնք անուանելով
«
բռնկած
գլուխներ» (Տես Ա՝• Գ* Ներ–
սի սեան,
Հայ ժողովրդի Ազատագրական Պայքարը Թրքական Իոնապետութեան
դէմ,
էջ
269)։
- 46 -
Fonds A.R.A.M