թիւն կար, եւ ոչ ալ փոխադրութեանց
դիւրութիւն։
Տարակոյս
չկայ թէ՝ եթէ իմաստուն կա ուա վա կան վար՛
չական
ոգին
լայնօրէն
իրագործուէր
թուրք
կառավարու­
թեան շրջանակներէն
ջնջուէին
նախապաշարումներն
ա խտրա­
կանս ւթ ի
ւ1տ.
եւ անձեռնմխելի
ապահովութիւն
մը երաշխաւոր
ուէր,
անխաիր քաջալերոլ
էին աշխատասէր ու ստեղծագործող
բոլոր
տարրերը
ի՛նչ ցեղի ալ որ պատկանէ էն, այն ատեն այս շինարար
ժողովու րդը տարբեր վիճակ պիտի
ունենար։
Միւս կողմէն կառար ավարութիւնը,
աստիճանաւս
բումի տե­
սակէտով, գայմա գամու թիլն
մ
9
ըլլալովդ չէր կրնար ունենալ
գոնէ
կարող
լուսամիտ եւ ժողովրդային
բարգաւաճման
Հոգածու
պաշտօնհաներ. որոնք կարենային
տեղացիներուն
մտածելու
կեր­
պին, ու գործունէութեան
ձգտուՁներուն
վրայ բարերար փոփո­
խս ւթ ի ւններ առաջ բերեի
11
ուլթանութհան
շրջանին
կեդրոնական
կառավարութիւնն
ինքն իսկ այդպիսի
պաշտօնեաններ շատ
չու­
նէր, եւ Հետեւաբար
ստի պո ւած էր Պոլսէն Հոն ղրկելու
այնպիսի
կառավարիչներ՝
որոնք
%
իրենց Հանգամանքովը
միայն կր տարբե­
րէին տեղացիներէն,
անոնք, ընգՀանրապէս,
կ՚ըլլային
նոյնքան
տգէտ ու նոյնքան
նեղմիտ, եւ շուտով
կ*ենթարկուէին
տեղացի
պաշտօնեաներու ա
զգեցութեան։
Բալա ի Հայ ժողովուրդը
անմոռաց կը յիշէ
կառավարիչ
Ալի 1*ւլվի պէյի պաշտօնավարութիւնը
.
որ իր Հանգամանքը ար՛
ժհցուցած է անխտրական ոգիով ել արդար դատողութեամբ,
որ­
քան որ այդ օրերուն Հանգամանքները
իրեն կր թոյլատրէին։
Բա–
լուցին, դժբաղղաբար,
միակ այս պատուական
կառավարիչին
յի­
շատակն է որ կը պաՀԷ, ինչպէս Սեբաստիա՝
իրՐէշիտ
Աքիֆ
փաշայինը։
Այս վիճակը, ուրեսն, որ յետադիմութեան
աղբիւրը դար­
ձած էր, պատճառը
սՂւաց միանգամայն որ Հայ գիւղացին՝
մինչեւ
վերջ անվթար պաՀԷ իր աւանգութիւնները,
իր բարբառն ու սո­
վորութիւններբ,
եւ զարգանայ
միայն ինքնիրմով, իր
կարելիութիւն–
ներով եւ իր սեփական
ներքին ազդակներու
մղուսՂւեըովը։
Fonds A.R.A.M