74
1788—
էս էր Յարութիւն
որդին
կ՝ԸԱ
ա
յ
Հ «
Անղրէաս Վրդ» եւ
փեսան՝
Հ.
Աաեփաննոս Վրդ. (տես ՀԱ.
1948
էշ
414
~418) :
Ինէ–
պէ« կը տեսնուի՝
«
Հակառակ անոր որ այս գազութ-ը վաղուց թրք ա–
իօ ս դարձած էր, տակաւին 1766ին, այսինքն շատ կանուխ կ՛ունե­
նար իր դպրոցը, որ դժրախտաբար հազիւ 13-14 տարիներու կեանք
մը ունենալէ յե տ ոյ կրօնական հէներու զոհ կ՚ըլլար,։
«
Սակայն ինչպէս կը թ-ուի ԺԸ ՛ դարուն վերջերը յաակապէս
1789
ի Կ* Պպւայ մէջ տեսնուած շարժումը եկեղեցիներու կից դըպ–
րոցներ ունենալու համար՝ նաեւ ար ձազանդ կը զանէ կուտինա, ուր
անցեալ դարուն սկիզրէն կը գտնենք ծխակա՛ն վարժարան մ ը » :
1834
^
Կ* Պոլսոյ Պ աարիարքարանի
կողմէ կազմուած
վիճա­
կագրութեան
մր մ էշ կը տեսնենք թէ կուտինայի
մէ9 կ
ա
ր մէկ վար­
ժարան
,
իսկ նոյն վիճակին ենթակայ
Պիլէճիկի մէշ նաեւ
վարժարան
մըւԱմրոզշ
գարուն
տեւոզոլթեան
Կ ուտին աո իք իրենց
վարժարաննե­
րուն Համար Հնարաւոր
զոՀողոլթիւններն
ըրած են, թէեւ չեն կրցած
անոնց տալ տեւական
կանոնաւորութիւն
մը եւ բարձրացում
,
վասնզի
պարզ նա խա կրթարան
ի մր վիճակէն վեր չեն կրցած բարձրաց
նե,։
1
Տ4ւ0ական թուականներուն
անոնք կը կառուցանեն
մանչերու,
յատուկ
վարժարանի
շէնք մը
Ս • էջմիածին
անունով՝
Ա.
Սարգիս
Հնամենի
եկեղեցւոյն
տեղւոյն
վրայ, կից Ա» Աստուածածին
տա­
ճարին : կուտինայի
այղժամանակի
Առաջնորդ էր Թ՛ովմաս Վրգ •
Ռոլբինեան
(
Կ ՚ Պոլսեցի) որ
1840
~1847
պաշտօնավարած
է ել Հոն
վախճան ած: Ան կրթանոլէր
մէկը եղած է որ կուտինայի
ուսում­
նական շարժման
ռաՀ վիրան եղած է
X
1840—1850
թուականը
նշանաւոր ժամանակամիջոց
մը եղած է
թբքաՀայոց
Համար կրթական—ուսումնական
շարժման
տեսակէտովէ
Այս թուականներուն
կ» Պոլսոյ թաղային
վարժարաններու
օժ՜անդակ
ընկերութիլններ
կազմուած
են ւ Այս շարժումը
իր արձագանգը
ղը–
տած
Է Եղմիրի
, \
թիկոմիգիո
յ, Պրոլսայի եւ այլ վիճակներու
մէշ ալէ
Այս քաղաքնեբու
կարգին կրնանք դասել նաեւ կուտին ան շը՜
նորՀիւ իր լուսամիտ Առա թարգ Թովմաս Վրդ • Ռուբինեանի
;
Գ՛աղափար մը կազմելու
Համար թէ ի
0
ն՛չ կրցած է ընել այս
վարդապետը,
նոյնութեամբ
մէշ կը բերեմ կ» Պոլսոյ
Հայոց Պատ­
րիարքարանի
պաշտօնաթերթ
Հայաստան
լրագրին
1
էք՝ արտ
1847/՛
թիւին
մ էշ Հրատարակուած
տեղեկագիրը,
ուր շատ կարեւոր
տեղե­
կութիւնն
եր կոլտայ Առա շն ո րգութեան
կեդրոնի եւ ենթակայ
թեմե­
րուն, եւ մասնաւո րապէս անոնց գպրոցներոլն
վրա
յ է
<(.՝(՝ԷօթաՀիայոլ առաջնորդն է արժ՜անապատիւ
Թովմաս Վար­
դապետ։
քաղաքին
մ էշ երկու
եկեղեցի կայ, եւ քաղաքին
եզրն ալ
մէկ ուխտատեղի
մը կայ սրրոյն
Մինասա յ ան ո լա մբ , որուն
Համար
պատմութենէն
գիտենք որ ՚րէօթաՀիացի
էր, եւ այս
ուխտատեղին՝
Fonds A.R.A.M