ճան» , <տքչոյր
Գ
ո
Բ
^էք
մեհ՜ պետո ւթիւնների
ձեռքին» »• «
^/ ^–ր
ստորադրւել
բարենորոգումներէ
ծրագիրը։
Օսմանեան
օա՚>–
մ անա՚գրութեան
յաջորդ "՛Լ
Հայ—թրքական
Համերաշխութեան
մեղրամիսը
կարճ տեւեց։
^1էէէ
^լէ
ա
յէ
է\
ա
ՐԳԸ)
ներքին ճնշումները , կառավարութեան կաս­
կածոտ վերաբերումը
դ է ս լ ի
Հայ տարրը , Հողային Հայակործան
քաղաքակա­
նութիւնս
Արեւելեան
վիլայեթներում
,
թիւրք ազգայնամոլութեան
յար աճուն
զարգացումս
իթթիՀատի
ծոցում
ա
յ ս
ե ւ
ոլ
րիշ
րաղմաթիւ
պաաճառներ
վեր^նապէս
Համոզեցին
Հայերին , որ առանց արաաքին
օգնութեան
,
միա՛յն
թիւրքական
միջոցներով
անկարելի է ձեռք րերել կեանքի րարելաւում ; Ե*֊
նորից ամենքի Հայեացքս
ուղղւեց դուրս՝
գէ
ա
ի
«
մարդասէր
Եվրոպան»։
ՍաՀմանագրութեան
օրերին
ամբոզՀ
թիւրքաՀայութիւնրլ
,
$*էի
ս
րա–
ցառութեամր
,
կանգնել էր օսմանեան պետականութեան
Հողի վրա
;
Հ • 6 •
Դաշնակցութիւնը
,
Հ*ս յ ժողովըդի
մեհ աղ ոյն
կուսակցութիւնը
գործակցե­
լով ԻթթիՀաաի
Հեա՝
ձգա ում էր իրականացնել
Համ ապեաական նպատակ­
ներ ; Երեսուն
տարիների
յեղափոխական
մաքառումներից
յետոյ ,
Հայր
անվե րապաՀ կերպով գառնում էրօսմանեան քաղաքացի
,
Հաւատարիմ տարր
օսմանեան
Հձվերածնւող
Հայրենիքի»
%
Ե^նչ աւելի յարմար առիթ
թիւրք գոր­
ծիչների
Համար՝
օգտագործելու
Հա
յ ժողովրդ ի
ա
յ
ս
ինքնաթուխ
զգաց­
մունքները
Հ
Ս՛արտեան յեաաշր^ական
օրերին Հայ ժողովուրդը
,
մի մարգու պէս
է
ոտքի կանգնեց՝ պաշտպանելու
Համար Հասարակաց
Հայրենիքն ու նոր վար­
չաձեւը : Ե*~ երիտասարգ—թիւրքերի
յաղթանակը
զգալի է\
ա
փ
ու
է արգիւնք էր
նաեւ Հայերի օժանդակութեան
։
Երր Իտալիան յարձակւեց
Տ րիպոլիի
՛
Ո՛
1
"
1
թրք
ա
^
ա
յ
ժողովուրդը
,
Հակառակ Ատ ան ա յի արիւնոտ
յիշատակների
,
նորից կառավա րութեան
կայ­
քին
Էր՝
անվարան նպաստելով
երկրի պաշտպանութեան
գործին : Պետութեան
սպառնացող վտանգը
Հայութիւնն
ընդունում էր վտանգ
ե ւ
իրեն
Համար։
Եւ֊
է
սակայն , ք^Ի
^ԲՔ^ՐԸ
"
է. **՝ի
ա
ձ
ս
ԷգնաՀատեցին
Հայ ժ՜ողովրդի
ա
ձ"
անկեղծ
զգացմունքները^ ո Է միայն չաշխատեցին նրա մէ^ խորացնելու եւ
ամ րացնե լու օսմ անեան պետականութեան
գաղափարը
յ
ա յլ , կարծես դիտա–
ւորեալ կերպովդ թափեցին
ամէն ճիգ ուֆանք՝ սառցնելոլ
Համար
Հայերի
նման վերաբերումը
^ յետ մղելու
նրանց իրենցից
ո ւ
$՝ի
լ
րքի
ա
յի°
։
&
ՐՐ
1912–"/՚
^՛
սկսւեց թիւրք–րալկանեան
պատերազմը , Հայերի մէ^ այլեւս
Հաւատ
ո ւ
խան գա վա ո ութ
իւն
չէր մնացել ։ Պատրիարքարան
,
կո
լսա
կց ութիւննե ր ,
Հանրա յին ^Լ
ա
րհ՜իքը , րովանգա՛ կ ժողովուրդը
եկել էին ա յն Համ ոզմ ան , որ
առանց
գրսի
մի^ամ աութեան
Հա յերի
վիճա՚կը չի բար եփ ոխլի
:
Այ
ս
տրամագրութեան
Հետեւանքով
էր՛, որ , օրինակ, պատերազմի
ընթացքին
բուլգարաՀայութիւնը
կազմակերպեց
քՒիւրքիա
յէ
դէմ Անդրանիկի
կամաւո–
րա կան խում բը ;
Ն" յն տրամադրութեան
Հետեւանքով
ծնունդ առաւ նաեւ կա թուղի կո–
սա կան պատ լիրա կոլթիլնը
Եվրոպա յում՝
Պօղոս ՛կուպարի
գլխաւորու­
թեամբ ։ Հայերը
նորից բռնեցին քաղաքական
այն ուղին
,
"
Է՛՛՛՛Լ ընթացել էին
4
Fonds A.R.A.M