ԽԱՄ
324
ԽԱՄ
Ուղիղ մեկնեց Պ ատկ,
անդ։
"
ԽԱՄԱՃԻԿ
«
տիկնիկ, կուկլա, պաճուճա­
պատանք, խռծիկ,
աՅՈ0ՈՈ6էէ6».
իբր մհյ.
բառ
ունի միայն
Նորայր։
Բառ. ֆր. 785 ա։
նոյնը
Քուլ. 84 ունի
ղ ի մ ա ն ի ք
ձևով. «Զնա
մասխարա դնէ, թքանէ դէտ
զիմ աճիք»։
֊
Թթր.
Ա–» գսւՈՁ
«
մի կնոջ ամուսնու մի.ս
կանայքր», տճկ. ձ^^Տ
զԱՈՂՅ.
«
ներ» բառն է
–\֊
թրք.
֊
^ ^ ~ ֊յւ1^
նուաղական
մասնիկով։
Արմատի վրայ աւելի րնդարձակ տե՛ս
ղ ո ւ –
մ ա յ ։ —
Աճ.
ԳԻՌ. — Խր.
ննխ.
խ ռ ւմ ա ջ ի գ ,
Ս չ.
խ ա մ ա –
չիգ,
Տիգ.
խ ա մ ա ք ո ւ ( յ ,
Սեբ.
խ մ ւ ո ջ ո ւ գ
«
տիկ­
նիկ»։
ԽԱՄԱՐ
«
գիտուն»,
ունի միայն Բառ. երեմ,
էշ 137,
ԽԱՄՐԱՅ,
որից
խ ա մ բ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ,
անստոյգ
բառ. մէկ անգամ գործածում
է Մ անդ. իղ,
էջ 199
«(
Աւուրցն)
եղծումն
և յարմարու­
թիւն (տպ.
յարդարումն)
ի
խամբայութենէ
անձրևաց
լինին և ի տօթոյ արեգական», ՆՀԲ
մեկնում
է «թուի
զուգընթացութիւն
և կամ
շատութիւն
կամ
չափաւորութիւն»։
ՆՀԲ առաջին իմաստով
համեմատում
է պրս,
Լյ–»~*
հՅՈ
՜
ւթՅ
«
համ ընթաց»,
որ սակայն պիտի տար
հյ,
ն ա մ ւ ի ա յ – :
ԽԱՄԾԵՐՔ
«
կզակ, ծնօտ», գործածուած
է
հետևեալ
տեղերում, «Ջախջախեցալ
խամ­
ծերք նորա» (մէկ ձ, ջախջախեաց
զխամ֊
ծերքն, երկու ձ, կոտորեաց
զկզակն, այլ
խմբ. զա\տամունք)
Վրդ. առ. 56, «Կիցս ե֊
հան զօրութեամբ
և եհ ար զնա ի խամծերքն
և ջախջախեաց»,
(
այլ ձ, զխամծեկ
նորա,
այլ խմբ, զխամծէք
կզակ), Վրդ, առ. 118–
«
Օծ դխամծէքն
և զփողքն
ձիոյն». Վստկ.
205.
նոյնը
խ ա մ ծ ն ծ ք
ձևով
ունի Վարք Ս.
Գէորգայ, էջ 50. «Բացեալ
դբերան նորա և
եղեալ ուր ստինս նորա և
գ խ ա մ ծ ե ծ ք ս ն
պրն֊
դեցին ուժգին մամլովքն»։
Յայտնի չէ թէ այս
չորս ձևերից
ո՛րն է ուղիղր. բայց յգ. հյց.
գ խ ա մ ծ ե ծ ք ս ն
և եզակի
ջ ա խ ջ ա խ ե ց ա ւ
ձևերից
երևում է որ վերջաձայն
ք
յոգնակիի
նշան
չէ, այլ արմատական,
Նորայր, Բառ. ֆր. հասկանում է բառս
«
§ՏւՈ2ւշԽ, ստորին
կզակ»։
Բշ6է6ՐՏ,
ՃՈՅ
1. 8
օ11.
