0
սմանեաՆ
ո ե ր իշխանութիւնը
Հաստատուելէն
փերթ,
Զէյք^
ՈԼ
~՛
նի դա ւա ո լ, րնղա րձակուեսալ
մինէել
կասլան : Զէյթհւնի
չորս
իշ՛­
խաններ
ր ինքնագլուխ
կառավարեցին
զանոնք
խոստանալով
վճա՛րել
օսմանեան
կուսակալներուն
10
քսակ դրամ
որ կ՚ընէր
5000
գաՀեկան
եւ պիտի
ուղարկուէր
կ*
Պոլիս
Այա—Աոֆիա
մզկիթի
վերատեսուչ
ի\քալքին :
Աւանդութեամբ
կը \ պատմուի
որ
Սուլթան
Աիլլէյման
Ղ*անւււնի ժամանակ,
իշխանները
ՀՀէյթունցի
քա Հան
ույ մը
ուղարկե­
ցին
Պոլիս,
որ վերոյիշեալ
ա րտօնութիւննե
ր ը վերստանալով
դար­
ձաւ;
Այս ժամանակին
շինուեցաւ
նաեւ
Զէ յ թ՚՚՚ն ի մէ1 Աբ–
Ցակոբ
Եկեղեցին
(1545) :
ձ
4
Զէ՚յքէ
ուսո
ի^*°րը
շատ
անգամ
չէին վճարեր
վերոյիշեալ
տուր­
քը
մինչեւ
որ ստիպուած
բէլա
յ ին եւ կամ
օսմանեան
կուսակալները
կը
դիմէին
փաղաքշական
խօսքերով*
<ձՏ է լաւ թիւնր
այս անգամ
ձեր
աջակցութեան
եւ նուէ րին սլէտք
ունի» : Կ ր վճարէ
ին
զայն կազ ձի­
երով,
կո՛րիներով
եւ Հիւանդ
եզներով
:
Զէյթունցի
իշխանները
այս ատենները
բացի
զինուորական
տարազէն
,
իշխանի
մր տռանձնա լատկո
ւթիւննե
րն ու ազդեց ութ իւն ր
ունէին
ժողովուրդին
վրա լ՝. Հարկերը
իրենք
կը գանձէին
եւ
անոր
մէկ
մասը
կ՚ուղարկէին
օսմանեան
վաւշուներուն
( ՚" ) :
թշխանական
տուները
միաժամանակ
էին
թէ՛ զօրանոց
,
թէ՛
մթերանոց,
թէ
Հիւրանոց,
դատարան
եւ թէ դիւանատուն
;
րանտ
չեն եղած՜ անոնք,
որովՀետեւ
Զէյթունի
վաքրիկ
ռամկավարութեան
մէջ բանտարկեալ
չէ եղած;
(
չանցաւորր
գնդակով
մը կը պատժէ
ին
ել կամ
վանք
կ՚ուղարկէին
որոշ ժամանակ
մը ապաշխարելու
եւ
կամ
ելւկրէն
դուրս
կր վոնտէին;
Իշխանները
Զէ յ թունի
մէջ
ամէն
բան– էին — դատաւոր,
պատերազմիկ
,
քաղաքագէտ
,
վաճառական
եւ
ունէին
ընդարձակ
Հողեր
,
ուր անձամբ
կ՚աշխատէին
ծառանե­
րուն
Հետ
Հ
(
Րոզովուրզ
ր նոյնպէս,
առանց
զինուորական
տիտղոսներու
ու տարազի
,
զորս
կորսնց
ո ւց թագաւորութեան
անկումէն
քիչ
՛
Լերջ,
զինուորի
մը յատուկ
բոլոր
կա րգապաՀո
ւթիւնն
ու չար քա չութ
իւն ը
ունէր,
իշխաններու
տունը
կը ծառայէր
,
արտին
մէջ կ ՛աշխատէ
ր եւ
ձիերը, կը դարմանէր
Հ Կ՚ընկերանար
իշխաններուն
եւ անոնց
բոլոր
Հրամանները
շուտափոյթ
կր կատարէր
1
շատ
անգամ
իսկ
կեանքին
զնովբ
(
միակ
երկիրն
է ուր տեսայ
թէ ձմրան
եղանակին,
Հարո՛ւստ
ո լ աղքատ
,
այր եւ կին, շատ
անգամ
ձիւնին
եւ սառոյց
ին
վրա/էն
բոս/իկ
կ ընթանային
,
պատերազմի
նե զո ւթիւննե
բուն
կարենալ
տո­
կա լու Համար)
%
Փոխադարձաբար
իշխանական
տուները
բաց էին
ժողովուրդին
*
Դեո ասկէ քանի մը տարի աււայ Ենիտիւնեաեան իշխանները իրենց հա­
մար թեթեւ, տուրք մը կը վ երցնէին իրենց հայ եւ թո ւրք գիւղացիներէն։
47
Fonds A.R.A.M