54
մավէպ
1935
էշ
142-150)
կըՀաւաստէ թէ Աեատոլոլի
թո լակէ ը ա–
մենաՀէն յախճապակեայ
գործը, որ անժխտելի կերպով
Հայկական
է, վասնզի կը կրէ Հայերէն
արձանագրութիւն
մը եւ. ունէ
ԲէօթաՀ–
էայէ
մէշ պատրաստուած
ըլլալու անՀերքելէ փ աստր , - նշանակ–
ւ.ած ունենալով այգ քաղաքին
անունը,
կը կրէ Հայոց
959
թո­
ւականը
(1510
՝
Բր–) եւ սկիՀ մրն է .մեծափոր՝ կապոյտ եւ ճերմակ
նուի րուած քաղաքին Հայ եկեղեցիներէն
մէկուն՝ իյիշատակ ծա­
ռայէն
Աստուծոյ
ԲէօթաՀիացի
ԱրրաՀամէ
(
թատքավէպ
1935
էշ
145) ,
այնպէս որ կըմղուիմ մտածել ակամայ՝ թէ
Չինիսի^
մը Ար­
զի այն ԱբրաՀամ Սարկաւագն է , որ
1490
^^ ,
<ուզէլ
20
տարի առա շ
ա
յ Գ թուականէն,
տեղւոյն Ա* Սարգիս
եկեղեցւոյն
մէշ կաֆայեցէ
Աստուածատուր Արկ • գրէ չէն գանձատետր ր գրել տուած էր :
Նոյնը
ըլլայ կամ ոչ, գոնէ բան մը ամէն տարակոյսէ
դուրս
"
չէ
ա
Ք է մնայ , անէ կա սա է՝ թէ յախճապակեգործոլթիլնը
մ*Ե •
գարուն ար գէն
Հ աս՛ած էր րարգալաճ վիճակէ մր շն որՀ իլ բազմա­
թիւ արՀեսաաւո րներոլ , որոնցմէ
մէկն էր ԱբրաՀամ Ա ա րկա լա գի
յՈԼ
1
Ո
Ը
1490
^՚Տք
բաւական տարիներ առա շ ա պա Հ ո վարար Հաս­
տատուած պէաք էր ըլլար կուտինա , եթէ երբեք եկոլոր մը կամ
գաղթական
մըն էր(±)
։
Նոյն գարուն մէշ յախճապակեգործութեան
զարգացման
մէկ
ոլ
րի չ ապացո յցը կրնայ նկատ ո լի լ անոր յարակից արուեստի մը
նկարչութեան կամ աւելի զարդանկար չութ եան արուեստին
զարգա­
ցում ր կոլտինայի
մէշ, որուն փաստը
մեզի կ՚ընծայէ
1495
^»
Հոն
գրուած
շքեղ Աւետարան մը, ոբոլն գրիչը ԱաՀակ կ՚ըսէ՝ թէ
«
գրե­
ցի. . • ոսկով, լանվարաով եւ գեզրանք զանազան» :
Աեռագիրը դր­
բել տուողն է Ասրլխաթուն
(
կին ոսկերիչ
Աինանի)
թալթայ
(
Բէօ–
թաՀիա) Ա» Աստուածածին
եկեղեցիին
Համար (Աղա լնուն ի ,
ն
ո
յն ) :
Հետաքրքրական է ա յս
յի շատ ա կա բան ո նաեւ անով որ ասի­
կա կըՀաստատէ , թէ այս թուականին
կոլտինա
բնակութիւն ու­
նեցող
Հայերուն
մէշ կային նաեւ ոսկերիչ արՀեստալոբներ
,
որոնք
Հաւանօրէն
իրենց ճարտարութիւնը
յա խճապակեդո րծնե բուն պէս
(1)
Այս շաա ուշագրաւ յիշա
ա
ակ
ա
րսաը, որ ոչ թէ
1510
Է&՝
այլ
1490
Է6
բաւական ւաւաջ ՚թէօթահիայի մէջ յաինապակեգործու–
թեան գոյութիւնը կըհասաաաէ, վրիպած է Արմենակ Պէյ Սագրգ–
եանի ոլշադրութենէն, որ միայն
1510
թուականով «քէօթահիոյ ե–
կեզեցիին նոլիրուած սկիհին վրայ , — որուն ՚Նիկիոյ գործ ըլլալը
պնդողներ կան — հիմնուած կը ջանայ ապացուցանել թէ ՚ քէօթա–
ո
Ի
ո
յ մէջ ԺԵ՛ գարուն գործատուներու գոյութիւնը աոասպհլ մը
չէ, ինչպէս պնդած են Ռէյմոն Գէօքլէն եւ ուրիշներ (տես
Բազմա­
վէպ
1935
էջ
146-147) :
Fonds A.R.A.M