Արագ գյուղի միջով, մի փոքր հետո մեր աոաջ ուրվագծվում էին Անի քա­
ղաքի հյուսիսային տուֆակերտ պարիսպներն իրենց բազմաթիվ բուրգերով։
Ցնծում էր իմ հոգին, այնպիսի ջերմ և մեծ կարոտով նայում էի այդ հզոր ամ­
րություններին, որոնք, քանի մոտենում էինք, այնքան խոշոր և պայծառ տեսք
էին ընդունում։ Չգիտեմ ինչու, ինձ թվում էր, որ երկար, շատ երկար տարի­
ներ են անցել նախորդ բաժանման օրից ս պապակ սրտով նորից տեսնում
եմ հոգուս մեջ խմորված այդ նվիրական ավերակ քաղաքը, որի յուրաքան­
չյուր բեկորը, ասես լեզու առած, խոսում է ինձ հետ։ Քաղաքը ճամփա էր
տալիս մեր սայլին իր հզոր կենտրոնական դարպասից՝ Ավագ դռնից։ Եվ
սայլի անիվները աղմկելով, Ավագ մուտքի աոաջին դարպասով մտնում էին
երկշարք պարիսպների նեղ արանքը։ Արձագանքում էին պարիսպներն ու
բուրգերը խուլ ու խորհրդավոր ձայներով, ասես ողջունում էին մեր մուտքը
Անի։
Ա ՆԻԻ
ԲՆԱԿԻՉՆԵՐԸ
Անի քաղաքի հյուսիսային ամրությունների հյուսիս-արևմտյան անկյունը
ծունկ է տալիս, և պարիսպները այդտեղից ձգվում են մոտ 80 մետր դեպի
արևմուտք՝ փակելով Իգաձորի արևելյան կողմը։
Այս պարիսպները Անին կապում ե ն Իգաձորի հետ մի փոքրիկ դռնով,
որը հետագայում շարել ե ն քարե ամուր պատով։ Այժմ մուտքը փակող այդ
պատը կիսով չափ քանդված է և գոյացած անցքով մի շավիղ տանում է
դեպի Իգաձոր։
Անին շրջապատ ող չորս ձորերից, այն է՝ Գլիձոր, Ախուրյանի ձոր, Ծաղ–
կոցաձոր և Իգաձոր, ամենափոքրը Իգաձորն է, որը պառկած է քաղաքի
հյուսիսային կողմում։ Նա ձգվում է արևելքից արևմուտք ևզառիվայր իջ­
նում մոտ 400—500 մետր մինչև Ծաղկոցաձոր և միանում նրան։
Իգաձորը զուրկ է բուսականությունից։ Թե ինչու է Իգաձոր կոչվում,
չգիտեմ։ Այնտեղ կան բազմաթիվ մեծ ու փոքր այրեր, որոնց ժամանակին
մարդկային ձեռքն է կերտել։
Առնտկազմ Ագոն ծանրաբարո մի մարդ էր, ավագը այն երեք եղբայր–
8
Fonds A.R.A.M