հտ. 28 (1909), էջ 268
խ ա մ –
ծ ե ծ ք
թարգմանում
է «ստինք»
և կար­
ծում է թէ կազմուած
է
ծ ի ծ
և
խ ա մ 2
բառերից։ Վարդանեան
ՀԱ 1910, 369 ա
մեկնում է «ծնօտ»
և միացնում
է նա­
խորդին։
"
ԽԱՄՈՒԹ
«
կաշին՝ որով ձիերն են լծւոլմ
և կառքի
ղեկին կապւոլմ»,
որից
խ ս ւ մ թ ա –
լ ո ր
«
կաշիով կառքի ղեկին կապուած
(
ձի)»,
երկուսն էլ ունի միայն
ԱԲ։
֊
Թթր.
Օգ–օ1տ
կ
ա
յ
ճշ-օ-տ
զցասէ
«
ձիի
լուծք, կիսաշրջանակաձև
փայտ՝ որ կառքին
լծուած
ձիու վիզն են անցկացնում»,
նոյն է
նաև կումուկ.
ՃՅՈ1սէ13Ր
(
յգ. \ՏւՀ մասնիկով
միասին)։
Այս բառը վախառեալ
է
սլաւա֊
նանից, ուր ունինք հսլ.
ՇՈՕՈ1Աէ1,
ռուս.
X0-
սյ1Դ,, ուկր.
շհօւոսէ,
բուլգ.
հօուսէ, հՅասէ,
հօաօէ,
սերբ,
հօասէ,
չեխ.
շհօաօսէ,
լեհ.
շ հ օ ա Յ է
ձևերր։
Բայց սլաւական
ընտանիքն
էլ փոխառեալ
է գերմանականից,
հմմտ.
մբգ.
հՅՄ16Ո,
անգլ.
Ո31Ո6,
հոլլ.
հ331Ո,
ո֊
րոնք իբրև
հն դևր ոպական
բառ
կցւում են
յն.
7.7)110;
«
բերանակապ
կեմ» բառին։
Ա՛­
ւելի ուշ՝ ԺԲ դարում՝ սլաւականից
յետ են
փոխառեալ
մբգ.
1
<0Մ13է,
գերմ.
ևսաէ, եսա–
1
Ո6է,
ինչպէս նաև լիթ.
1
<31՜ՈՅՈէ31,
բոլորն էլ
նոյն
նշ.
( 8 6
ք Ո 6 ե 6 Ր
383
և 395,
ԻՀ1ս§Տ
200
և 285,
Բօևօա^ /,
388)։–
ԱՃ.
ԳՒՌ.— Ալշ. Ննխ. Սչ.
խ ա մ ո ւ թ ,
Սեր.
հա–,
մ ո ւ դ ։
"
ԽԱՄՈՒՐ
«
թ առամիլր,
թօշնիլը,
աւրուիլ
փճանալը», արմատ
առանձին անգործածա­
կան, որից
խ ա մ ր ի լ
Վեցօր. 84, 85. Ոսկ. ա,
տիմ. բ և մ. բ. 8.
խ ա մ ր ա ց ա ց ա ն ն լ
Ոսկ. մ.
բ. 25.
ա ր ա գ ա խ ա մ ո ւ ր
«
շուտ
թառամ
ող»
Վեցօր. 84.
վ ա ղ ա խ ա մ ո լ ր
Եւագր. 366.
դ ի ւ ­
ր ա խ ա մ ո ւ ր
Երգն. մտթ. 165. յետնաբար
և
սխալմամբ՝
խ ա մ ր ա ն ա լ
ձևից
ենթադրելով
*
խ ա մ ր
արմատր՝ շինուած է
ա ն խ ա մ ր
«
ան­
թառամ»
Մագ. (փոխանակ
ա ն խ ա մ ո լ ր ) ։
֊
Փոխառեալ
է կովկասեան
լեզուներից,
հմմտ. վրաց.
էՅոշոօ խ մ ե լ ի
«
չոր»,
յ օ Յ ե Յ օ ծ օ
գ ա մ խ մ ա ր ի
«
չորացած,
օթեկ,
քարթու»
են, որոնց պարզ արմատն է
XIII–
«
չորանալ»,
ճիշտ ինչպէս
հյ.
թ ա ո ա մ ի լ
և
թ ա ր շ ա մ
ծա­
գում են հնխ.
է^Տ
«
չորանալ»,
արմատից։
—
Աճ.
Fonds A.R.A.M