ինչ որ բրաւ
ԻպրաՀիմ
Փաշան
Հ
Փա ի,աճ
էէն
Կիլիկիայէն
բոլոր
այն աւատապե
տներն
ու. կա­
ռավարիչները
,
որոնք
Հայատեաց
եւ. Հայակեր
էին Հ Փախած
էին
Ա՝ արա
շի Հայաաեաո
աաբրերր։
Զէյթունր
անկախ
ձգուած
էր՛
Տէլի
՝
Քէշիչ
Միւ-սէլլիմ
ն չանա կո լած՛
իսլրաՀիմ
Փաշա,
օր մր իսկ
մ աքէն
շան ցուց
զինուոր
ղրկել
Զէյթունի
դէմ, Հակառակ
Ա՝ արա
շի
թուր­
քերու
աղաչանքներուն
:
յ
սա
էս
Հաճրնր
բացարձակ
անկախ
մնա­
ցած
եւ
Ս՝իւսէլլիս*
նշանակեց
Հաճ՝
Ծղիկ
իշխան
քՒուր—Աարգիսեանր
։
Փախած
էին Գողանեան
բոլոր
ա լա ա ա սլե անե ր ր
իուսուֆ
Աղան
Հա­
ճրն էն • ԱՀմէա
Աղան՝
ՎաՀկայէն
,
Աամուր
Աղան՝ կարս—Պազարէն
եւ
Չաարրճի
ՍէՀմէա
ք*էկր
Ասէ"
գէ
ա
է
՛
հօն իա , /՚րր
կուսակիցներ
Աուլթան
ԱաՀմ ուտին՛. Աիսր
յանձնեց
՚
էյաՀան
՝
ԲէՀեայ
Ֆէրմանեա–
նին, որպէս
Ա*իւսէլլի"*
եւ Աաանան
պղաիկեան
րնաանիքի
Հոգատա­
րութեան
:
ՒպրաՀիմ
Փաշա տուաւ
Հայերու
բացարձակ
Հաւասարութիւն
իսլամին
Հեա : Արտօնէց
ձի նստիլ , ղէնք
ունենալ
եւ կրել,
պաշտօ­
նէութեան
մասնակցիլ
ել երկրին
տուաւ կատարեալ
ապահովութիւն
եւ
արդարութիւն :
Ամենուրեք
Հայերը
գրաւեցին
րնդարձակ
Հողեր,
մանաւանդ
Ասեցիներն
ու Ատանացիներըւ
Ո*–թր տարուան
մէք*
Հա­
յերը
Կիէիկիոյ
մէք տէր
եղան խիստ
մեծ աճումի
եւ բարգաւաճումի
:
Այս
թուականէն
վերքն
էր որ տիրական
գիրք
մր գրաւեցինք
ամե­
նուրեք։
Ալ եթէ
Հայ աղգը արթնցած
րլլար , այգ
ութը
բա ր ե պա տ ե Հ
տարիները
պիտի
բաւէին
Պիլիկեցի
Հայերու
անկախութիւնը
Հիմնե­
լ ո ւ ։ ՐպրաՀիմ
Փաշա
բաղմիցս
խօսած
է Սիս ի կաթողիկոսին
,
Ատա—
նա յ ի Պղտիկեան
Հաճի
Պ՝րիգ
ո
ր
եւ Աւետիս
Ադաներուն
եւ ուրիշ
Հայ
մեծամեծներուն.
«
Պուրայա էրւքէնի կէթ-իրին աօլտոլրուԸ. սիզէ
վէրէճէյիւք»
(
Հոս Հայ բերէք
լեցուցէք,
ձեզի պիտի
տամ)
:
Ոչ
միայն
քնացած
էին պոլսոյ
Հայութիւնն
ու կովկասր,
այլ Հակառակ
իսկ
էին,
քանի
որ Օսմանեան
Աուլթանր
եւ (հուսաց
Զ՛արը
Հակառակ
էին Եգիպտոսի
իշխանին
ինչպէս
նաեւ
Անդ լի ա : Ասոնք
չէին
ուզեր
օսմանեան
կայսրութիւնը
բարեկարգուած
տեսնել,
մանաւանդ
որ
Հակառակ
էին Եդիպաոսի
ՒպրաՀիմ
Փաշային,
քանզի
անիկա
դաշ­
նակիցն
էր փրանսայի։
Այսպէսով
մեր լաւագոյն
բարեկամ
կարծած­
ները
եղան
մեր մեծագոյն
թշնամիներր։
Ե*–
1840
թուին
Անգլիա
ու
քրուսաստան
ստիպեցին
ք՚պրաՀիմ
Փաշան
ձգել
քաշուիլ
Կիլիկիայէն
եւ Աուրիայէն
։
Անոնք տեսան
թէ լուսամիտ
իշխան
մը, իր
բարե­
կարգութեամբ
Հզօր եւ անպարտելի
կայսրութիւն
մը Հիմնելու
վը–
րայ
էր՛ ասիկա
չՀր Համապատասխաներ
իրենց յետագայ
շահերուն
։
ԱյսոլՀանգերձ
Հա յերր
մեծապէս
օ զտուեցան
Եբր աՀիմ
Փա­
շայի
ութ տարուան
գրաւումէն
։
Լսեցի
անոր
բարիքները
իր
ժա­
մանակի
Հայերէն,
արդիւնքին
ականատես
եղայ
եւ այգ
պատճառաւ,
այս
գլուխով
կուզեմ
յիշատակել
Եգիպտոսի
իշխանը
իբրեւ
Հայ
83
Fonds A.R.A.M