Ի՛՛նչ եղած է Բա չ ու.ի կրթական
վիճակը
տ
Խօսելէ
առուքդ
մասնաւո րապէս
,
Բա լուի
մաաւոբակ
անութ
եան
մասին, նախ Հարկ է ն կ՛՛՛ա ի ունենա
լ գաւաաւին
կրթական
վիճակը
է
Մինչեւ
1870
թ ուականը
,
ԲաքՈԼ
.
ի
ք՛ալաքէն
՛
լաւ" , գիւղերու
մեծ
մասը Հիր վարժարաններն
ունեցած
է * Ոմանք*
եկեղեցի՛՛՛
է՛ լաւ կից
մասնաւոր
չէնք
մը , ոմանք ալ նոյն իսկ
եկեղեցին,
կամ անոր
բակը,
կավ
Հազուադէպ
պա լ՛ աղան ե լաւ
սոսկ ալ , ախոռներու.
ասք ուներր
իբրեւ
վարժարան
գործածած
են , ուր, Հոկաեմրել՛էն
մինչեւ
Ա՛ղր Ի լ
ամիսը , գիլզին/
մանուկները
ե մինչեւ
15—16
աարեկան
աղաք1ւերը
կը յաճախեն
եղեր^
գի՚–՚է1
ա
քարանային
կամ աշխալ՚Հական
վարժս՛֊
պետքի մը խնամքին
պակ՝ ՚Բեբական
,
Հեգարան
,
Սաղմոս , Ն՛որեկ ,
աՂէ՚ե Հոգեւոր,
կլ՚օնագիաութիւն
,
Հաշիւ
(
թուաբանութիւն՝)
ե. Երա­
ժշտութիւն
ուսանել
ու * Գ՛ո՛՛երու
ժամոէնակացոյց
չկար
ընգՀ՚ոնլ՛ա֊
պէս > վս^րժապետ^ւ
կամքէն
կախում
ունէր
գասա՚ղաՀին
ճշգումը
,
տե լալու
թ իւն ը ե օրը • ժամ՛" ցոյցը
արեւը,
ծ՛՛ա ել՛ու/՛
ստուերը, նա֊
խըռին գա շս՛ մեկն
իլը
կ՛՛՛մ գաշտէն
գառն՛ս
լը
էին։
Ս»շա կե լ՚տնե լ՛ ը գետինը
տապաստներու
՚
էր՚՚՚Յ
$Ր
նստէին
կար–
գալ, եւ իրենց
տրեխները
կամ
եւ1ենինեւ
*
|1
գաւիթը
կը
չարէին։
Գաւի թ ըսուած
ը բուէ՛ ւէարժալաաէն
բազրիքով
կը պատուէ
լ՛ * Հոն
կը դնէ
յ՚ն նաեւ , ձմրան
եղանակ
ին քուր Հան սափորները I
Ուսուցչին
տեղը մէկ մէկ ո լկէս քառակ
ուս ի մէթր
է»
տարածութեամբ
ե գետն
էն
20
սանգիմէթր
բարձրութեամբ
գս՚Հաւանգ
մըն էր, ուր փսիաթ
մը,
սովոր վրայ տապասս՛
մը փռուածդ ե կրթնհլու
Համար ալ բարձ մը
գրուած
կ Ը11"՚յին
է Հոն կրճատէր
վարժապետը
,
իր մէկ կողմը կը
գտնուէր
ծխնե լոյզով
օճախը ուր, ձմեռը
կրակ կը վառէին,
քեռս
լց­
ման Համար
%
Վառքը
աշակերտները
կը Հայթայթէին
կալ՚ղ՚սւ
>
իւ­
րաքանչիւր
ր իր աուէւէն մէկ երկու, խուրձտե,
քանի
մը ծեփ,
քան՛ի
մը քարկշգուր,
ճղեր եւն
բերելով։
Ուսուցիչը
.
իրրեւ֊ աարեկան
վարձք,
600-1000
կամ
1500
զրշ.
կ առնէր
,
վճարումը*
ընգՀան րապէս
ցորենով
կ՛ըլլար
,
գրաւոր
Խլայ-
մս՚նագբութիւն
չիկար 9 Վարժապետը,
սակայն,
ուրիշ
առիթներով
ալ կը վարձատ
լ՛ուէ ր • տանտիկինները
երբ Հաց եփէին
ք
վարժապե­
տին մէկ երկու Հատ կը ղրկէին
*
Շ՛՛սս անզգամ՝
սել՛, կարագ ,
մեղր
ե.
խա ւոս դքայ
քեչպէ"
նաեւ
օղի կը ղրկէի*
ո
րպէ
ս
զի
Իրենց
վաւկին
երկու, աչքով
նայի»*»։
Վարժապետը
փ՛ոքրիկ
գուռով
պատիճոն
(
պա–
Հ՚սր՚սն,
տօ լ՛ագ)
մը ունէր իր մօտը, ուր կը
գ1
՚
էբ
մասնաւո րապէս օ–
ղիին
շիչը
( 1 ) *
Պ*Ի՚–ՂՒ
ս
9
ի1
ա
Համար՝ վարժապետին
ներելի էր խմել ,
(1)
Օղիին շիշր, րնոնանրապես
ե՛ս թուզ
կ ՚ր ս ո ւ ե ր , ասիկա Տ ողե
շինո ւ ա ծ ե ւ քարմարցանկո վ օծուած, ոսպնեա կի ւքո ձ ե ւն ունի, իր բ ե ­
րանս եզերքին վրան կր ցտնուի. կ արելի ե Տ ա դ աղա կ անուանել զ ա յ ն ։
Fonds A.R.A.M