Հ Ա Յ Կ Ա Կ Ա Ն Ք
(
Խ ո ա ո ա շ & )
Ա
֊ -
Թ
1,
ԼԱՌՆԱԿ
Իր մի պատվական
հողվածի
մեջ, որ տըպ֊
ված է Հայկական
ՍՍՀ գիտությունների
ա֊
կադեմիայի
«
Տեղեկագրի»
1944
թ.
X– 1 — 2–
ում, վրացի հայագետ
Իլիա
Աբոլլաձեն
երե֊
վան
հանեց
հայերեն այս նորագյուտ
բառը։
Գործածված
է Վարք
հարանց,
հտ, Ա, էջ
695.
«
Եւ մտեալ
անկցիս ի վերայ
լեաոնակի
հարցն և ասա...»։ Հեղինակը
համեմատելո՛վ
այս
բառը
հունարեն
բնագրի
հետ, գտավ,
որ նա համ՛ապատասխանում
է
/
Հ/.՛•՝•՝/.: բա֊
ռին, որ Հարանց
վարքի
վրացերեն
թարգ֊
մ անութ յան մեջ թարգմանված
է ճշտիվ
«
գե֊
բեղմ ան» ։
Այս
աւռթիվ
երկու
փոքրիկ
խորհրդածու֊
թյուն։
՛
ա) Տ պա՛գը յալ
օրինակում
այժմ
ունինք
լեաււնակ,
որի տարբերակն
էլ է
լհառնա–
կան։
Արդյոք
այսպե՞ս
էր ն՛ախնական
օրի֊
ն ակում ։
Լեառն
բա՛ռը
ւայն սակավաթիվ
բառերից
է, որ հաճախ
սղման չեն ենթարկվում։
Հա֊
վասարապես
գործածված
կա՛ն
լեաււնական
և
լեռնական, լհաււնարնակ
և
լեռնաբնակ,
լեառնադաշտ
և
լեռնադաշտ
՛
և այլն
ձևերը։
Այնուամ՛ենայնիվ
լե՚աււնակ
ձևը լկա, այլ
միայն
լեռնակ,
հունարենն
էլ ՝1.&(>՝*
ՕՀ.
X
^շV.Հ
յ
;
միշտ
Ա
֊
ով
է. ըստ Աբուլա՚ձեի՝
նույնը փո֊
խ՚առյալ
է նա՛և վրացերե՛նում
և
Չոլբինովի
բառարանն
էլ ունի էջ
643
ա վր՚աց.
շ յ ^ ^ ն օ ^ օ
«
^թՈՅ.,
թ Յ ^ Յ Շ8. 1մ011է
&
Տ,
8 3 3 3 » »
Ըստ
այսմ
իրոք որ հայ բնագրում
նա՛խապես
եղած
պիտի
լինի
լառնակ,
որ հետո
գրիչները ձե֊
վափոխեչ են
լեաււնակ։
բ ) Արդյոք
հայ թարգմանիչը
չէ՞ր
հասկա֊
40—2045
ցել
հույն
բառը և իր տգիտությունը
ծած֊
կելով՝ պարզապես
տ ա ռա դաըձրել է ու ան֊
ցել։ — Ո՛չ։ Եվ այդ հայտնի է հա՛ջորդ
տողե­
րից, ուր թարգմանիչը,
այս անգամ
դնելով
հ՛այերեն համ՛ապատ՛աս
խան
բա՛ռը,
ա՛ս՛ում է*
«
Կրկնեալ
իմ երկոտասան
ծունր և անկայ ի
վերայ
գերեզմանի
հարցն... (էջ
696)»։
63
ւ11յ՛–/.
հունարենից
ֆրանսերեն
մեծ բա֊
ռարանոլմ
(6
֊
րդ տպ. էջ
1172)
ա՛յս
բառը
մեկնված
է «աՈՇ
քսւա՜ՅՄՇ,
\
աճիւնակալ
մեռելոց.
2.
եւ6ք6, 061՝ՇԱ6ւ1,
դագաղ»։
Չկա
«
գերեզման»
իմաստը։
Նույն
բառը
չունի
ՏօբհօշԽտ 706
ա։
Հայերենի
մեջ անսո՛վոր այս իմաստն է,
որ ստիպել է թարգմանչին
պահելու
հունա­
րեն բառը՝
գոնե առաջին
անգամ, իբր տգի­
տական տեր
մին»։
2.
ԴՂԵԱԿ
Իր երկրորդ պատվական
հողվածում
նույն
վրացի
հայագետը
քննում է վրացերեն
500–
™0 3 ° տյիլեգի
«
յշաւա՚ԱՅւ
զնդան»
(
Չոլբինով
479
ա) բառը և կցելով
հյ.
դդեակ
բառին,
գտնում է, որ երկուսն
էլ փոխա՛ռյալ
են
պահլավերենից։
Այնքան
ստույգ և գեղեցիկ է այս
մեկնու­
թյունը, որ ցա՛վում եմթե Չոլբինովի
բառա­
րա՛նը ծայրից
ծայր
ուշադիր
մ՛աղելու
ժամա­
նակ
ինչպե՞ս չեմնկատել այս
համեմատու­
թյունը՝
մտցնելու
համար իմ Արմատա՛կան
բ ա ռա բանի
մեջ։
Հարկ չկա բնավ կասկածելու
այն մասին,
թե հյ.
դղեակ
բառն էլ, բացի իր ա՛ռաջին
«
ամրոց»
իմաստից,
նշա՛նակել է նաև
«
զըն­
դա՛ն», ինչպես է ՛և արդի
բարբա՛ռներում
հյ.
Fonds A.R.A.M