47
Այս
զարգացումը
կուտինա
կը սլար ակր
ա սլա Հո վարար
յախ–
ճապակի
ի ճարտարագործութեան,
որ մեծ
առաքգէմոլթիլն
մը
կ՛՛ունենար
յ՛է
.
գարուն,
ինչպէս
մեզի Հասած
որոշ յիշաաակներ
կը
Հասաաաեն
Հ
Առն ակ
(
Համբարձում
Զ°րթեան)
,
որ աեզւոյն
վրայ
ուսում–
նասիրած
է այս արուեստը,
(
տես
Ամէնուն Տ արեցոյց 1923
էչ
198–
228)
փաստացի
կերպով
կ՚ապացուցանէ
,
թէ պրոլսայի
Համբաւա­
ւոր
Եէշիլ
ճամին(1)
(
կա ոո լցո լած
1414/՛՛
Հ ՛ "
յ
ճարտարապետի
մը կողմէ
) (2)
գեղազարդող
յախճապակիները–
որոնք նշանակս
լած
(1)
Գէորգ Ասլանեան Կ– Պոլսոյ մզկիթներու մասին ուսում­
նասիրութեան մըմէջ այս նշանաւոր մզկիթին համար կ ՚ըս է թ՛է
«
Զէ–
լէպի
Սուլթան
ՄԷՀԷմէաի
(1413—1421)
այս ձեռակերտը
Օսմանեան
ճարտարապետութեան
ամէնէն ճաշակաւոր
յիշատակարաններէն
մին
է , ուր Հնդկաց
ի ս լամ ական արուեստը
մեծ րամին
Ունի : Ա պիաակ
մարմարիոնէ
վերին գաւթէ
մը կը մտցուի
ան միքապէս
տաճարին
մէք,
որ կը ներկայացնէ
երկու գմբեթաւոր
կոնք։
րուրսէն
մարմա­
րիոնէ
շինուած
մ ասերն սքանչելապէս
քանդակուած՝
են եւ ներս ի
պատերը
դմ այ լելի գունաւոր
խեցիներով
(
իմա յախճապակի՛)
:
Եր­
բեմն
մինա րէն եւ գմբէթներն
ալ խեցեզարդ
էին, բ
ա
յ ց այսօր
իրենց
զարդերէն
մերկացած
են անՀ ոգոլթեան պատճառաւ
Հ
Ա իւս
կողմ էն
գետնաշարժն
ալ շատ վնասած
է այս նրբակերտ
յիշատակարանին՝^
Տ
(
Բիւզանգիոն
թ. 3086, 1913, Յալիս 16) :
(2)
Աոնակ Հիւնքեալ Մեհվ էլի կոչուած արքայական բաժի­
նին կաաարը դրոշմուած ոսկեզօծ հեաեւեալ տողերը կարդացած է»
. / \
ք
V
Կ~
որուն թարգմանութիւնն է,
«
Այս յիշակերաը
բարեզարդեց
մարդ­
կային
ողորմելի արարած
Ալիի զաւակ
Իլի աս ի որդին Ալին, ութ
Հա–
րի
Լ
Ր քսան եօթը թուականին
սուրբ Բամազան
ամ սուն» :
Աււնակ կը
խորհրդածէ թէ *
«
Հ
ա
յ արուեստագէտը
այդպիսի
ժամանակի
մը
մէք,
ուր աշխարՀակալ
թուրքին
իսլամական
մոլեռանդութիւնն
ու
աններողութիւնը
ծայրագոյն
աստիճանին
Հասած՛ էր,
չկրնալով
ինքնութիւնը
խորամխել
մաՀմետական
սրբավայրի
մը
վրայ,
ուր սակայն
Հոգիին
խոյանքները
մարմնացուցեր
էր, կը գիմէ
այս
միչոցին,
իր ու մեծ
Հօրը անունները
սքօղելով
Ալի (մեծ՜)
անունին
տակ
եւ Հօրը անունը
Ե՚լիազարր
նմ անափ ո խելով
իլիասի :
(
Տես*
Ժողովուրդի
Ձայն
թ. 6 1 8 ) ։ Սակայն որ աստիճանի նիշդ են այս
խորհրդածութիւններր՝ խնդրական է ինծի համար:
Fonds A.R.A.M