ԳԼՈՒԽ Ա.
ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ ԵՒ ՀԱՅ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ
ԺԹ • ղարի վերջերին
մրցակցութիւնն
ու հակամարտութիւնը
եւրոպա–
կան մեծ սլեսւութէւնների
մի^եւ^ շահաստանների
ե֊ գաղութների
շուր^^ հա­
սան ծ՜այրայեղ աստիճանի Հ (քա^որղ
ղարի
ս
կիղըը
արղկն ձեւակերպւաՆ
էին
եւրոպական
մեծ՜ սլետութիւնների
երկու
իմրակցութիւնները
այսակ ս կ
ո
է~
ւած էքրրեակ Գաշեակս ութ իւնր յանձին
Անղլիա յի , $)րանսայի ու կուսաս­
տանի եւ Երրեակ
Զինակցութիւնը՝
Գերմանիա , Աւստրօ—Հունգարիա
եւ
ք
1
–
աւււ
լի
սյ
:
Ամերիկայի Ա էացեալ \,ահանգները
ք
էեո– անմիջական
գերակատար
էէին Համաշխարհային
մեծ՜ քաղաքականութեան
մէ^ եւ մեկուսացած
երկու
ո ւէկեան ո սն երի մի^եւ^
հետեւում
էին Ա՝ոնրոյի
իրենց աւանդական
փարղա–
պետութեան
,
թէեւ ^ Հի
ս
Աչխ
ա
րհի փէճերն ու պայքարներր
հետղհետէ մօ–
ա են ում էին եւ իրենց ափերին :
Երկու խմ րակցութիւննե
րը Երրեակ ՛դաշնակցութիւն
եւ Երրեակ Զի՜
նակցութիւն
Հ
իրենց աշխարհակալական
ձղտումնե րաէ րախւում էին երկրա–
գունգի գրեթէ րոէՈր մասերում եւ խելա յեղ թափովդ ղինւում՝
ուժովդ չո լծե­
լու համար այն հարցե րր
,
որոնց առ^եւ ղիւանաղիտութիւնը
անզօր է
:
1
Աա–
ղաղասէր , աղա տա կան տարր երր եւ րն կե ր ւԼա րա կան կո ւս ա կց ո ւթ իւնն ե րր ի
ղուր աշխատում
էին սչաաերաղմի
հրղեհի առա^ը առնել ^ աշխարհ
ակըն–
յայտնի կերպովդ ղնում էր ղէպի
սչաաերաղմ , թէեւ
հանրային
^"Ր^էքԼՀ)
ինչպէս եւ կառավարական
շրջանակները
&
իղ էին գործ՛ գնում
հեռացնելու
այղ վայրկեանը :
Ե՛– ահա
,
ինչպէս կայծ՜ակը անամպ երկնքից ^
1914
թ
լ
է ամառը , պայ­
թեց համ աշխարհային
պատերազմը : Ազգեր ելան ազգերի գէմ ՚. Աշխարհ ի–
Ր
ա
Ր խառնւեց % Եւ֊ քաղաքակրթութեան
զարգացումն ու մարդ կութեան յա–
ռա^գիմութիւնը
կանգ առան երկար մ՜ամանակոփ ;
Պատերազմը ահաւոր
փորձութիւն
եղաւ ամրոզ^ երկրաղունգի
,
բ
ա
յց
Տ
մանաւանգ
յ
հայ ^՜
ոոո1
Լրգէ
համար
:
Լյա րռնկւեց այն պահուն , երր.
հայ–
թրքական
յարարերոլթիւնների
լարումը
հասել էր ծայրայեղ
աստիճանի ,
երբ հայը թիւրքիայում
նորից ղարձել էր «խային» ազգ
,
ՀՀպեաական
ղալա֊
3
Fonds A.R.A.M