3 7
վայրերուն
ք
ինչպէս Արտաշատի
եւ ԱՀ*ի ի աւերակներուն
մէջ դրա–
նու ա ծ են յախճապակեայ
ամաններու
մասեր,
(
տես ԼԼունակ
,
Յախ–
նապակի,
Թէոգիկ,
Ամէնուն Տ արեցոյց 1923,
էշ
212),
կարելի է
ասանս շատ սխալելու
Հաւատալ* թէ
*
Ր
էօթա
Հիա Հաստատուած
ա–
ռաշին
Հա յերր այղ արՀեսաով
զբաղած
էին։
կոյն իսկ կ
աոԾ
1
ի
է
մտածել
ողբ»
Գաւիթ
Տ ո վՀաննկ
սև անի Հետ , թէ Աելշոլկեան
Ռու–
մի Աուլթան
ութ եան
շր շանին Հոն Հաստատուած
էին Հայեր
,
որոնք
այս
արՀեսաով
կր զբաղէին
քանի որ Սելջուկ
Աուլթաններոլ
մե
ծագործ
շինութիւններուն
մէշյախճապակիներ
արդէն կը գործած–
ւէին :
րժրա խտարար այս մասին տակաւին
գրական փաստ մր չու
նին ք , վասնզի
թուականով
եւ տեղով
որոշ յախճապակէ ա յ
անօթնե
րը ԺԵ ՚ դարէն
աւելի
Հնութիւն
չունին(\)
։
ինչ որ անժխտելի
է ՝ սա է որ ամէնէն "ւշբ
ԺՐ
•
գարոլ. կէ–
սերէն
սկսեալ
Հայեր Հաստատուած
էին ՚ԲէօթաՀիա
Հաւան
օր
էն
արեւելեան
Հա յա ս տ ան էն կամ Ատր պա տա կանէն գալով :
Վերը յիշատակուած
զանազան
անձերոլ
աեղեկոլթիլններէն
անշատօրէն
իբր նորագոյն
ուսումնասիրութիւն
մը Հոս կ արտագրեմ
Վիեննա
յի
Մ խիթար
Լ ան Մ իաբանոլթեան
անգամներէն
կոլտինացի
Հ» իգնաաիոս
Վրգ. Աքեանի
Հետեւեալ
տողերը,
որ ինծի արա–
մ աղբած է ազնուօրէն
:
«
Կէրմիան Զաաէները, որոնց սերունդէն տակաւին այսօր ը ն
տանիքներ մնացած՝ են, որքան ալ պատմոլթ-ենէն անհետացած ը լ
լան, սակայն Կուտինահայութեան համար րացաոիկ կարեւորութիւն
մը ունին սա հայեցակէտէն, որ երր անոնց վերջին պայազատին
Եազուպ ք*. Ջէլէպիի օրով (1390–1400ի միջոցներուն) կը պատահի
արեւելեան Հայաստանէն դէահ Կուտինա գ աղթը խումբ մը հայ
ը ն
տանիքներու, նա՝ Ջէլէպին մարդասիրաբար կը հիւրընկալէ գսւնոնք
(1)
Սըր Մարք Սայքս, որ սիրահար մը եղած է յախնապսւ–
կեգործւււթեան, կը հաւաստէ թ է Լոնտոնի միւզէին մէջ կը գտնուի
հին յախնապակեգործութեան ամենալաւագոյն նմոյշնհրէն մին ԺԵ–
գ արէն՛ վրան
<ժէօթաՀիասի
ՕովՀաննէս»
յիշա տ ա կոլթեամբ : Ու
րեմն Սելջուկեանց օրով Հայեր եղած են կուտինա: Ասոր վկայ են
«
Կէրմիան
Զ՚"աէ»Ահյւու
կանգուն մնացած դամբարանին
չինիՀւնյւը
,
ինչպէս նաեւ Պօզ–իւլիւքի կէս խարխուլ մզկիթին
չինիԱհյւը
:
Պրո*––
սայի Եէշիլ ճամիի ու մաս մըն ալ Օմարի մզկիթին չ / ՚ ծ / ՚ ն ե ր ը ։ Ասոնց
թե ք նիքը մինչ
•
դար տեւած է ։ Անկէ վերջը փոխ ուած է ։ Կէր՛
միան Զատէներու «վ ա գըֆ»նամէի մը համաձայն ան *Թէօթահիացի
Հ ա յ վարպետի մը պաշտօն կուտար Գոնիա երթալ նորոգելու Մէվ–
լէ վիներու թ-իւրպէին
չինիԱհյւյւ
(
աես
Արեւ,
թ– 2294)։
Fonds A.R.A.M