թյունը. նա. հազվադեպ էր արտահայտում իր վրդովմունքը, բայց ե ր բ պոռթ­
կամ էր՝ թող ա փախիր։
Այդ ոչ ճիշտ տեղեկությանը առիթ տվեց գիտնականին խիստ զայրանա­
լու։ Թորամանյանն էլ, Մառի այդ անտեղի զայրույթից վշտացած՝ թողեց պա­
րիսպների չափագրությունն ընդմիշտ։ Եվ այդպիսով մենք կորցրինք Անիի
քաղաքաշինական չափագրությունների այդ կարևոր մասը։
ԵՐԿԱԹԵ
Պ Ա Տ ՐԻԱ Ր ՔԸ
ԱՆԻՈԻՄ
Ավերակների քաղաքի պատմության նշանակալից էջերից մեկը կարելի
է համարել ազգընտիր կաթողիկոս Ամենայն Հայոց Մատթեոս Բ-ի այցը
Անի։
Կարմիր սուլթանի գահընկեցությունից հետո, երր Երկաթե պատրիարքը
ազատագրվելով աքսորի դաժան ճիրաններից, հանդիսավոր մուտք գործեց Կ.
Պոլիս, արդեն ընտրված հայ ազգի կողմից Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս։ Ն ա
Ս. Պետերրարգում այցելեց ռուսաց կայսեր և ապա ճանապարհ ընկավ դե­
պի էջմիածին՝ Լուսավորչի աթոռը ընդունելու։ Սակայն, Ամենայն Հայոց քա­
հանայապետը, ըստ նախնիների սովորության, իր սրբազան պարտքը համա­
րեց նախ այցի գնալ հայ իշխանության մայրաքաղաքը՝ Անի, չնայած նրա
թափուր վիճակին և ապա՝ ս. էջմիածին։
Անին սպասում էր իր պատվավոր հյուրին։
Հեռավոր և մոտակա գյուղերից ու ավաններից Անիի հյուսիսային պա­
րիսպների առջև հավաքվել էր հոծ բազմություն։
Պարիսպների վրա ամրացված էր միմեծ տախտակ, որի վրա կարմիր
տառերով գրված էր «բարի գալուստ»։ Պարիսպների առջև սեղանի վրա դըր–
ված էր աղ ա հաց։ Այնտեղ էր պրոֆեսոր Մառը իր աշխատակիցներով ու
բանվորներով։
Մոտ ժամը 1-ին (1909 թ. հունիսի 25-ին) Վեհափառ Հայրապետը իր
շքախմբով ժամանեց Անի։ Նրան հետևում էր հսկա մի բազմության, որ հա­
վաքվել էր ճանապարհին, այլևայլ գյուղերից ու միացել Վեհի
շքերթին։
30
Fonds A.R.A.M